شناخت ویژگی‌های مجری خوب، لازمه موفقیت در عرصه اجراست. امروز اجرا و مجریگری را شکل نوینی از بازاریابی می‌دانند. جایی که کلام و رفتار فرد می‌تواند تأثیرات عمیقی بر نگاه مخاطبان داشته باشد.
آیا شما هم به مجریگری علاقه دارید؟ شاید هم از مدتی قبل وارد این عرصه شده‌اید. وقتی روی صحنه می‌روید چه می‌گویید؟ چطور خود را برای ارائه بهترین اجرای ممکن آماده می‌کنید؟ چطور به شکلی رفتار می‌کنید که مخاطبان را با خودتان همگام و هم‌راستا کنید؟
برخی فکر می‌کنند اجرا و سخنوری، استعدادهایی ذاتی هستند. استعدادهایی که برخی به‌طور طبیعی واجد آن‌ها بوده و برخی دیگر لاجرم از آن‌ها بی‌بهره‌اند. اما خوشبختانه همه می‌توانند از طریق دانش، یادگیری و تمرین به مجریانی حرفه‌ای تبدیل شوند. مجریانی که برای تسخیر صحنه اجرا فقط به چند ثانیه زمان نیاز دارند!
9 مورد از ویژگی‌های مجری خوب که باید آن‌ها را در خودتان تقویت کنید!
همان‌طور که می‌دانید یکی از زمینه‌های اصلی فعالیت مدرسه سخن، تربیت مجریان توانمند است. به همین دلیل در ادامه می‌خواهیم شما مخاطبان گرامی سایت سخنوری را با 9 قاعده مهم در عرصه مجریگری آشنا کنیم. قواعدی که از مهم‌ترین ویژگی‌های مجری خوب محسوب می‌شوند. پس بدون توضیح بیشتر برویم سراغ معرفی این 9 قاعده!
1. سبک صحبت کردن خود را بشناسید!
فهرست ویژگی‌های مجری خوب را با پیدا کردن سبک صحبت آغاز می‌کنیم. همه مجریان موفق، سبک منحصربه‌فرد خودشان را در صحبت کردن دارند. آیا شما سبک خودتان را می‌شناسید؟
سبک‌های مختلفی برای صحبت کردن وجود دارند و در این میان، شخصیت و اهداف ازجمله مهم‌ترین عواملی هستند که سبک شما را تعیین می‌کنند. اگر برای انتخاب سبکی که با شخصیت شما مطابقت ندارد تلاش کنید، از همین حالا آماده شکست باشید!
سبک صحبت کردن مجری باید ترکیبی از شخصیت، پیام و ماهیت رویدادی باشد که اجرای آن را بر عهده دارد. اگر تجربه زیادی در اجرا ندارید یا به دنبال راهی برای حضور پررنگ روی صحنه هستید، کلید کار، یافتن بهترین سبک صحبت کردن است.
2. درباره مخاطبان خود تحقیق کنید!
دومین مورد از ویژگی‌های مجری خوب، تلاش برای تحقیق درباره مخاطبان و شناخت آن‌هاست. یک کمدین مشتاق را در نظر بگیرید که علی‌رغم به کار بردن بهترین ترفندها و ارائه عالی‌ترین سطح عملکرد، باز هم نمی‌تواند حتی یک نفر را بخنداند. به نظر شما چرا او در انجام این کار ناموفق است؟
وجه تمایز عملکرد موفق و ناموفق، تحقیق کردن درباره مخاطبان است. شناخت مخاطب در سخنرانی و اجرا، اقدامی حیاتی برای بوده که بر هر اقدام دیگری ارجحیت دارد. وقتی درباره شناخت مخاطبان صحبت می‌کنیم، منظور است که بدانیم با چه افرادی سروکار داریم؟ بخش مهمی از این شناخت به‌واسطه آگاهی از ویژگی‌های جمعیت شناختی مخاطبان حاصل می‌شود. ویژگی‌هایی مثل سن، جنسیت، قومیت، سطح تحصیلات، میزان درآمد و موقعیت مکانی از عواملی هستند که هر یک به‌نوبه خود بر نحوه دریافت و ادراک پیام‌های شما از جانب مخاطبان تأثیر می‌گذارند. به‌عنوان مثال، وقتی برای گروهی از مخاطبان جوان (مثلاً دانشجویان) حرف می‌زنید، دستتان در شوخی کردن و استفاده از چاشنی طنز بازتر است. درحالی‌که اگر مخاطبان شما جمعی از اساتید دانشگاهی باشند، آنگاه باید در این زمینه با احتیاط بیشتری عمل کنید.
بدون شک با لحن و ادبیات خودتان هنگام گفتگو با یک دوست آشنا هستید. آیا برای صحبت کردن با مدیر یا کارفرمایتان نیز با همان لحن و ادبیات حرف می‌زنید؟ مطمئناً نه! توجه به تفاوت مخاطبان شاید نکته ظریفی باشد؛ اما نتایج چشمگیری را به همراه خواهد داشت.
3. به آنچه می‌گویید باور داشته باشید!
باورمندی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مجری خوب باعث می‌شود گفته‌هایتان معتبر و قابل‌پذیرش به نظر برسند. حتی اگر مناسب‌ترین کلمات را به بهترین شکل ممکن بر زبان بیاورید، بدون باور به آنچه می‌گویید، نمی‌توانید مخاطبان را آن‌طور که باب میلتان است تحت تأثیر قرار دهید.
وقتی به صحبت‌هایتان باور داشته باشید، مخاطبان با احتمال بیشتری به پیامتان – و همین‌طور شما- اعتقاد پیدا می‌کنند. بنابراین رفتار و گفتار شما به‌عنوان یک مجری باید انعکاسی از باورمندی درونی به صحبت‌هایتان باشد.
برای اینکه نشان دهید به گفته‌های خود باور زیادی دارید، باید در انتخاب کلمات دقت زیادی کنید. کلمات شما نیز باید باور و اعتقادتان را نسبت به آنچه بیان می‌کنید نشان دهند. بنابراین حین بیان نکات کلیدی، از به کار بردن واژه‌ها یا عباراتی مثل شاید، احتمالاً، حدس می‌زنم و … خودداری کنید. استفاده از هر کلامی که نشان‌دهنده تردید و عدم اطمینان شما باشد می‌تواند همه رشته‌هایتان را در متقاعد کردن مخاطبان پنبه کند!
4. تجربیات شخصی خود را به اشتراک بگذارید!
داستان‌سرایی، یک آیتم ثابت و همیشگی در فهرست ویژگی‌های مجری خوب است. روایت تجربیات و داستان‌های شخصی، راهی عالی برای اعتمادسازی و ساده‌ترین روش برای برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبان است. انجام این کار زمینه مناسبی را برای انتقال پیام‌هایتان به مخاطبان ایجاد می‌کند.
وقتی موضوعی را با محوریت تجربیات شخصی خود برای مخاطبان شرح می‌دهید، یک پیوند نامرئی و درعین‌حال محکم با آن‌ها ایجاد می‌کنید. مخاطبان وقتی حلقه اتصالی بین خود با شما ببینند یا احساس کنند تا حدی شما را می‌شناسند، مطمئناً به آنچه می‌گویید توجه بیشتری نشان می‌دهند. درحالی‌که اگر از ابتدا تا انتهای مراسم، مبهم و ناشناخته بمانید بعید است در جلب‌توجه مؤثر آن‌ها توفیق چندانی داشته باشید.
تشریح یک روایت شخصی به شکلی که همه بتوانند با آن ارتباط بگیرند، مزایای دیگری هم دارد. این کار در برانگیختن احساسات مخاطبان و ایجاد تأثیر ماندگار روی آن‌ها نیز بسیار نتیجه‌بخش است. به‌عنوان مثال صحبت کردن درباره از دست دادن شغلتان و پیشرفت‌هایی که بعد از این اتفاق ظاهراً ناخوشایند داشتید، می‌تواند به یک تعامل تمام‌عیار میان شما و مخاطبانتان تبدیل شود. به این ترتیب مخاطبان، با تجربه شما احساس همذات پنداری می‌کنند و احتمالاً آن را به جنبه‌های دیگر زندگی خود –عاطفی، تحصیلی، شغلی- تعمیم خواهند داد.
5. در صورت ترس از صحنه، محتوای پشتیبان تهیه کنید!
برخی نترس بودن را از ویژگی‌های مجری خوب می‌دانند. جسارت و شجاعت البته که مهم است؛ ولی هیچ‌کس، حتی باتجربه‌ترین مجربیان و سخنرانان هم از ترس از صحنه مصون نیستند. اینکه قبل یا حین اجرا احساس استرس، اضطراب و حتی بعضاً وحشت داشته باشید، پدیده‌ای کاملاً نرمال است. با استناد به گزارش موسسه ملی سلامت روان آمریکا (NIMH) حدود 73% مردم از نوعی ترس از صحنه رنج می‌برند. بنابراین مجری خوب بیش از اینکه نترس باشد، باید راه مقابله با ترس از صحنه را بداند.
حتی اگر تا امروز بدون مشکل، روی صحنه اجرا ظاهر شده‌اید، باز هم ممکن است به هر دلیلی با مسئله ترس از صحنه درگیر شوید. در این صورت می‌توانید تهیه محتوای پشتیبان را در دستور کار قرار دهید. به همراه داشتن یک برگه، چند کارت یادآور یا تصاویر خاص برای تأکید روی نکات کلیدی کمکتان می‌کند تا ضمن مدیریت اعصاب، همه چیز را تحت کنترل نگه دارید.
یادتان باشد نیازی نیست که محتوای پشتیبان خود را به‌طور صد درصد حفظ کنید. فشار بیش‌ازحد نتیجه‌ای جز افزایش درگیری مغز و متعاقباً افزایش میزان اضطراب شما نخواهد داشت. محتوای پشتیبان قرار است یارِ خاطر شما باشد نه بارِ خاطر!
6. زبان بدن خود را اصلاح کنید!
زبان بدن بی‌تردید یکی از مهم‌ترین موضوعات در بحث ویژگی‌های مجری خوب است. موضوعی که در کیفیت عملکرد یک مجری نقشی تعیین‌کننده ایفا می‌کند.
قبل از اینکه شما با کلامتان پیامی را به مخاطبان انتقال دهید، زبان بدن شما این کار را انجام می‌دهد. به‌عنوان مثال، تیک‌های عصبی یا تکان‌های ناشی از بی‌قراری، به‌سادگی حواس مخاطبان را از ویژگی‌های مثبت اجرای شما پرت می‌نماید. علاوه بر این از شما چهره‌ای نامطمئن و فاقد اعتمادبه‌نفس ترسیم می‌کنند.
دوستان و اعضای خانواده شما منابع مناسبی برای کسب بینش بهتر نسبت به زبان بدنتان هستند. آن‌ها می‌توانند کمکتان کنند تا از عادات، رفتارها یا حرکاتِ احتمالاً ناخودآگاهی که حین صحبت با شما حواسشان را پرت می‌کنند، شناخت و آگاهی خوبی پیدا کنید.
وقتی مشکلات زبان بدن خود را شناختید، هر چه سریع‌تر درصدد رفع آن‌ها برآیید. زبان بدن یکی از اولین و مهم‌ترین جنبه‌های عملکرد یک مجری محسوب می‌شود؛ اما درعین‌حال باید یکی از آخرین موضوعاتی باشد که حین اجرا فکرتان را با خودش درگیر می‌کند!
اما چگونه می‌توان زبان بدن را بهبود داد؟
برای بهبود زبان بدن چند روش ساده و مؤثر وجود دارد. برای شروع می‌توانید صاف نشستن و صاف ایستادن را در زندگی روزمره تمرین کنید. تکیه دادن به دیوارها یا پیشخوان‌ها البته که یک ایده وسوسه‌انگیز است؛ ولی در مقابل این وسوسه تسلیم نشوید! شانه‌های خود را عقب و پایین نگه دارید، گردن را صاف و چانه‌ها را جمع کنید.
یک راه خوب دیگر برای بهبود زبان بدن توجه به وضعیت دست‌ها و بازوهایتان حین صحبت کردن است. حرکات آهسته دست نشانه‌ای از آرامش و اطمینان شما تلقی می‌شود.
7. تأثیرگذار لباس بپوشید!
خوب یا بد، درست یا غلط اکثر مردم کتاب‌ها را از روی جلدشان قضاوت می‌کنند! این یک واقعیت اثبات‌شده و محرز است. همین حکایت درباره ارزیابی آن‌ها از روی لباس شما نیز صدق می‌کند. بنابراین از دیگر ویژگی‌های مجری خوب، انتخاب پوشش مناسب و تأثیرگذار است.
اینکه با پوششتان خود را چطور به دیگران معرفی می‌کنید، پیام‌های مهمی را درباره شخصیت و همین‌طور اعتمادبه‌نفستان انتقال می‌دهد. مخاطبان همواره و به‌ویژه زمانی که شما را نشناسند، از هر منبعی که حاوی اطلاعاتی درباره شما باشد استفاده می‌کنند. آن‌ها این کار را برای ترسیم یک تصویر واضح از شخصیت شما در ذهن خودشان انجام می‌دهند. ناگفته پیداست که لباس و سبک پوشش یکی از در دسترس‌ترین و چشمگیرترین منابع اطلاعاتی محسوب می‌شود.
اگر نحوه لباس پوشیدن شما به‌درستی نشان ندهد که چه کسی هستید –یا می‌خواهید چه کسی باشید- کار دشواری در اجرا خواهید داشت. چرا؟ چون باید بخش زیادی از زمان اجرا را به پاک کردن تصور اولیه‌ی مخاطبان از خودتان و بازسازی آن اختصاص دهید.
بااین‌حال در بحث ویژگی‌های مجری خوب، پوشش مناسب را با انتخاب لباس‌های آن‌چنانی اشتباه نگیرید! انتخاب پوشش تأثیرگذار به این معنا نیست که هر بار روی صحنه یک دست لباس مجلسی یا پرزرق‌وبرق بر تن کنید! به زبان ساده پوشش شما باید با موقعیت و ماهیت رویداد تناسب داشته باشد. بی‌توجهی نسبت به مقوله پوشش برای یک مجری امری فاجعه‌بار است؛ اما پوشیدن لباس‌های بیش‌ازحد شیک و پرزرق‌وبرق نیز می‌تواند به همان اندازه نامطلوب باشد.
پوشیدن لباس متعارف و متناسب به مجریان کمک می‌کند تا روی صحنه متمایز عمل نموده و توجه بیشتری را به گفته‌هایشان جلب کنند.
8. با قدم زدن، کل صحنه را پوشش دهید و به کل جمعیت توجه کنید!
اگر تا امروز یک مسابقه تنیس را با دقت تماشا نکرده‌اید، همین حالا یک یا دو دقیقه را صرف انجام این کار کنید.
حین تماشای مسابقه، چشمتان تماماً به توپ تنیس دوخته می‌شود. به تماشاگران دقت کنید. ببینید چطور برای دنبال کردن توپ سرشان را دائماً به این طرف و آن طرف حرکت می‌دهند؟
خب! این دقیقاً همان تأثیری است که یک مجری هنگام حضور در صحنه باید روی مخاطبانش بگذارد. به عبارت دیگر یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مجری خوب، هنر او در میخکوب کردن نگاه دیگران است. ازآنجایی‌که حرکات به‌طور طبیعی توجه انسان را جلب می‌کنند، راه رفتن روی استیج باعث حفظ توجه مخاطبان شما می‌شوند. اگر در تمام مدت اجرا در یک نقطه ثابت بایستید، درگیر نگه داشتن آن‌ها کار دشواری خواهد بود.
هر چه سخنرانی طولانی‌تر، صحنه وسیع‌تر یا جمعیت بیشتر باشد، قدم زدن روی کل فضای استیج اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
هم‌زمان که با قدم زدن و حرکت کردن برای جلب‌توجه مخاطبان تلاش می‌کنید، باید نشان دهید خودتان هم به آن‌ها توجه دارید. زیرا فرایند اجرا شکلی از بده بستان است. پس مهم است که از طریق توجه به کل جمعیت، نوعی حس تعلق اجتماعی را در آنان ایجاد کنید.
هم‌زمان با قدم زدن روی استیج و توجه به گروه‌های مختلف مخاطبان، با افراد ارتباط چشمی برقرار کنید. وقتی افراد احساس دیده شدن داشته باشند، خود را مخاطب جدی سخنان شما دانسته و درنتیجه با علاقه بیشتری اجرایتان را دنبال می‌کنند.
9. هر جا که می‌توانید مخاطبان را درگیر کنید!
مگر می‌توان در فهرست ویژگی‌های مجری خوب به هنر درگیر کردن مخاطبان اشاره‌ای نکرد؟ درگیر کردن مخاطبان مانع از این می‌شود که فضای اجرای شما رنگ یکنواختی و کهنگی بگیرد. برای درگیر کردن حاضران لزومی ندارد که مستقیماً با آن‌ها صحبت کنید. البته اگر بتوانید چنین کاری انجام دهید خیلی خوب است. اما اگر ترجیح شخصی، محدودیت زمانی یا عوامل دیگر اجازه انجام چنین کاری را نمی‌دهند، باز هم مشکلی نیست.
با استفاده از ضمایر دوم‌شخص مثل تو یا شما به‌سادگی می‌توانید مخاطبان را با اجرایتان درگیر کنید. در این شرایط مخاطب احساس می‌کند که بخش مهمی از یک مکالمه دوطرفه است. تحریک قوه تخیل مخاطبان یا طرح یک سؤال، ازجمله روش‌های مؤثر دیگر برای درگیر ساختن آن‌هاست. طرح سؤالات ساده‌ای که با بله یا خیر و همین‌طور بالا بردن دست می‌توان به آن‌ها پاسخ داد، ایده‌های خوبی برای انجام این کار هستند.
سخن آخر
مجریگری و صحبت کردن در مقابل جمع احتمالاً در بدو امر کاری دلهره‌آور به نظر می‌رسد؛ اما مطمئن باشید که با تمرین و آگاهی از قواعد این کار از عهده انجام این مأموریت به‌ظاهر غیرممکن برمی‌آیید. آنچه خواندید چکیده‌ای از 9 قاعده اساسی و مهم‌ترین ویژگی‌های مجری خوب بود که امیدواریم به بهترین شکل ممکن آن‌ها را پیاده کنید.
روی صحنه می‌بینیمتان!
