ارتباط مؤثر با دیگران، برخلاف آنچه در ابتدا ممکن است به نظر برسد، کار آسانی نیست. آگاهی از نحوه برقراری ارتباط مؤثر برای هر شکلی از رابطه به‌مثابه یک کلید است. چه در حال ایراد یک سخنرانی عمومی در محل کار باشید، چه در حال حل‌وفصل یک مشکل با یکی از افراد مهم زندگی‌تان باشید و چه در حال گفتگو با یک دوست باشید، اینکه بدانید چطور افکار و ایده‌هایتان را به‌وضوح بیان کنید، امری حیاتی و مهم است. با وجود اینکه همه ما در طول روز، وقت زیادی را صرف صحبت با یکدیگر می‌کنیم اما این بدان معنا نیست که الزاماً در برقراری ارتباط مؤثر ماهر و توانمند هستیم. برقراری ارتباط مؤثر می‌تواند فرایندی بسیار مشکل و چالش‌برانگیز باشد. به همین دلیل، فارغ از هدفی که از برقراری ارتباط دارید، مهم است از قواعد و اصول ارتباط مؤثر، مطلع باشید. ما با معرفی 10 روش ساده اما کارآمد در مسیر بهبود مهارت ارتباطی، همراهی‌تان می‌کنیم.
1. گوش دادن فعال را یاد بگیرید!
گوش دادن فعال، پایه و اساس یک ارتباط مؤثر و مطلوب است. اگر شما به آنچه دیگران می‌گویند، توجهی نداشته باشید، قطعاً نخواهید توانست به گفته‌هایشان واکنش مؤثری نشان دهید. بنابراین ضمن گوش دادن فعال، روی آنچه طرف مقابل می‌گوید، تمرکز کنید و حتی اگر لازم است، شنیده‌هایتان را در ذهن، مجدداً تکرار کنید تا مطمئن شوید منظور مخاطب را به‌درستی درک نموده‌اید.
2. به زبان بدن توجه کنید!
از توجه به زبان بدن طرف مقابل، غافل نشوید. به حرکات بدنش دقت کنید. آیا ثابت است یا دائماً تکان می‌خورد؟ خمیازه می‌کشد یا می‌خندد؟ طرز ایستادنش چطور است؟ درعین‌حال، به زبان بدن خودتان نیز توجه داشته باشید. این را بدانید اگر گفته‌هایتان همراه با اعتمادبه‌نفس باشند اما زبان بدنتان از نگرانی و آشفتگی‌تان خبر دهد، مخاطبین از روی زبان بدن، به این آشفتگی درونی پی خواهند برد. بنابراین برای برقراری یک ارتباط مؤثر، بسیار مهم است که هم بتوانید زبان بدن دیگران را تعبیر و تفسیر کنید و هم به زبان بدن خودتان دقت و توجه داشته باشید.
3. ببینید دیگران در شرایط مختلف، چگونه رفتار می‌کنند؟
درک مخاطب، برای برقراری ارتباط مؤثر، لازمه‌ای حیاتی است. اگر قرار است یک سخنرانی عمومی کاری داشته باشید، تحقیق کنید تا ببینید دیگران چطور این کار را انجام می‌دهند؟ مثلاً می‌توانید ویدئو کلیپ سخنرانی افراد برجسته در حوزه‌ی کاری مرتبط با خودتان را تماشا کنید. اگر از این بابت که نمی‌دانید در یک رویداد جمعی مثل سخنرانی عمومی یا ضیافت، چطور باید رفتار کنید، حسابی عصبی و مضطرب می‌شوید، می‌توانید از رفتار و اعمال اطرافیانتان الگوبرداری کنید.
4. از کمی سکوت، نترسید!
بن‌بست‌های گاه‌وبیگاه در یک مکالمه، امری طبیعی است. بنابراین اگر حین ارتباط یا مکالمه با مخاطب با چنین وضعیتی مواجه شدید، سعی نکنید خودتان یا او را به هر قیمتی وادار به حرف زدن کنید. اینکه حین مکالمه اجازه دهید طی یک روال طبیعی، گاهی نیز سکوت بر فضا حاکم شود، باعث می‌شود رشته‌ی افکار خود و مخاطبتان پاره نشود. بدین ترتیب خواهید توانست با تبدیل این افکار به جملات مناسب، اثربخشی ارتباط را بیشتر کنید.
5. سؤال بپرسید!
از مخاطب، سؤالات واضح بپرسید. چنین کاری مطمئنتان می‌کند که آنچه را مخاطب می‌گوید، درک می‌کنید. بعلاوه سؤال پرسیدن، به وی نشان می‌دهد که شما به گفته‌هایش واقعاً توجه می‌کنید.
6. اشتراکات را پیدا کنید؛ حتی در یک مشاجره!
یافتن وجوه اشتراک و زمینه‌های مشترک با طرف مقابل همواره یک استراتژی عالی در برقراری ارتباط مؤثر است. چنین کاری، مکالمه و ارتباط را برای هر دوی شما به فرایندی خوشایندتر تبدیل می‌کند. با این حال یافتن زمینه مشترک در یک مشاجره، اهمیتی مضاعف دارد. اگر با کسی در مورد یک موضوع خاص، مخالف هستید، نقطه اشتراکی بیابید که هر دو روی آن اتفاق‌نظر داشته باشید. این تلاشتان حکایت از این واقعیت دارد که شما برای درک نقطه نظرات مخاطب، نهایت سعی‌تان را به کار بسته‌اید.
7. کاملاً آماده باشید و بدانید قرار است در خصوص چه مواردی صحبت کنید!
اِشراف کامل بر موضوع بحث، باعث می‌شود راحت‌تر باشید و افکار و ایده‌هایتان را آسان‌تر به دیگران منتقل کنید. اگر خود را برای یک مصاحبه شغلی آماده می‌کنید، حتماً با جایگاه و ماهیت شرکت آشنا باشید. اگر هم قرار بر ایراد یک سخنرانی عمومی باشد، حتماً روی موضوع و محتوای سخنرانی تسلط کامل داشته باشید.
8. از پُل‌های گفتاری برای تغییر موضوع بحث استفاده کنید!
همه ما حین یک مکالمه گاه با شرایطی مواجه می‌شویم که بحث در همان مسیر مطلوب و مدنظرمان پیش نمی‌رود. در این شرایط یافتن یک شیوه مؤدبانه برای تغییر موضوع به همان موضوعی که می‌خواهیم، می‌تواند کار سختی باشد. در عوض می‌توانید از یک “پُل گفتاری” کمک بگیرید. یعنی موضوعی پیدا کنید که در جایی بینِ موضوع فعلی و موضوع مدنظرتان باشد. در واقع با این کار، بین موضوع فعلی با موضوع مطلوب، یک پُل برقرار می‌کنید. ضمناً می‌توانید از یک عبارت کلی‌تر استفاده کنید طوری که بتوانید موضوع مدنظرتان را در آن عبارت بگنجانید. مثلاً عباراتی مثل “بله، اما…” ، “چیزی که می‌توانم به شما بگویم” یا “نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید” و … کمکتان می‌کنند بتوانید با زیرکی، موضوع گفتگو را به سمت موضوع مطلوبتان منحرف کنید.
9. بهترین چارچوب را برای گفته‌هایتان پیدا کنید!
چه در حال ایراد یک سخنرانی عمومی و چه در حال تعریف یک داستان بامزه برای دوستتان باشید، بسیار مهم است بدانید برای گفته‌هایتان، چه چارچوبی انتخاب کنید تا آنها را جالب‌تر و گیراتر کنید؟ جاذبه‌های صحبت را شناسایی کنید. از خود بپرسید چه چیزی بر جذابیت گفته‌هایتان می‌افزاید؟ چرا دیگران باید به آنچه می‌گویید، توجه کنند؟ آنگاه یک ساختار و چارچوب مناسب برای گفته‌هایتان انتخاب کنید. آیا قرار است با حرف‌هایتان، مخاطب را به یک سفر متفاوت ببرید؟ آیا می‌خواهید یک نظریه علمی را برای دیگران توضیح دهید؟ یا شاید هم قرار است با کسی به بحث و جدل بپردازید. هر یک از این شرایط، چارچوب خاص خود را می‌طلبد. در هر صورت برای برقراری یک ارتباط مؤثر، باید از قبل چارچوبی را برای گفته‌هایتان تعریف و تدوین کنید و نیز بدانید حرف‌هایتان قرار است به کجا ختم شوند.
10. آرام باشید!
هرچند حفظ خودآگاهی حین یک مکالمه مهم یا استرس‌زا برای یک ارتباط مؤثر، امری مهم است اما در نهایت یکی از اثربخش‌ترین استراتژی‌های ارتباطی، حفظ آرامش است. پس Relax باشید و آرامشتان را حفظ کنید و حتی‌المقدور طوری رفتار کنید که در حالت عادی رفتار می‌کنید. صدالبته که در کنار حفظ آرامش، حرفه‌ای بودن در بحث را نیز فراموش نکنید!
مقالات خواندنی:
