زبان بدن در تعاملات انسانی نقشی اساسی ایفا می‌کند. شاید بدانید بیش از 90% ماهیت یک ارتباط از نوع ارتباط غیرکلامی است اما جالب اینجاست که بسیاری از ما با وجود علم به این واقعیت، معمولاً توجه و کنترلی روی زبان بدنمان نداریم. زبانی که در دهان داریم و آنچه بیان می‌کنیم، هرگز به تنهایی نمی‌تواند ضامن برقراری ارتباط مؤثر با دیگران باشد. چه در یک سخنرانی عمومی، چه در یک مکالمه دوجانبه و اساساً در هر شکلی از تعامل، زبان بدن اهمیتی غیرقابل‌انکار دارد. بنابراین بهبود زبان بدن، یکی از الزامات تقویت مهارت‌های ارتباطی است.
در این مطلب از سخنوری، 13 نکته مهم را در ارتباط با بهبود زبان بدن خواهید خواند.
1. هشیار باشید!
هشیاری، اولین مرحله در تقویت و بهبود زبان بدن است. به هر آنچه انجام می‌دهید و نیز به زمان انجام کارهایتان توجه کنید. برای مثال مثلاً شخصاً من آن در اوایل متوجه شدم وقتی با افراد خاص یا در مورد موضوعات خاص صحبت می‌کنم، با بند ساعتم بازی می‌کنم! پس‌ازآنکه متوجه این حرکتم شدم توانستم درک بهتری از معنای این کارم داشته باشم. یادتان باشد هشیاری، نیمی از راه است!
2. به رفتار دیگران دقت کنید!
رفتار دیگران را خصوصاً کسانی که عمیقاً تحسینشان می‌کنید، زیر نظر بگیرید. ببینید چطور رفتار می‌کنند؟ چه کارهایی انجام می‌دهند؟ چه چیزی می‌توانید از آن‌ها یاد بگیرید؟
3. بازتابی از فرد مقابل باشید!
اگر روبروی مخاطبتان نشسته یا ایستاده‌اید، بازتابی از حالت فیزیکی او باشید. تُن صدایی متناسب با تُن صدای وی داشته باشید و با سرعتی متناسب با سرعتی که او حرف می‌زند، صحبت کنید. البته این کار را به شکلی آشکار و مصنوعی انجام ندهید بلکه تمام تلاشتان را به خرج دهید تلاش کنید تا زیرپوستی عمل کنید! قرینه‌سازی ظریف و هوشمندانه رفتار طرف مقابل، نوعی ارتباط و هم‌افزایی میان افراد ایجاد می‌کند و پس از مدتی خواهید دید چقدر طبیعی بازتابی از یکدیگر خواهید بود. آن‌قدر طبیعی که نمی‌توان فهمید چه کسی از حرکات آن یکی الگوبرداری می‌کند!
4. به نحوه قرارگیری دست‌ها و پاهایتان دقت کنید!
بسیاری از افراد با دست‌به‌سینه ماندن و پا روی پا انداختن، احساس راحتی بیشتری دارند. اگر عادت دارید پا روی پا بیندازید، مشکلی نیست؛ فقط حواستان به مسیر پاهایتان باشد و دقت کنید که راستای پایتان به سوی مخاطب باشد. اگر پاهایتان را طوری روی هم قرار دهید که مچ پا روی زانو افتاده و حالت نشستنتان شبیه به عدد 4 انگلیسی شود، آنگاه ممکن است فردی خودرأی یا متکبر به نظر برسید!
5. تماس چشمی داشته باشید!
چشم‌ها، پنجره‌ی درونتان هستند و آنچه با چشم‌هایتان انجام می‌دهید، خیلی چیزها را می‌تواند به مخاطب انتقال دهد. به تماس چشمی در مراودات اهمیت دهید و البته در این بین حواستان به تفاوت‌های فرهنگی هم باشد. مثلاً در بعضی فرهنگ‌ها، خیره شدن به بزرگ‌ترها یا افراد غریبه چندان پسندیده نیست. اما اگر مانعی برای تماس چشمی در کار نبود، تا می‌توانید از چشم‌هایتان برای برقراری ارتباط مؤثر با فرد مقابل استفاده کنید. البته قطعاً منظورم این نیست که به او خیره نگاه کنید!چشم‌های طرف را از کاسه درآورید!
یادتان باشد از طریق تماس چشمی با افراد نه‌تنها می‌توانید خیلی چیزها را به آن‌ها بگویید، بلکه می‌توانید خیلی چیزها نیز درباره آن‌ها بفهمید.
6. قوز نکنید!
درست است با یک تکه چوب صاف و خشک تفاوت‌های زیادی دارید اما حواستان باشد حین تعامل با افراد، قوز نکنید. این نکته هم به نفع روابط اجتماعی و هم به سود ستون فقراتتان است!
7. صورتتان به سمت مخاطب باشد!
درست مثل حالات خاص دست‌ها و پاها، وضعیت صورت هم در زبان بدن اهمیت بسیار زیادی دارد. رویتان به سوی مخاطب باشد. با این کار درگیری مفید مخاطب را با خودتان افزایش می‌دهید. عدم رعایت این قاعده می‌تواند نشانه‌ای از حواس‌پرتی، بی‌احترامی یا بی‌علاقگی شما نسبت به گفتگو با وی تعبیر شود.
8. قدری خم شوید!
قطعاً برایتان پیش آمده که غرق یک گفتگوی جذاب و خوشایند شده و ناگهان ببینید درحالی‌که نشسته‌اید، هم شما و هم فرد مقابل، کمی به سوی یکدیگر خم شده‌اید. این یک نشانه مثبت در تعامل بوده و معنایش اشتیاق طرفین نسبت به برقراری ارتباط است.
9. مراقب تکان‌های اضافی باشید!
ممکن است عادت داشته باشید حین گفتگو با چیزهایی مثل لیوان نوشیدنی، ساعت، خودکار، انگشتان و … بازی کرده و اصطلاحاً “ور” بروید. اما بدانید چنین حرکاتی درعین‌حال می‌توانند نشانه‌ای از ناآرامی بوده و متعاقباً باعث حواس‌پرتی دیگران شود. ضمناً به عاداتی مثل حرکات مکرر دست‌ها روی صورت یا فرو بردن آن‌ها در موهایتان نیز دقت نموده و روی چنین حرکاتی کنترل مناسبی اِعمال نمایید.
10. سرتان را بیش‌ازحد به نشانه تأیید، بالا و پایین نبرید!
هرچند نوسان سر به نشانه تأیید می‌تواند نمایانگر علاقه‌تان به بحث باشد، اما به‌هرحال باید حد تعادلی برای این کار قائل شوید. افراط در بالا و پایین بردن سر و عدم کنترل آن ممکن است باعث شود مخاطب شما را شخصیتی بیش‌ازحد مطیع و کم عزت‌نفس بداند.
محکم یا متناسب دست بدهید!
دست دادن گرم و محکم می‌تواند احساس خوبی در طرف مقابل ایجاد کند. البته شخصاً با رعایت قاعده‌ی بازتاب، معمولاً متناسب با شدت دست دادن طرف مقابل با وی دست می‌دهم و این کار را به شما هم توصیه می‌کنم.
12. به موقعیت دست‌هایتان دقت کنید!
قرار دادن دست‌ها پشت کمر یا گره کردن انگشتان دو دست در یکدیگر معمولاً نشانه‌ای از اعتمادبه‌نفس در گفتگو یا سخنرانی عمومی هستند. برعکس، دست در جیب کردن شاید وضعیت راحتی برایتان ایجاد کند اما می‌تواند همزمان نشانه‌ای از دلزدگی یا اعتماد به نفس بیش‌ازحد باشد!
13. موقعیت و مختصات نشستنان مهم است!
اگر کاملاً مستقیم در مقابل مخاطب بنشینید، ممکن است نوعی حس ناخوشایند رویارویی و تقابل را به وی القا کنید، مگر آنکه دو دلداده ی عاشق باشید که در این صورت، داستان به کلی عوض می شود! قرارگیری مستقیم در مقابل مخاطب، خصوصا اگر یک میز هم بینتان فاصله ایجاد کرده باشد، یک میدان تقابل تمام عیار را شبیه سازی می‌کند! پس سعی کنید حتی الامکان با زاویه حدوداً 45 درجه نسبت به مخاطب بنشینید. چنین وضعیتی راحتی و در عین حال فضای تعامل سازنده تری بین افراد به وجود آورده و رعایت قاعده ی بازتاب را نیز امکان پذیر می‌کند.
سخن آخر
حالا که اِشراف و هشیاری بیشتری در مورد کارهای کرده و نکرده‌‌تان دارید، یک نفس عمیق کشیده و کاملاً ریلکس باشید! تنظیم زبان بدن شاید در ابتدا کمی برایتان غیرطبیعی به نظر برسد بنابراین به خودتان به یک‌باره فشار بیش‌ازحد وارد نکنید. با آگاهی جدیدی که پیدا کرده‌اید و استفاده از نکات گفته‌شده در این مقاله، مطمئن باشید در انتقال گفته‌هایتان به کمک زبان بدن مهارت شگفت‌انگیزی پیدا می‌کنید.
مقالات خواندی:
