سخنرانی عمومی مطلوب، مستلزم آگاهی از شیوه‌ی سخنوری خوب است. اما برای اینکه آن‌قدر خوب باشید که بتوانید حُضار را با گفته‌هایتان، متقاعد کنید، چه کاری باید انجام دهید؟ پاسخ، بسیار ساده است: باید خودتان باشید! بدترین سخنرانی‌ها آن‌هایی هستند که سخنران تلاش می‌کند کسی باشد که در واقعیت نیست! اگر شخصیت بامزه‌ای دارید، بامزه رفتار کنید. اگر انسانی احساسی و عاطفی هستید، احساسی و عاطفی رفتار کنید. هر چه هستید، همان را در صحنه سخنرانی عمومی بروز دهید.
در ایراد یک سخنرانی عمومی، یک مصاحبه شغلی و … اگر قاعده‌ی خودتان بودن را رعایت کنید، احتمال موفقیتتان افزایش خواهد یافت.
چرا قابلیت اعتماد برای یک سخنران اهمیت دارد؟
قابلیت اعتماد، به معنای خودتان بودن است. یعنی تظاهر نکنید. نقش بازی نکنید و سعی نکنید شبیه فرد دیگری حرف زده یا رفتار کنید. وقتی خودمان هستیم، راحتی و آرامش بیشتری احساس می‌کنیم و می‌توانیم طبیعی‌تر و با اعتمادبه‌نفس بهتر با دیگران ارتباط برقرار نماییم. زیرا در این حالت، مغز مجبور نیست برای تقلید رفتار یا گفتار فردی دیگر، تلاش بیش‌ازحد کند و متحمل فشار اضافی شود. در این صورت مخاطبین، فردی را می‌بینند که از خودش بودن، احساس راحتی می‌کند و به دلیل همین صداقت، با احتمال بیشتری به وی و سخنانش اعتماد می‌نمایند.
اما قابلیت اعتماد، هنگام ایراد یک سخنرانی عمومی به چه معناست؟ آیا باید در همه موقعیت‌ها رفتار یکسان و مشابهی داشته باشید؟ چطور می‌توانید خود را به‌عنوان یک چهره‌ی معتمد به افرادی که تاکنون شما را ندیده‌اند، معرفی کنید؟ چطور می‌توانید اعتبارتان را به آن‌ها نشان دهید؟
برای اینکه به یک سخنران معتمد تبدیل شوید، پیش از هر چیز به “خودآگاهی” نیاز دارید و باید از نحوه برقراری ارتباط آگاه باشید.
سبک ارتباطی مختص خودتان را بشناسید.
همه ما عادات منحصربه‌فردی داریم که باعث می‌شود سبک ارتباطی خاص خودمان را در تعامل با دیگران داشته باشیم. این عادات موجب می‌شوند به سبک خودمان صحبت کنیم. حالت ایستادنمان، مختص خودمان باشد و به شیوه‌ی خودمان از واژه‌ها استفاده کنیم. این سؤالات را از خودتان بپرسید:
- آیا سبک صحبت کردنتان، به‌طور طبیعی، رسمی است یا غیررسمی؟
- زمانی که حین یک سخنرانی عمومی از اسلایدهای احساسی استفاده می‌کنید، عملکردتان بهتر است یا هنگام استفاده از اسلایدهای واقع‌گرایانه و داده محور؟ شاید هم اصلاً بدون استفاده از اسلاید و جاذبه‌های بصری و گرافیکی، عملکرد بهتری داشته باشید.
ما انسان‌ها معمولاً به‌سختی می‌توانیم در مورد خودمان قضاوت منطقی، منصفانه و بی‌طرفانه‌ای داشته باشیم. بنابراین برای شناخت بهتر سبک سخنرانی‌تان، بهتر است از دیگران بازخورد بگیرید. باید در جستجوی بازخوردهای صادقانه و سازنده باشید. بازخوردهایی که چیزی بیشتر از جملاتی مثل “کارت عالی بود”، تحویلتان دهند!
با افرادی که از آن‌ها شناخت خوبی دارید، دراین‌باره صحبت کنید. چنین افرادی را می‌توانید از میان همکاران، دوستان یا اعضای خانواده پیدا کنید. از آن‌ها بپرسید چه زمانی و تحت چه شرایطی، متقاعدکننده‌تر به نظر می‌رسید؟ آن‌ها نحوه‌ی ارائه‌تان را چطور توصیف می‌کنند؟ آیا زیاد تکان می‌خورید؟ آیا بیش‌ازحد لبخند می‌زنید؟ با خانواده یا دوستانتان چطور صحبت می‌کنید؟
به عکس‌ها یا فیلم‌هایی از خودتان که در لحظه ثبت و ضبط از آن‌ها آگاهی نداشته‌اید و در حالت طبیعی و بی‌خبری از شما گرفته شده، نگاه کنید. ببینید زمانی که ریلکس و راحت هستید، چطور به نظر می‌رسید و چطور رفتار می‌کنید؟
همچنین می‌توانید گروهی را پیدا یا ایجاد نمایید که بازخوردهایی را که برای ایراد یک سخنرانی عمومی خوب و متقاعدکننده به آن نیاز دارید، به شما ارائه دهد. ضمناً می‌توانید در یک دوره آموزش سخنرانی شرکت کنید. این راهکارها می‌توانند تغییرات مثبت چشمگیری در شما ایجاد نمایند. مثلاً اخیراً برای تعدادی از دانشجویان رشته MBA، یک دوره آموزش سخنرانی برگزار کردم. در انتهای دوره، رشد شخصی و ارتقای سطح خودآگاهی شرکت‌کنندگان در این دوره حقیقتاً شگفت‌انگیز بود.
واقعیت خود را آشکار کنید!
پس‌ازآنکه سبک و رفتارتان را به‌خوبی شناختید، بارها و بارها از آن‌ها در ایراد سخنرانی‌هایتان استفاده کنید. از آزمون‌وخطا نترسید و از بازخورد مخاطبین تا می‌توانید بهره بگیرید تا ببینید چه زمانی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهید.
تکنیک‌های جدیدی را که فکر می‌کنید ممکن است به دردتان بخورد و با سبکتان همخوانی داشته باشد، امتحان کنید. اگر این انطباق وجود داشت، حتماً آن‌ها را به کار ببندید و اگر احساس کردید تکنیکی متناسب با سبک و شیوه‌ی سخنرانی‌تان نیست، خیلی راحت آن را کنار بگذارید. مثلاً یک سخنرانی عمومی موفقیت‌آمیز و متقاعدکننده، باید تلفیقی از منطق و احساسات را در خود داشته و تأکید و تمرکز اصلی آن روی جنبه‌ی احساسی باشد. اما اگر ذاتاً انسانی منطقی هستید، می‌توانید با تضعیفِ بُعد احساسی، روی جنبه‌ی منطقی سخنرانی، بیشتر مانور دهید.
ضمناً فراموش نکنید که استفاده از توصیه‌ها و تکنیک‌های سخنرانان قهّار نیز می‌تواند به شما در بهبود هر چه بیشتر عملکردتان کمک کند. فقط حواستان باشد که سعی نکنید به فرد دیگری تبدیل شوید. فقط استیو جابز می‌تواند استیو جابز باشد و فقط هستید که می‌توانید خودتان باشید!
ابزارهایی برای افزایش قابلیت اعتماد در سخنرانی عمومی
معتمد بودن به این معنا نیست که در همه شرایط، رفتار مشابهی داشته باشید. این یک سوءتعبیر بسیار رایج است. برای اینکه یک سخنران معتمد به نظر برسید، باید قبل از تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام بخش‌ها از واقعیت وجودی‌تان را نشان دهید، علاوه بر خودآگاهی، نسبت به شرایط و موقعیت نیز اِشراف کافی داشته باشید.
در مورد وضعیت و شرایط هر سخنرانی عمومی به‌خوبی فکر کنید. مخاطبینتان را بشناسید و پس‌ازآن تعیین کنید که چه مؤلفه‌هایی از سبک سخنوری شخصی‌تان با آن موقعیت تناسب دارد؟
یک سخنرانی عمومی معتبر و قابل اعتماد، محدود به بروز یک رفتار خاص و همیشگی نیست. رفتار شما ابعاد مختلفی دارد. ممکن است به شیوه‌های مختلفی بایستید و صحبت کنید. بنابراین همه این رفتارها را در یک جعبه‌ابزار ذهنی قرار دهید و برای انجام هر وظیفه در یک موقعیت خاص، ابزار مناسب با آن وظیفه و موقعیت را از داخل جعبه‌ابزار ذهنی بیرون بکشید.
آیا ممکن است در این مسیر شکست را هم تجربه کنید؟ بله! اما بدانید برای تبدیل‌شدن به یک سخنران متقاعدکننده و معتمد، باید از توانایی کشف ضعف‌ها، کوشش و یادگیری از اشتباهات برخوردار باشید. پس از اشتباهات احتمالی‌تان درس بگیرید و فرایند تبدیل به یک سخنران بهتر را با جدیت ادامه دهید و همواره به یاد داشته باشید که فردی معتبر و قابل‌اعتماد باشید.
مقالات خواندنی:
