خواندن دیدگاههای افراد صاحبنظر درباره فن بیان، میتواند اقدامی مؤثر برای تقویت مهارت سخنوری یک رهبر باشد. سخنرانی عمومی یکی از وجوه اجتنابناپذیر کار رهبران محسوب میشود. پس چرا این قابلیت را به یکی از نقاط قوت خودمان تبدیل نکنیم؟ در این گفتار، نکاتی اساسی را درباره بهبود فن بیان رهبران را از زبان کیت بروک، مدیر بخش منابع انسانی شرکت هاباسپات خواهید خواند. نکاتی که میتوانند به افزایش قدرت کلام و بهبود مهارت سخنوری رهبران و مدیران کمک شایانذکری کنند.
4 نکته طلایی برای تقویت مهارت سخنوری از دیدگاه مدیر منابع انسانی شرکت هاباسپات
هنوز حسش را به یاد دارم. برای ارائه یک کنفرانس خیلی مهم در حوزه فناوری روی صحنه بودم و آماده میشدم که صحبتهایم را آغاز کنم. ناگهان صفحه نمایش شروع به چشمک زدن کرد؛ نهتنها اسلایدهایی که ساخته بودم نشان داده نمیشد، بلکه کل سیستمِ نمایش بصری از کار افتاده بود. اگر تجربهاش را داشته باشید مطمئناً میدانید که چنین اتفاقی برای یک سخنران، مثل یک کابوس است. در آن وضعیت و همزمان که کارکنان بخش IT بیوقفه برای رفع مشکل تلاش میکردند، تصمیم مهمی گرفتم. من باید کارم را انجام میدادم و بدون اسلایدها سخنرانی میکردم. اسلایدهایی که برای ساختن و سازماندهی آنها ساعتها وقت صرف کرده بودم. البته که سخنرانی بدون اسلایدها شرایط ایدهآلی نبود، اما نمیتوانست بدتر از تلف کردن وقت مخاطبان آن جلسه باشد!
آیا این بهترین سخنرانی و ارائه تمام عمرم بود؟ مطمئناً نه! ولی مهم این است که از آن ماجرا درس بزرگی گرفتم. من فهمیدم که تقویت مهارت سخنوری به تلاش بسیار زیادی نیاز دارد. بسیار بیشتر از تلاشی که برای ایجاد و سازماندهی اسلایدهای شکیل و زیبا صرف میکنیم. اینکه مدیر یک شرکت، تیم یا استارتآپ باشید، فرق چندانی ندارد. زیرا در هر صورت، شما یک رهبر هستید و توانایی برقراری ارتباط مؤثر و مهارت ارائه مطالب، بخش مهمی از کار شماست. اگر میخواهید به سخنور بهتری تبدیل شوید و اعتمادبهنفس بیشتری داشته باشید، باید چهار نکته اساسی را بدانید. نکاتی که آگاهی از آنها برای رهبران موفق، بسیار ضروری است.
1-روی گفتههایتان مسلط باشید نه روی اسلایدها!
بارها دیدهایم که بسیاری از رهبران تجاری، هنگام آماده شدن برای یک سخنرانی بزرگ، حساسیت زیادی روی اسلایدها نشان میدهند. آنها بهاشتباه جلوههای بصری را بر فحوای گفتههایشان مقدم میدانند. توجه به جزئیات و همینطور تسلط بر جریان گفتهها و نقاط گذار به موضوعات جدید حین یک سخنرانی مهم هستند؛ اما نه به اندازه تسلط بر نکات کلیدی که میخواهید توجه و تمرکز مخاطبانتان را به آنها معطوف کنید. بنابراین در وهله اول، یک چارچوب کلی ترسیم کنید و مهمترین نکاتی که قصد انتقالشان را به مخاطبان دارید در آن بگنجانید. در مرحله بعد، زیر و بم موضوع را بررسی کنید و ببینید مخاطبانتان چه کسانی هستند؟
تسلط بر محتوای سخنرانی، روی اعتمادبهنفس، تقویت مهارت سخنوری و نحوه برقراری ارتباط با مخاطبان تأثیر مثبتی میگذارد. رهبران تجاری تحت هر شرایطی و حتی اگر فناوری آنها را تنها بگذارد، باید قادر به ارائه سخنرانی خود باشند؛ با همه این اوصاف، امیدوارم که تجربه من از آن کنفرانس هرگز برای شما تکرار نشود!
2-خودتان باشید!
میدانید بدترین ارائهها و سخنرانیهای من تا به امروز کدامها بودهاند؟ همانهایی که در آنها سعی کردم از سبک دیگران تقلید کنم. مطمئناً همه ما دلمان میخواهد روی صحنه عملکردی مانند مدیران شرکت اپل داشته باشیم! اما برای تقویت مهارت سخنوری بهتر است سبک و صدای منحصر به خودمان را پیدا کنیم. زیرا وقتی موضوع برقراری ارتباط با مخاطبان مطرح میشود، «اصالت» حرف اول و آخر را میزند.
بهعنوان مثال، من در بسیاری مواقع، سخنرانیهای هفتگیام را برای اعضای تیم با برنامه Loom و درحالیکه لباس ورزشی پوشیدهام، ضبط میکنم. اما محتوای حرفهایم صرفاً به امور کاری محدود نمیشود. مثلاً به آنها میگویم که آن روز مشغول گوش دادن به چه آهنگی هستم. ارائههای من آنقدرها حرفهای، شیک یا در سطح ارائههای استیو جابز نیستد! اما کلیه اطلاعات موردنیاز اعضای دپارتمان را در اختیار آنها قرار میدهند.
آموختن و الهام گرفتن از سخنرانان و رهبران فکری محبوبتان، ایده بدی نیست؛ اما نباید تلاش کنید که خودتان را به یکی از آنها تبدیل کنید. من بهترین سخنرانان را کسانی میدانم که روی صحنه، واقعاً خودشان هستند.
3-روی نقاط قوتتان مانور دهید!
دارمش شاه (که یکی از بنیانگذاران هاباسپات است)، بهعنوان سخنران اصلیِ یک همایش، عملکرد فوقالعادهای دارد؛ اما از گفتگوهایی که حالت میزگرد یا پانل دارند خوشش نمیآید. میزگرد به رویدادی گفته میشود که در آن افراد متخصص در یک حوزه خاص، در مقابل بینندگان یا شنوندگان با یکدیگر مباحثه و گفتگو میکنند. من دقیقاً برعکس او هستم. یعنی تا جایی که بتوانم از سخنرانیهای طولانی در همایشها (بهعنوان سخنران اصلی) اجتناب میکنم و بیشتر به سمت بحثهای میزگردی گرایش دارم. بحث و گفتگو با گردانندگان و مُجریان این رویدادها شدیداً برانگیختهام میکند. چراکه من عاشق واکنشهای سریع و بدون آمادگی قبلی و همینطور یادگیری از سایر حاضران در میزگرد هستم. به همین دلیل به جای سخنرانیهای همایشی، بیشتر وقتم را طریق میزگردها صرف ایجاد رهبری فکری میکنم.
اگر در بیان محتوای نوشتاری عالی هستید اما رویارویی با مخاطبانِ شاخص برایتان دشوار است، مشکلی نیست. در فرایند تقویت مهارت سخنوری، نقاط ضعف و قوتتان را بپذیرید. بنابراین تا جایی که ممکن است رسانهها و فرصتهایی را برای حرف زدن انتخاب کنید که با نقاط قوتتان همخوانی دارند.
4-آهنگ جادوییتان را پیدا کنید!
جیدی شرمن، رئیس و کوچ سابق من به صحبت کردن درباره آهنگ جادویی افراد علاقه زیادی داشت. آهنگی که در آمریکا اصطلاحاً به آن “at bat” میگویند. منظور از at bat، آهنگی است که بازیکنان در لیگ برتر بیسبال، هنگام رفتن به سمت جایگاه پرتاب توپ انتخاب میکنند تا با صدای بلند در استادیوم پخش شود. هدف از پخش این آهنگ تهییج طرفداران و خودِ بازیکن و همینطور رجزخوانی برای تیم رقیب است.
از آن زمان بود که متوجه شدم آهنگ جادویی فقط مخصوص ورزشکاران بیسبال نیست. رهبران نیز در مواجهه با چالشهایی مثل تقویت مهارت سخنوری به آهنگ جادویی خودشان نیاز دارند. وقتی موضوعِ ایراد یک سخنرانی بزرگ وسط میآید، نمیتوانید آبوهوا، مشکلات فنی یا جَوِ محیط را کنترل کنید. بنابراین من فقط روی چیزی متمرکز میشوم که قادر به کنترل کردن آن هستم؛ یعنی قطعات موسیقی جادوییام! پس قبل از شروع رویداد، هدفونم را در گوشم میگذارم و معمولاً با آهنگهای بیانسه، چند دقیقهای را صرف دریافت انرژی میکنم. از این طریق خودم را در بهترین شرایط روانی ممکن برای ارائه قرار میدهم. راههای خیلی زیادی برای افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی وجود دارد؛ اما همین رویداد کوچک میتواند منبع بزرگی از انگیزش و اعتمادبهنفس در بزنگاههای حساس باشد. تنها چیزی که نیاز دارید، پیدا کردن آهنگهای مناسب است.
سخن آخر
رهبران تجاری همواره در حال ایراد شکلی از سخنرانی عمومی هستند. این سخنرانی میتواند در قالب صحبت کردن برای کارکنان و مشتریان یا ایراد نطقهای حساس در همایشهای صنعتی و صنفی باشد. باید بپذیریم که تقویت فن بیان و ارائه عملکرد خوب در همه این عرصهها کار آسانی نیست. اما مهمترین نکتهای که یاد گرفتم این است که با تمرین، در این زمینه بهتر و بهتر میشوید. پس در هر نقطهای که هستید، ادامه دهید. هر فرصتی را برای تقویت مهارت سخنوری، یافتن سبک اختصاصی خودتان و حتی اشتباه کردن مغتنم بدانید.
و یک نکته دیگر! حتی اگر در لحظه، هیچ چیزی مطابق روال پیش نرفت، آهنگ جادویی خودتان را پخش کنید و خودتان باشید. این «کمتر دیدهشدهترین» نکتهای است که پیرامون موضوع ارتباطات در رهبری میشناسم.