سخنرانی انگیزشی یکی از جذاب‌ترین اَشکال سخنرانی محسوب می‌شود که طرفداران زیادی هم دارد. این را بدانید که شما هم احتمالاً دیر یا زود مجبور به ایراد یک سخنرانی عمومی خواهید شد! این سخنرانی ممکن است کاری یا تحصیلی باشد. در این بین، مهم آن است که شما قطعاً نمی‌خواهید فقط سخنرانی کرده باشید؛ یعنی نمی‌خواهید پشت تریبون بروید و صرفاً یک سری واژه‌ها و جملات را بیان کنید. شما دوست دارید طوری سخنرانی کنید که همه شنوندگان آن را به خاطر بسپارند. سخنرانی که بتواند آن‌ها را به سوی هدفی که مدنظر دارید، ترغیب کند. بنابراین، نیاز است بدانید که چطور می‌توانید یک سخنرانی را به رویدادی به‌یادماندنی و اثرگذار تبدیل کنید. مهم‌ترین ویژگی یک سخنرانی انگیزشی، قابلیت آن در متقاعد ساختن مخاطبان برای انجام یک کار یا بروز یک رفتار خاص است.
سخنرانی انگیزشی، یک مهارت بسیار مهم و کارساز است. چنین مهارتی می‌تواند به زندگی شخصی و حرفهایتان کمک زیادی کرده و کیفیت آن را ارتقا دهد. از همه مهم‌تر اینکه توانایی ایراد یک سخنرانی الهام‌بخش و انگیزشی، شما را قادر می‌سازد تا بتوانید دیگران را برای ایجاد تغییرات مثبت، تحت تأثیر قرار دهید.
در این مطلب از سخنوری، قصد داریم نحوه اجرای یک سخنرانی انگیزشی را به شما همراهان دوست‌داشتنی، آموزش دهیم. ما می‌خواهیم درباره آن چیزهایی که سخنرانی را تبدیل به یک عمل اثرگذار و الهام‌بخش می‌کند، بحث کنیم و کمکتان کنیم که یاد بگیرید چطور متن یک سخنرانی انگیزشی بنویسید. در ادامه ابزارهایی را که برای این منظور به کار می‌آیند مرور خواهیم کرد و در انتها نکاتی را درباره سخنرانی انگیزشی خدمتتان ارائه می‌دهیم.
چطور یک سخنرانی انگیزشی داشته باشیم؟
اینکه قلم و کاغذ بردارید و هر آنچه را که به ذهنتان می‌رسد بنویسید، برای یک سخنرانی انگیزشی کافی نیست. یک سخنرانی انگیزشی خوب، مستلزم تدوین یک برنامه درست است که در اینجا مراحل لازم برای تدوین این برنامه را به ترتیب، مورد بررسی قرار می‌دهیم:
-
مخاطبانتان را خوب بشناسید!
اگر واقعاً می‌خواهید سخنرانی انگیزشی‌تان در شنوندگان، شور و رغبت ایجاد کنید، ابتدا باید درک کنید که مخاطبتان چه کسانی هستند؟ افراد بر مبنای علایق، سوابق و سلایقشان، واکنش متفاوتی به پیام‌ها نشان می‌دهند.
درک و شناخت مخاطبان به این معناست که باید بتوانید به علایق آن‌ها پی برده و درصدد راهکاری برای جلب این علایق برآیید. وقتی به این علایق می‌پردازید، جذابیت لازم در سخنرانی را برای شنوندگان خاص حرفهایتان، ایجاد می‌کنید و این کمک می‌کند که بتوانید با سخنرانی‌تان به معنای واقعی در آن‌ها انگیزه ایجاد کنید.
اگر قرار است به‌عنوان یک دانش‌آموز یا دانشجو سخنرانی انگیزشی داشته باشید، آنگاه تازه در ابتدای مسیر هستید. در چنین شرایطی، مخاطبان شما احتمالاً دانش‌آموزان دیگر کلاس یا مدرسه یا دانشگاه هستند. حتی ممکن است بعضی از آن‌ها را شخصاٌ بشناسید اما هنوز هم کارهایی هستند که برای ارائه بهترین عملکرد ممکن، باید آن‌ها را انجام دهید. شما باید ساختار و بدنه‌ی مخاطبانتان را بشناسید. برای این کار می‌توانید به دنبال پاسخ سوالات زیر بگردید:
- حدود و میانگین سنی مخاطبان چقدر است؟
- بیشتر آن‌ها در چه رشته‌هایی تحصیل می‌کنند؟
- به چه چیزهایی علاقه دارند؟
اگر هم قرار است یک سخنرانی انگیزشی با ماهیت کاری داشته باشید، ممکن است همکاران، مشتریان یا ترکیبی از هر دوی این‌ها، مخاطب حرفهایتان باشند. در این صورت باید به سوالات زیر جواب دهید:
- آیا مخاطبانتان، نمایندگان مشاغل دیگر هستند؟ وظیفه شغلی آن‌ها چیست؟ اندازه بازار یا صنعتی که در آن فعالیت دارند، چقدر است؟
- بزرگ‌ترین دغدغه حاضران در جلسه سخنرانی چیست؟
- محدوده و میانگین سنی مخاطبان چقدر است؟
- آیا حاضران در جلسه، مشتریان فعلی شرکت هستند یا مشتریان بالقوه؟ یا ترکیبی از هر دوی این‌ها؟
اگر سخنرانی شغلی‌تان را در یک مکان عمومی انجام می‌دهید، از برگزارکنندگان مراسم بخواهید تا اطلاعات جمعیت‌شناسی مربوط به شرکت‌کنندگان را در اختیارتان قرار دهند. اگر هم قرار به اجرای سخنرانی در یک مکان خصوصی باشد، این اطلاعات را از شرکت و سازمان‌هایی که نمایندگان آن‌ها قرار است در سخنرانی شرکت کنند، به دست بیاورید. خلاصه اینکه بدانید برای کسب اطلاعات درباره مخاطبان، چه کارهایی باید انجام دهید و در این راستا، از هیچ تلاشی فروگذار نکنید.
صرف‌نظر از اینکه مخاطبانتان از کدام قشر یا دسته هستند، حتماً باید به تفاوت‌های فرهنگی احتمالی بین آن‌ها هم توجه کافی داشته باشید.
2. موضوع سخنرانی را عین کف دست بشناسید!
ممکن است این‌طور فکر کنید که تسلط و آگاهی خوبی روی موضوع سخنرانی دارید اما اگر واقعاً می‌خواهید یک سخنرانی انگیزشی به‌یادماندنی داشته باشید، بدانید که اِشراف کلی روی موضوع، چندان نمی‌تواند برایتان چاره‌ساز باشد. باید در جستجوی جنبه‌هایی از موضوع باشید که مخاطب را مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌دهند. اگر مقدور است، به‌جای کلی‌گویی، روی جزئیات خاص و جذاب بحث، متمرکز شوید.
به‌عنوان‌مثال، به‌جای اینکه بگویید بیشتر مشتریان ما پس‌انداز می‌کنند، بگویید 75% از مشتریان ما در سال اول پس‌انداز می‌کنند. تا می‌توانید باید جزئی و درعین‌حال مفید صحبت کنید. البته اگر شرایط سخنرانی، امکان چنین کاری را برایتان فراهم کند.
پیش‌بینی سؤالات یا دغدغه‌های مخاطبان را فراموش نکنید. درباره متداول‌ترین نگرانی‌های آن‌ها تحقیق کنید و پاسخ آن‌ها را بیابید. طوری برنامه‌ریزی کنید که حین سخنرانی، تا حد زیادی به این سوالات پاسخ دهید اما سؤالات دیگری را هم که بعد از سخنرانی ممکن است از شما بپرسند، فراموش نکنید و درصدد پاسخگویی به آن‌ها برآیید.
فراموش نکنید که در ارائه آمارها، استفاده از نمودارها و محتوای گرافیکی به توضیح آسان‌تر مطالب و پشتیبانی از گفته‌هایتان، کمک زیادی می‌کند.
3. یک چشم‌انداز واضح داشته باشید!
برای یک سخنرانی انگیزشی اثربخش، باید بدانید که می‌خواهید مخاطبان بعد از شنیدن حرفهایتان، چه کاری انجام دهند؟ ساختار سخنرانی را باید با توجه به همین چشم‌انداز ایجاد کنید. این ساختار باید بر این اساس باشد که مخاطب را به سمتی که مدنظر دارید، هدایت کنید.
برای مخاطبان توضیح دهید که موضوع سخنرانی و محتوای آن، چه اهمیتی برای آن‌ها دارد؟ برایشان بگویید که بعد از شنیدن حرفهایتان، چه تغییری در زندگی‌شان می‌تواند ایجاد شود؟ در این موارد، صداقت داشته باشید و اغراق نکنید! یادتان باشد تا زمانی که خودتان به موضوع و محتوای سخنرانی، اهمیت ندهید، مخاطبان نیز اهمیتی برای آن قائل نمی‌شوند یا دستکم، اقدام یا رفتار مدنظر شما را انجام نخواهند داد. آن‌ها به‌خوبی می‌توانند متوجه شوند که آیا موضوع سخنرانی، واقعاً برای خودتان اهمیت دارد یا نه؟ مطمئن باشید نمی‌توانید کاری کنید که مخاطبان، نسبت به چیزی که برای خودِ شما اهمیت واقعی ندارد، انگیزه پیدا کنند.
در اواخر سخنرانی انگیزشی، از مخاطبانتان به‌طور واضح بخواهید که قدم بعدی را آن‌ها بردارند. در این مرحله هم خاص، عمل کنید. اگر کاری در ذهن دارید و می‌خواهید مخاطبان آن را انجام دهند، صریحاً به آن‌ها بگویید این کار چیست و نحوه انجام آن چگونه است؟ اگر می‌خواهید آن‌ها را به خرید یک کالا یا خدمت ترغیب کنید، اطلاعاتی مثل آدرس وب‌سایت، شماره تلفن یا موقعیت مکانی فروشگاه را در اختیارشان قرار دهید.
چطور متن یک سخنرانی انگیزشی و الهام‌بخش را بنویسیم؟
حالا که برنامه‌ریزی‌های اساسی را برای اجرای سخنرانی انگیزشی انجام داده‌اید، آماده هستید تا نوشتن متن سخنرانی را آغاز کنید. در اینجا مراحل این کار را برایتان توضیح می‌دهیم:
1. یک طرح کلی داشته باشید!
داشتن یک طرح کلی به حفظ نظم و انسجام تان حین ایراد سخنرانی عمومی، کمک زیادی می‌کند. طرح کلی شما همیشه باید دارای سه قسمت شروع، بدنه و پایان باشد که به این سه بخش، گاهی مقدمه، بدنه و نتیجه‌گیری هم می‌گویند.
بهتر است نوشتن متن سخنرانی را با مقدمه و نتیجه‌گیری آغاز کنید. بسیاری از سخنرانان، تدوین این دو قسمت را ساده‌تر از نوشتن بدنه متن سخنرانی می‌دانند. یادتان باشد مقدمه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است چون شما در این قسمت، توجه مخاطبان را جلب می‌کنید و استمرارِ همراهی مخاطبان با شما، به این بستگی دارد که مقدمه‌تان چقدر برای آن‌ها جذاب و گیراست؟
پس از نوشتن مقدمه و نتیجه‌گیری، باید سراغ نوشتن بدنه‌ی متن سخنرانی بروید و با دقت و حوصله، نکات کلیدی مدنظرتان را اضافه کنید.
2. متمرکز بمانید!
- احساساتشان را با حرفهایتان، برانگیخته کنید
- شرایط مختلف را برای آن‌ها ترسیم کنید
- توضیح دهید چگونه می‌توانید یک یا تعداد بیشتری از مشکلاتشان را حل کنید
هم‌زمان با افزودن نکات کلیدی به سرفصل مطالبی که قرار است بگویید، حواستان باشد که در این کار، زیاده‌روی نکنید و نکات کلیدی را به سه، چهار یا پنج نکته محدود نموده و روی همان‌ها متمرکز بمانید. افزایش کمیت می‌تواند به اُفت کیفیت منجر شود و حتی مخاطبانتان را گیج کند.
نکته‌های مهم را بر اساس یک روند منطقی در متن سخنرانی بیاورید. مثلاً ابتدا مهم‌ترین نکته را بیاورید و پس‌ازآن نکاتی را که در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند، بیان کنید. در این رتبه‌بندی، از هدف سخنرانی‌تان غافل نشوید. شما باید آن دسته از نکاتی را که ارتباط قوی‌تری با هدفتان از سخنرانی انگیزشی دارند، مهم‌تر قلمداد کنید و ضمن در اولویت قرار دادنشان، پر و بال بیشتری به آن‌ها دهید.
3. خوش‌صحبت باشید!
وقتی طرح کلی سخنرانی را تهیه کردید، می‌توانید جزئیات متن سخنرانی را بنویسید. هنگام نوشتن متن سخنرانی، لحن گفتمانی و مبتنی بر مکالمه را به کار بگیرید. مخاطبانتان را مستقیماً خطاب قرار دهید و نحوه ارتباط هر بخش از سخنرانی با آن‌ها را به‌روشنی، بیان کنید.
برای اینکه صمیمی‌تر به نظر برسید، بهتر است از زبان رسمی خودداری کنید و جملات خودمانی، جذاب و کوتاه را به کار بگیرید. هدف این است که متن سخنرانی طوری نوشته شود که ریتم و جریان آن طبیعی باشد و مخاطبان هم بتوانند آن را به‌راحتی درک کنند.
ایده‌آل‌ترین حالت این است که لحن صحبتتان درست طوری باشد که انگار در حال گفتگو با دوستانتان هستید. از به کار بردن عبارات مبهم، جمله‌بندی‌های پیچیده و واژه‌های قلمبه‌سلمبه، امتناع کنید.
4. یک داستان الهام‌بخش بگویید!
داستان‌سرایی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک سخنرانی انگیزشی است. داستان‌ها می‌توانند دید و نگرشتان را نسبت به یک موضوع خاص، برای مخاطبان روشن‌تر کند و از همان ابتدا، شوق لازم را برای همراهی با حرفهایتان، در آن‌ها به وجود بیاورند. فقط حواستان باشد که داستان سازی نکنید! مخاطبان معمولاً داستان‌های ساختگی را از داستان‌های واقعی تشخیص می‌دهند. مطمئناً اگر کمی خوب فکر کنید، روایت‌های واقعی و جالب زیادی در زندگی خودتان یا یکی از نزدیکان پیدا می‌کنید که ارزش تعریف کردن داشته باشند.
اگر در قسمت‌هایی از سخنرانی می‌توانید از نقل‌قول‌ها یا سخن بزرگان برای پشتیبانی از گفته‌هایتان استفاده کنید، حتماً این کار را انجام دهید. مخاطبان عاشق شنیدن، تجربیات واقعی افراد هستند و وقتی این تجربیات، منتسب به یک چهره بزرگ و تاثیرگذار باشد، میزان اثرگذاری آن روی مخاطب بیشتر می‌شود. حتی می‌توانید ویدئوهای کوتاه یک یا دودقیقه‌ای را از تجربیات افراد مختلف تهیه نموده و آن را برای مخاطبان پخش کنید.
چطور می‌توان یک سخنرانی انگیزشی را با استفاده از تصاویر و جاذبه‌های بصری، خاطره‌انگیز کرد؟
حالا که کار نوشتن متن سخنرانی انگیزشی را تمام کرده‌اید، وقت آن رسیده که محتوایتان را در قالب یک پکیج منسجم به مخاطبان ارائه دهید. شما باید این کار را با استفاده از یک ابزار مناسب انجام داده و متن و تصویر را به بهترین و گیراترین شکل ممکن، با یکدیگر ادغام کنید. برای این منظور باید گام‌های زیر را طی کنید:
1. یک ابزار ارائه انتخاب کنید!
نوع ابزاری که برای ارائه محتوای سخنرانی انتخاب می‌کنید، اهمیت زیادی دارد. استفاده از بعضی ابزارها، آسان‌تر از ابزارهای دیگر است یا شما بهتر می‌توانید با آن‌ها کار کنید و هر ابزار، قابلیت‌ها یا محدودیت‌های خاص خودش را ممکن است داشته باشد. از بین گزینه‌های مختلف، پاورپوینت و گوگل اسلاید، محبوب‌ترین برنامه‌ها برای ارائه مطالب هستند. از هر ابزاری که استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید مکانی که در آن قصد سخنرانی دارید، امکانات لازم را برای پشتیبانی از ابزار انتخابی شما داشته باشد.
2. از قالب‌ها و الگوهای گرافیکی جذاب استفاده کنید!
پس از انتخاب ابزار ارائه، وقت انتخاب یا طراحی یک قالب و الگوی گرافیکی جذاب برای آن است. یادتان باشد که مؤلفه‌های ظاهری در یک سخنرانی انگیزشی، نقش مهمی می‌توانند داشته باشند. ارائه شما باید چشم‌نواز و درعین‌حال حرفه‌ای به نظر برسد. انتخاب یک الگوی شلخته یا بیش‌ازحد شلوغ، حواس مخاطبانتان را پرت خواهد کرد. هنگام آماده‌سازی اسلایدهایی که قرار است نمایش دهید، از انجام موارد زیر خودداری کنید:
- استفاده بیش‌ازحد از فونت‌های متنوع
- چپاندن بیش‌ازحد محتوا در هر اسلاید
- استفاده بیش‌ازحد از رنگ‌ها
- انتخاب رنگ‌های نامتناسب
البته می‌توانید به‌جای استفاده از قالب‌های از پیش ساخته‌شده، قالب اختصاصی خودتان را برای ارائه مطالب بسازید. اما این کار، بالاخص اگر تخصص و مهارتی در این زمینه نداشته باشید، می‌تواند ساعت‌ها طول بکشد. معمولاً قالب‌های پیش‌فرض هر برنامه، آن‌قدر متنوع و خوب هستند که بتوانند کارتان را راه بیندازند. مگر اینکه برای سخنرانی انگیزشی، نیاز به یک الگوی خیلی خیلی خاص داشته باشید!
3. تصاویر مناسب انتخاب کنید!
انتخاب عکس مناسب، نه‌فقط برای یک سخنرانی انگیزشی، بلکه برای هر ارائه‌ای، بسیار مهم است. تصاویر، از گفته‌هایتان پشتیبانی می‌کنند و می‌توانند در افزایش سطح درگیری مخاطبان با آنچه می‌گویید، نقش‌آفرین باشند. تصاویری که در اسلایدهایتان از آن‌ها استفاده می‌کنید، باید مرتبط و جذاب باشند و درعین‌حال اندازه و کیفیت خوبی داشته باشند. فراموش نکنید که انتخاب تصاویر نامناسب، گاهی حتی می‌تواند مانع از به ثمر نشستن زحماتتان شود.
چطور خودمان را برای ایراد سخنرانی انگیزشی آماده کنیم؟
1. مرور و ویرایش
هرچند همیشه احتمال خطا وجود دارد اما بعضی خطاها می‌توانند میزان اثربخشی یک سخنرانی انگیزشی را کاهش دهند. بنابراین با هدف پرهیز از انجام چنین خطاهایی باید طرح کلی، متن سخنرانی و اسلاید هایتان را با دقت مرور کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست پیش می‌رود. موارد زیر از متداول‌ترین خطاهایی هستند که باید در جستجوی کشف و اصلاح آن‌ها باشید:
- غلط‌های املایی، نگارشی یا تایپی
- انتساب اشتباه نقل‌قول‌ها به چهره‌های معروف
- محدودیت فضای یک اسلاید و بیرون زدن کلمات از قاب‌های از پیش تعیین‌شده
- اطلاعات نادرست عددی و آماری
2. تمرین کنید!
وقتی مطمئن شدید که مطالب و اسلایدهایتان را با دقت ویراستاری کرده‌اید، باید برای ارائه بهترین اجرای ممکن، به‌اندازه کافی تمرین کنید. هر چه بیشتر تمرین کنید، تسلط بهتری روی سخنرانی انگیزشی و به‌طورکلی، هر شکل دیگری از سخنرانی خواهید داشت.
تمرین کردن علاوه بر بهبود تسلط شما روی مطالبی که باید بگویید، به شما نشان می‌دهد که برای زدن حرفهایتان، حدوداً به چقدر زمان نیاز دارید؟ اگر تمرین را با دریافت بازخورد همراه کنید، آنگاه بهترین نتیجه ممکن را از آن خواهید گرفت. برای دریافت بازخورد می‌توانید سخنرانی را در مقابل آینه، دوربین یا یکی از افراد صمیمی که با او احساس راحتی بیشتری می‌کنید، انجام دهید. شاید در آخر به این نتیجه برسید که برای ارتقای کیفیت عملکرد، یک یا چند تغییر در نحوه اجرای تان اِعمال کنید.
سخن آخر
در این مطلب از سخنوری، مهم‌ترین نکات برای اجرای یک سخنرانی انگیزشی را با شما سروران، در میان گذاشتیم. مطمئناً با رعایت نکات گفته‌شده می‌توانید یک عملکرد خیره‌کننده و خاطره‌انگیز را از خودتان به یادگار بگذارید. عملکردی که نتیجه آن، ایجاد تغییرات دلخواه در عملکرد یا رفتار مخاطبان باشد و بتواند آن‌ها را به‌خوبی متقاعد نماید.
مقالات خواندنی:
