آیا میخواهید به یک سخنران حرفهای یا اصطلاحاً مدعو تبدیل شوید؟ آیا سخنرانی در مقابل جمع زیادی از مخاطبان و دریافت پول به ازای صحبت کردن برایتان کاری جذاب است؟
بسیار عالی! واقعیت این است که امروز افراد زیادی را میتوان یافت که از طریق سخنرانی به ثروت و شهرت دست پیدا کردهاند. ولی آیا برای آغاز این مسیر ایدهی روشنی دارید؟ ما در این مقالهی سایت سخنوری یک راهنمای گامبهگام را برایتان تهیه کردهایم. راهنمایی که با استفاده از آن یاد میگیرید که چگونه با کسب درآمد از سخنرانی، یک بیزینس موفق راهاندازی کنید.
نقش سخنران حرفهای چیست؟
قبل از پاسخ به سؤال چگونه یک سخنرانی حرفهای شویم، بهتر است تفاوت بین سخنران اصلی، سخنران میهمان و سخنران انگیزشی را بشناسیم:
- سخنران اصلی یا مدعو، فردی است که رویداد در وهله اول، حول محور نام او برگزار میشود. اوست که تِم و موضوع سخنرانی را تعیین میکند. درواقع تمرکز اصلی مقاله ما و منظور از سخنران حرفهای، همین سخنران است.
- سخنران میهمان به فردی میگوییم که معمولاً بعد از سخنران اصلی صحبت میکند.
- سخنران انگیزشی کسی است که بهطور خاص با هدف الهام بخشیدن به مخاطبان برای صحبت کردن روی صحنه میآید. البته سخنران انگیزشی گاهی با توجه به نوع و ماهیت رویداد میتواند همان سخنران مدعو باشد.
دلیل تأکید بر اهمیت شناخت فرق بین این سه نوع سخنران، جایگاه خاص یک سخنران اصلی در رویداد است. اگر میخواهید به یک سخنران حرفهای و اصلی تبدیل شوید باید بتوانید خود را بهعنوان یک مرجع قابلاعتماد معرفی کنید. موضوعی که در ادامه بهطور مفصل درباره آن صحبت خواهیم کرد.
7 مرحله اصلی برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای
اگر مشتاق هستید که بهعنوان یک سخنران حرفهای، در ازای صحبت کردن برای دیگران پول بگیرید باید 7 مرحله اساسی را طی کنید. در اینجا ضمن معرفی این مراحل هر یک از آنها را توضیح میدهیم.
1. هدفتان را بشناسید
چرا میخواهید به یک سخنران حرفهای تبدیل شوید؟ کدام عامل یا ویژگی شما را نسبت به این عرصه هیجانزده و علاقهمند میکند؟
یک سخنران خوب فردی معتبر، قابلاعتماد، پرشور و مأموریت محور است. این یعنی برای موفقیت در سخنرانی باید واقعاً عاشق آن باشید و درعینحال برای عشقتان دلایل درستی داشته باشید.
اگر فقط به دنبال دستمزد و درآمد هستید، راههای بهمراتب سادهتری وجود دارند که میتوانید آنها را انتخاب کنید. یا چنانچه به دنبال ارضای حس شهرتطلبی خود هستید، روشهای زیادی را میتوان یافت که بهتر از سخنرانی شما را به این هدف میرسانند.
اگر درباره علاقهای که نسبت به سخنرانی دارید با خودتان صادق هستید، باید هدف یا اهداف روشن و درستی پیدا کنید. زیرا این اهداف میتوانند همان دلایلی باشند که مخاطبان بهواسطه آنها جذب شما میشوند.
فراموش نکنید که برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای راه سختی در پیش دارید. مسیری که اگر بدون داشتن یک «چرای خوب» آن را شروع کنید، احتمالاً قبل از رسیدن به مقصد از ادامه آن منصرف خواهید شد.
2. مهارتهای سخنرانی عمومی را تمرین کنید
یک سخنران حرفهای باید بتواند مقتدرانه روی صحنه سخنرانی بایستد و با اطمینان و اعتمادبهنفس کافی صحبت کند. قبل از اینکه کسی برای سخنرانی روی صحنه به شما پولی بپردازد، باید مهارتهایتان را بهعنوان یک سخنران تقویت کنید. این مهارتها موارد زیر را شامل میشوند:
- زمانسنجی (تایمینگ)
- تنظیم تُن و شدت صدا
- وضوح کلام
- مختصرگویی
- بیان نکات کلیدی
- تبدیل شدن به یک داستانگوی ماهر
- و …
برای تقویت مهارتهای فوق جهت تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای راههای زیادی وجود دارد که برخی از مؤثرترین آنها عبارتاند از:
الف. ضبط عملکرد خودتان
هر بار که صحبت میکنید، باید تصاویر خود را ضبط کنید تا ببینید چه کارهایی انجام میدهید؟ بله درک میکنیم که انجام این کار شاید برای بعضیها سخت و حتی دردناک باشد! ممکن است با تماشای خودتان احساسات عجیبی و غریبی پیدا کنید ولی اینها نباید منصرفتان کنند.
تماشای مداوم، یادداشتبرداری و اِعمال تغییرات و اصلاحات بر اساس مشاهدات یک مسیر تضمینشده برای بهبود عملکرد شماست.
ب. تماشای عملکرد سخنرانان دیگر
همانقدر که برای تماشا و بررسی عملکرد خودتان وقت میگذارید سعی کنید این کار را درباره دیگران هم انجام دهید. اگر مقدور است در رویدادها و همایشهای مختلف شرکت کنید و نطق سخنرانان را زیر ذرهبین قرار دهید.
حین تماشای عملکرد آنها درباره آنچه میپسندید یا نمیپسندید نتبرداری کنید؛ و مهمتر از همه اینکه چگونگی واکنش مخاطبان نسبت به کنشهای سخنران را مورد تجزیهوتحلیل قرار دهید.
اگر برای تحلیل عملکرد سخنرانان دیگر امکان شرکت در رویدادهای حضوری را ندارید مشکلی نیست. در این صورت میتوانید سخنرانیهای TED را تماشا کنید که هر کدام از آنها میتوانند یک کلاس درسی آموزنده باشند.
پ. کسب تجربه در دنیای واقعی
هر سخنران حرفهای که امروز مبالغ زیادی برای سخنرانی دریافت میکند، قبلاً سخنرانیهای رایگان زیادی انجام داده است! پس شما هم باید به دنبال کسب تجربه در دنیای واقعی باشید. از خانه بیرون بروید و از هر فرصت کوچکی برای سخنرانی در برابر دیگران استفاده کنید. تقویت مهارت سخنوری شما مستلزم بهرهبرداری از همین فرصتهاست.
باید عادت کنید که در میان جمعی از مردم بلند شوید و حرف بزنید. اینگونه میتوانید ضمن کسب اعتمادبهنفس، بر ترس خود از صحنه غلبه کنید. تأکید میکنیم هیچ فرصتی را برای سخنرانی در برابر جمع ساده از دست ندهید. برای این کار حتماً نباید منتظر تشکیل یک جمعیت قابلتوجه باشید. یک جمع کوچک سه یا چهار نفره هم میتواند این فرصت را در اختیارتان قرار دهد. دوستان و اعضای خانواده میتوانند اولین مخاطبان شما جهت کسب تجربه سخنرانی در دنیای واقعی باشند.
وقتی در ابتدای راه هستید، هر دعوتی را که برای سخنرانی به دستتان میرسد بپذیرید. ممکن است رویدادی که به آن دعوت میشوید، بهترین رویداد ممکن نباشد ولی باز هم آن را مغتنم بشمارید. مطمئن باشید که هر چقدر بیشتر در جمع صحبت کنید، با سرعت و کیفیت بیشتری پیشرفت خواهید کرد.
حضور در هر رویداد جدید برای سخنرانی، به بهبود مستمر عملکردتان در زبان بدن و مدیریت مخاطب و همینطور ارتقای مهارتهای ارائه منجر میشود. علاوه بر این با پیوستن به گروههایی مثل Toastmasters میتوانید فرصتهای بیشتری برای صحبت کردن و بهبود مهارتهای ارتباطی خود به دست بیاورید. هدف از تشکیل این گروهها کمک به سخنرانان جوان و تازهکار برای آغاز مسیر است.
به خاطر داشته باشید که هدف از کسب تجربه سخنرانی در دنیای واقعی این است که:
- اعتمادبهنفس کافی پیدا کنید
- به یک ریتم و کیفیت طبیعی در سخنرانی برسید
- میزان شهرت، محبوبیت و حضور خود در صحنه را گسترش دهید
تا زمانی که در این مرحله تسلط و تبحر کافی را کسب نکردهاید، بهتر است سراغ مراحل بعد نروید.
ت. دریافت بازخورد
شرط عبور موفقیتآمیز از مرحله دوم، انتقادپذیر بودن است. بنابراین با روی باز پذیرای انتقادات باشید و تا جایی که میتوانید از دیگران بازخورد بگیرید.
اگر فردی انتقادناپذیر یا زودرنج هستید باید این خصایص را در خودتان بُکُشید تا عینیت و کیفیت دریافت بازخوردها را کاهش ندهند. دریافت بازخورد صادقانه و سازنده در تسهیل و تسریع روند پیشرفت شما نقش انکارناپذیری دارد. از دریافت بازخوردهای منفی نترسید و بعد از هر سخنرانی تمرینی از مخاطبان خود نظرخواهی کنید. مثلاً بپرسید به عقیده آنها چه کاری را میتوانستید بهتر انجام دهید؟
هر چقدر زودتر و آسانتر ایرادات کارتان را بپذیرید، زودتر به یک سخنران حرفهای و خبره تبدیل میشوید.
3. حوزه یا زمینه کاری خود را انتخاب کنید
میخواهید روی چه موضوع یا صنعتی متمرکز شوید؟ قصد دارید چه مسئله یا مشکلی را حل کنید؟ مخاطبانتان چه کسانی هستند؟
بدترین تصمیمی که میتوانید بگیرید این است که سعی کنید «همه چیز» را به «همه کَس» ارائه دهید. اکثر سازمانها و شرکتهایی که از یک سخنران حرفهای دعوت میکنند، معمولاً به دنبال فردی هستند که با زمینهی کاری آنها ارتباط داشته باشد. بهعنوان مثال بسیاری از سخنرانان حرفهای منحصراً در زمینههایی مثل نوآوری، بازاریابی، کسبوکار یا انگیزش فعالیت میکنند.
تمرکز بر یک حوزه مشخص اهمیت زیادی دارد چون:
- شدت رقابت در یک حوزه خاص، کمتر است
- فرد بهتر و آسانتر دیده میشود
- فرد میتواند ثبات قدم بهتری داشته باشد
- بازاریابی دهانبهدهان آسانتر انجام میپذیرد
- سطح تخصص و مهارت شدیداً ارتقا مییابد
- میتوان با مخاطبان یا مشتریان ارتباط بهتری برقرار کرد
البته انتخاب یک حوزه خاص شاید کمی استرسزا باشد. زیرا ممکن است از بابت انتخاب یک زمینه اشتباه و نامناسب احساس نگرانی کنید. حتی ممکن است مجبور شوید این انتخاب را بر مبنای آزمون و خطا انجام دهید. ولی هر طور که هست، باید حتماً زمینه مشخصی را برای سخنرانی برگزینید. این کار در لحظه شاید سخت و چالشبرانگیز به نظر برسد؛ ولی در درازمدت نتایج مثبتی را برایتان رقم میزند. ضمناً این کار میتواند برایتان یک مزیت رقابتی ایجاد کند. چراکه شرکتها و سازمانها معمولاً سخنرانان متخصص را به سخنرانان کلیدان ترجیح میدهند.
4. برند منحصربهفرد خودتان را بسازید
برندسازی در سخنرانی با موفقیت در حوزهای که برای فعالیت انتخاب کردهاید ارتباط نزدیک و تنگاتنگی دارد. درواقع تا زمانی که حوزه یا زمینه تخصصی خود را انتخاب نکنید، نمیتوانید برند خود را بسازید. به همین دلیل است که مرحله قبل (سوم) مرحلهای بسیار مهم محسوب میشود.
برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای باید از طریق برندسازی، جایگاه متمایزی در صنعت برای خودتان ایجاد کنید. برندهای معروف دنیا را ببینید. هر کدام از آنها بهواسطه برخورداری از یک یا چند ویژگی خاص از برندهای دیگر متمایز میشوند. ویژگیهایی که باعث شده نام آنها بهراحتی در ذهن مخاطبان یا مشتریان هدفشان تثبیت و ماندگار شود.
برای برندسازی شخصی در سخنرانی باید به دو سؤال مهم پاسخ دهید:
- میخواهم مردم مرا چگونه ببینند؟
- چگونه باید مرا به خاطر بسپارند؟
برای ایجاد یک برند مناسب 4 روش وجود دارد که آنها را توضیح میدهیم.
الف. ایجاد یک پیام قدرتمند یا الهامبخش
- آیا توانستهاید در زندگی شخصیتان بر یک مانع بزرگ غلبه کنید؟
- آیا از عهده مقابله با ناملایمات زندگی برآمدهاید؟
- آیا دستاوردی داشتهاید که کمتر کسی قادر به کسب آن باشد؟
هر کدام از این روایات میتوانند منبع خوبی برای ایجاد یک پیام قدرتمند و منحصربهفرد باشند. پیامی که میتوانید برند شخصی خود را حول محور آن بسازید.
ب. حل یک مشکل
- آیا راهکاری ارائه دادهاید که جهان یا صنعت تخصصی شما را تغییر دهد؟
- آیا راههای جدیدی برای بهبود وضعیت کسبوکار یا سازمان خود پیدا کردهاید؟
اگر به نوآوری یا حلال مشکلات مشهور هستید، میتوانید برند شخصی خود را از این طریق بسازید.
پ. گفتن داستانهای خارقالعاده
- آیا با پدیده یا اتفاق شگفتانگیزی در زندگیتان روبرو بودهاید که بینش یا دیدگاه جدیدی برایتان ایجاد کند؟
- آیا تجربه بدیع و متفاوتی داشتهاید که روایت آن مخاطبان را روی صندلیهایشان میخکوب کند؟
اگر داستان خارقالعادهای برای گفتن دارید میتوانید برای ایجاد برندتان از آن استفاده کنید.
ت. داشتن دیدگاههای منحصربهفرد
بیایید این حقیقت را بپذیریم که در هر زمینهای، بخش زیادی از موضوعاتی که باید پوشش داده شوند، بیان شدهاند. در چنین شرایطی شاید محتوای جدیدی برای گفتن وجود نداشته باشد. ولی دیدگاه شما نسبت به یک موضوع میتواند آن را جدید و متفاوت جلوه دهد.
ما در دنیای مدرن مبتنی بر اینترنت نقشی را ایفا میکنیم که به آن «سینتی سایزر» می گویند. به این معنا که برای تولید محتوا غالباً اطلاعات موردنیاز را از اینترنت دریافت میکنیم و سپس آن اطلاعات را طوری بیان میکنیم که به مذاق مخاطب خوش بیاید. در سخنرانی نیز میتوان همین کار را انجام داد.
حالا این سؤال مطرح میشود که چطور میتوان دیدگاههای منحصربهفردی ارائه داد؟ یک روش مناسب این است که به چیزی فکر کنید که وجود ندارد ولی شما دوست دارید وجود داشته باشد. روش دیگر این است که راهی برای بهبود آنچه از قبل وجود دارد پیدا کنید؛ و نهایتاً میتوانید به اطرافیان نگاه کنید و ببینید آنها چه میکنند؟ آنگاه دقیقاً برعکس آنها یا به قول معروف در خلاف جهت آب شنا کنید!
امروز از چهرههای زیادی میتوان نام برد که صرفاً بهواسطه دیدگاههای منحصربهفردشان به یک برند تبدیل شدهاند. صدالبته که برند شخصی یک سخنران میتواند بار مثبت یا منفی را در ذهن مخاطبان تداعی کند.
5. مهارتهای ارائهی خود را بهبود دهید
صحبت کردن در جمع، نخستین مهارت پایهای محسوب میشود که باید برای شروع مسیر روی آن کار کنید. ما در مرحله دوم درباره این مهارت صحبت کردیم.
پس از تقویت مهارتهای سخنرانی نوبت به بهبود مهارتهای ارائه میرسد. در بحث ارائه نهتنها باید در کار با اسلایدها راحت باشید، بلکه باید یک قاعده مهم را نیز به خاطر بسپارید: اینکه یک سخنران حرفهای علاوه بر یک سخنور جذاب باید قادر به سرگرم کردن مخاطبان هم باشد.
در انتهای مسیر قرار است به نقطهای برسید که صدها و بعضاً هزاران نفر مخاطب صحبتهایتان باشند. بنابراین اگر نمیخواهید مخاطبانتان را خسته و کلافه کنید، باید کمی هم هنر نمایشگری را چاشنی کار کنید. البته مخاطب نباید تمام مدت فقط به شما خیره شود. به همین علت نباید از کار کردن روی جاذبههای بصری اسلایدهایتان غافل شوید.
6. خودتان را بهعنوان یک مرجع تثبیت کند
سازمانها و شرکتها سعی دارند بهترین سخنرانان را برای سخنرانی در همایشهای خود دعوت کنند. آنها به دنبال افرادی هستند که در زمینه تخصصی خود چهرهای شناختهشده، مقبول و قابلاعتماد محسوب میشوند. بنابراین مرحله بعد برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای این است که نامتان را بهعنوان یک مرجع بر سر زبانها بیندازید.
سه روش سریع و مؤثر برای تحقق این هدف عبارتاند از:
- انتشار کتاب
- راهاندازی یک کانال در پلتفرمهایی مثل آپارات، یوتیوب و …
- ساخت پادکست
درواقع شما باید اقداماتی انجام دهید که بهواسطه آنها بتوانید «تربیون خودتان» را در صنعت داشته باشید. اگر نگاهی به اینفلوئنسرهای فعال در شبکههای اجتماعی بیندازید، خواهید دید که همه آنها این کار را انجام میدهند. به این معنا که از اینستاگرام، فیسبوک، توییتر، لینکدین و … برای ایجاد یک تریبون رسا و مؤثر برای انتقال پیامهای مهم به مخاطبان به نحو احسن بهره میگیرند. ایجاد یک تریبون اختصاصی بار دیگر اهمیت انتخاب یک حوزه تخصصی در سخنرانی را نشان میدهد. جایی که باید تمرکزتان را به یک زمینه معطوف کنید و بهتدریج در آن زمینه معروف و متمایز شوید.
7. فروش و بازاریابی
چه باور کنید یا نه این سختترین مرحلهی کار است. برخی گمان میکنند که با غلبه بر ترس از سخنرانی کار تمام است و به یک سخنران خبره تبدیل شدهاند! درحالیکه اینطور نیست. این نکتهی بسیار مهم را به خاطر بسپارید که:
80% مسیر تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای به فروش و بازاریابی و تنها 20% آن وابسته به مهارتهای شماست. وقتی تصمیم میگیرید که قدم در این عرصه بگذارید، باید بدانید که در حال پیوستن به جرگه کارآفرینان هستید. کارآفرینی که باید قادر به مدیریت و ارتقای بیزینس خود باشد. این یعنی خودتان باید بهعنوان نیروی محرکهی کسبوکارتان ایفای نقش کنید؛ چراکه قرار نیست فرد دیگری این کار را برایتان انجام دهد.
فروش و بازاریابی در فرایند تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای شباهت زیادی به فروش و بازاریابی محصول دارد. در اینجا نیز شما باید مراحل توسعه محصول (پرزنت کردن خودتان)، بازاریابی (از طریق وبسایت، شبکههای اجتماعی و …)، فروش (رزرو نوبت سخنرانی) و خدمات مشتری ( رسیدگی به قراردادهای منعقدشده) را مدیریت کنید.
وجود آیتمهای زیر به شما در بهبود فرایند بازاریابی و متعاقباً افزایش فروش کمک زیادی میکنند:
- وبسایت اینترنتی
- عکس
- بیوگرافی
- کلیپ سخنرانیهایی که قبلاً انجام دادهاید
- جوایز و افتخارات
- گواهینامههای حرفهای
- سرفصلها و موضوعاتی که درباره آنها به سخنرانی پرداختهاید
با استفاده از روشهای زیر میتوانید ضمن بازاریابی بهتر، شانستان را به شکل قابلتوجهی برای دریافت پیشنهاد سخنرانی بالا ببرید:
- TEDx: یک سخنرانی محلی به سبک سخنرانیهای TED انجام دهید تا بیشتر در معرض دید عموم قرار بگیرید.
- ویدئوهای یوتیوب و آپارات: در پلتفرمهایی مثل یوتیوب و آپارات یک کانال بسازید و شروع به تولید و انتشار محتوای تصویری کنید.
- بازاریابی محتوا: یک وبلاگ بسازید و بهطور منظم آن را با محتوای ارزشمند و مرتبط بهروز کنید. شما میتوانید علاوه بر گرفتن ترافیک ارگانیک از موتورهای جستجو از طریق تبلیغات پولیِ سرویسهایی مثل گوگل بازدیدکنندگان بیشتری بگیرید.
- ارسال پست مهمان: آیا فرد یا افرادی در صنعت شما وجود دارند که بتوانید مطالبی را به نام خودتان در وبسایتشان منتشر کنید؟ اگر اینطور است از این فرصت نهایت بهره را ببرید.
- فروش مستقیم: یک پایگاه داده از مشتریان بالقوهای که میخواهید با آنها کار کنید بسازید و فرایند مذاکره مستقیم را آغاز کنید.
- لینکدین: در لینکدین فعال باشید و از طریق شبکهسازی و تولید محتوای خوب، کاربران این پلتفرم را به سمت خود بکشانید.
ضمناً اگر قصد انتشار کتاب دارید، آن را در پادکستها و مطالب وبلاگی تبلیغ کنید. انتشار کتاب بدون تردید یکی از بهترین راهها برای فعالیت در عرصه سخنرانی بهعنوان یک بیزینس است.
سخن آخر
در انتها مروری مختصر و مفید بر آنچه در این گفتار آمد خالی از لطف نیست. برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای باید این هفت مرحله را پشت سر بگذارید:
- هدفتان را بشناسید و برای تبدیل شدن به یک سخنران دلیل محکم و قانعکنندهای پیدا کنید.
- مهارتهای سخنرانی عمومی شامل زمانبندی، مختصرگویی، داستانسرایی و … را در خود تقویت کنید.
- حوزهای مشخص و محدود را انتخاب کنید که بتوانید بهواسطه تمرکز کافی بر آن، آسانتر خود را به مخاطبان هدف بشناسانید.
- برند خود را بسازید و در صنعتی که فعالیت دارید جایگاهی را تصاحب کنید که دیگران قادر به شناسایی و یادآوری شما باشند.
- روی مهارتهایتان در زمینهی ارائه کار کنید و از تناسب جذابیت سمعی و بصری برای مخاطبان مطمئن شوید.
- خود را بهعنوان یک مرجع قابلاعتماد معرفی کنید؛ مرجعی که مخاطبان پاسخ سؤالهایشان را در سخنان او جستجو کنند.
- فرایندهای فروش و بازاریابی را مدیریت کنید تا بتوانید از عرصهای که به آن وارد شدهاید، درآمد خوبی داشته باشید.
اگر هنوز هم برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای و کسب درآمد از طریق سخنرانی سؤالی دارید، آن را با ما در میان بگذارید.