چگونه مهارتهای گفتاری و زبانی کودکان خود را از طریق بازی و ارتباط مثبت روزانه پرورش دهیم.در واقع، ساختن یک محیط غنی از زبان کار سادهای است. متاسفانه، در خانههای پرمشغله امروز و با توجه به سبک زندگی شلوغ والدین که مجبور به کار تمام وقت هستند، زمان گذاشتن برای فرزندان دشوارتر از آنی است که آن را درک کنیم. با این حال، فرصتهای زیادی برای استفاده و آموزش زبان در موقعیتهای روزمره و ایجاد یک فضای خوب برای یادگیری وجود دارد.
۱) برای فرزندان خود وقت بگذارید!
توجه داشته باشید که کودکان گفتار و زبان را از طریق گوش دادن، تماشا، کاوش، کپی کردن، شروع، پاسخ دادن، بازی و ارتباط با دیگران یاد میگیرند. در طی چند سال اول بیشترین ارتباط مهم بین کودک و والدین، مراقبان و شاید خواهر و برادرشان انجام خواهد شد. اگر میخواهید به آنها در پیشرفت گفتار، زبان و مهارتهای اجتماعی خود کمک کنید، یافتن زمانی برای گذراندن با فرزندان و تمرکز مشترک بسیار مهم است. وقت گذرانی والدین و فرزند در بلند مدت به نفع رشد فرزند است.
۲) از تلویزیون خودداری کنید
اگر اوقات فراغت دارید و با این وجود فرزندان خود را جلوی تلویزیون قرار میدهید به کودک خود آسیب میرسانید. چند برنامه ( فقط چند !!) تلویزیونی کودکانه وجود دارد که به هر طریقی آموزشی هستند. کودک شما به احتمال زیاد از یک بازی دونفره با والدین یا با مربی خود(پرستار کودک) درباره خیلی چیزها یاد میگیرد. بازیهای تلویزیونی و ویدئویی جزو سرگرمی های انفعالی هستند و هیچ ارتباطی را در فرزند شما رشد نمی دهند. مطالعات اکنون نشان میدهد کودکانی که در سالهای اولیه زندگی خود بیش از حد تلویزیون میبینند، با رسیدن به سن مدرسه، با توجه کردن و گوش دادن مشکل دارند.
۳)پستانک را حذف کنید
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد اگر کودک از پستانک ساختگی استفاده کند، گفتار او به تاخیر میافتد گفتار میتواند به تاخیر بیفتد زیرا کودک کمتر صحبت میکند و رشد عضلات دهان کودک ممکن است تحت تأثیر یک الگوی مکش نابالغ که مناسب نوزاد است نه کودکی که برای خوردن و صحبت آماده میشود تأثیر بگذارد.
۴) محیطی بسازید که به شکوفایی زبان کمک کند
برای اینکه یک محیط مناسبی ایجاد کنید که گفتگو (صحبت کردن) در آن زیاد باشد، راهش این است که از هر فرصتی برای فراهم کردن چنین شرایطی استفاده کنید. تا بتوانید به الگوهای زیر دست یابید:
- ارتباط
- به اشتراک گذاشتن نظرات
- صحبت کردن
- تمرین نوبت گرفتن در صحبت
ساختن یک محیط غنی از زبان مربوط به ایجاد یک محیط پرورش دهنده است که به کودک خود عشق و محبت ببخشید و اعتماد به نفس او را تقویت کنید. سرانجام، این در مورد ایجاد یک محیط یادگیری، ایجاد مکانی است که عشق، زبان و یادگیری همه با هم اتفاق بیفتد. بنابراین برای ایجاد این محیط چه میکنید؟ خوب اولاً به خود و نحوه برقراری ارتباط خود نگاه کنید:
- سطح زبان خود را بخاطر بسپارید – یکی از بزرگترین مواردی که هنگام استفاده از زبان در اطراف کودک خردسال خود باید از آن آگاه باشید، سطح و پیچیدگی زبانی است که استفاده میکنید. به سن آنها و میزان استفاده از زبان فکر کنید. کودک خردسال معمولاً کلمات بیشتری از آنچه در گفتار استفاده میکند، درک خواهد کرد. برای داشتن ایدهای گسترده در مورد سطح زبان فرزندتان، میتوانید از نمودار نقاط عطف استفاده کنید. با فرض اینکه کودک شما در امتداد خطوط عادی رشد میکند، به این فکر کنید که کجا زبان خود را بیان کنید به عنوان مثال، اگر کودک شما 2 سال و 6 ماه دارد و میتواند یک دستورالعمل کوتاه شامل 2 کلمه کلیدی را دنبال کند، هنگام صحبت با او توجه داشته باشید. اگر از جملات طولانی استفاده کنید، او شما را درک نخواهد کرد. اگر کودک شما در درک مشکل دارد، فقط از کلمات کلیدی، لحن بیشتر و اشاره استفاده کنید، یا هنگام گفتن کلمات اشاره کنید.
- هنگام صحبت با کودک خود، سعی کنید در مورد مواردی که در متن هستند یا کودک میتواند ببیند صحبت کنید، بنابراین آنها میتوانند از این موارد به عنوان مرجع استفاده کنند. به آرامی صحبت کنید و اگر کلمات کلیدی در یک جمله هستند، تأکید کنید و از اصوات زیادی برای تأکید بر معنی استفاده کنید. به کودک زمان بیشتری برای پاسخ دادن نسبت به کودکان بزرگتر یا بزرگسال بدهید. کودکان خردسال ممکن است کمی بیشتر به پردازش گفتار شما و تنظیم پاسخ خود نیاز داشته باشند. اگر کودک شما در به دست آوردن زبان مشکل داشته باشد، این مسئله از اهمیت بیشتری دارد. اگر کودک شما دارای مشکلات زبانی یا تاخیر در پذیرش زبان است، محدود کردن کلمات، دادن زمان زیاد برای پردازش زبان و استفاده از حرکات بسیار ضروری است.
۵) یک قدم به عقب بردارید و زبان را تقویت کنید
میتوانید با ایجاد یک گام به عقب در حین بازی و اجازه دادن به او فرصت بدهید تا خودش صحبت کند. این امر به کودک امکان کنترل محیط خود را میدهد و اعتماد به نفس او را افزایش میدهد. اگرچه هنوز درگیر بازی هستید اما آنچه اتفاق میافتد را دیکته نمیکنید. با این وجود، همچنان که اتفاق میافتد، میتوانید زبان را به بازی بکشید. بنابراین نتیجه این کار این نیست که احساس کنید باید خلأ سکوت را پر کنید، فقط تماشا کنید و گوش دهید و کلامی اضافه کنید. به عنوان مثال، اگر دخترتان با عروسکهایش بازی میکند، فقط تماشا کنید، به سخنان او حرف هایی اضافه کنید و برخی از اقدامات او را دیکته کنید.
کلویی: چای دالی
مادر: دالی در حال نوشیدن چای است و آن یکی در حال خوردن ساندویچ است.
کلویی: ساندویچ
مادر: به به ساندویچ، توش چی هست؟ … مربا، به به ساندویچ مربا
کلویی: به به! ساندویچ
مادر: به به ساندویچ مربای خوشمزه…
کلویی: چای بیشتر
مادر: چای بیشتر برای دالی. تدی هم چای میخوره.
کلویی: کیک
مادر: اوه، کیکم میخورن؟ خوشمزس
کلویی: کیک خوشمزه
مادر: یام یام یام یه عالمه کیک میخورن (شکمش را میمالد)
این یک مثال ساده است و اگر چه مادر فقط چند کلمه جدید اضافه میکند اما او حرفهای دخترش را تأیید میکند و جملههای خود را گسترش میدهد. کلوئی میتواند کلمات خود را در جملات دستوری طولانیتر بشنود و چند فعل اضافه شود (خوردن و آشامیدن). کلوئی در طول بازی همچنان مسئول است، او بازی را هدایت میکند و آنچه را اتفاق میافتد حکم میکند. این وضعیت به وی امکان کنترل میدهد بنابراین هیچ گونه فشاری برای برقراری ارتباط روی وی ایجاد نمیشود و محیط ارتباطی مکانی آرام و پرورش دهنده است.
۶) حواستان به زبانی که هنگام بازی استفاده میکنید باشد
کودکان با درخواست مداوم یک بزرگسال که از آنها میخواهند موارد مختلفی را نام ببرند، زبان را یاد نمیگیرند. کودکان با شنیدن کلمات و پیوند دادن آنها به چیزها یاد میگیرند. بنابراین بهتر است به جای این که از کودک خود بخواهید هر اسباب بازیای را که با آن بازی میکند نام ببرد. افزودن زبان کار سادهای است و میتواند در انواع موقعیتهای مختلف، نه فقط بازی انجام شود. میتوانید در مورد آنچه کودک میبیند، در مورد آنچه فرزندتان انجام میدهد نظر دهید، یا در مورد آنچه او گفته است توضیح دهید به عنوان مثال:
کودک: ماشین
بزرگسالان: درسته، این یه ماشینه، یه ماشین سریع. یا
بزرگسالان: درسته، این یه ماشینه، یه ماشین قرمز و یه ماشین آبی هم هست.
کودک: گربه
بزرگسالان: بله، گربه در حال کوهنوردیه (اقدامات را انجام دهید، و بر کلمات کلیدی گربه و کوهنوردی تأکید کنید)
۷)توجه کنید که روش دیگر افزودن زبان، توصیف آنچه کودک در حین بازی انجام میدهد است
به عنوان مثال، اگر دخترتان در خانه عروسکها با عروسکهایش بازی میکند، کمی تفسیر کنید:
جین: دالی
بابا: دالی توی خونه راه میره
جین: بشین
بابا: دالی میشینه
جین: بخور
پدر: دالی یه فنجون داره، اون در حال خوردن چایی هست و چای میخوره
جین: چای
بابا: اره، دالی چای میخوره … و حالا میخواد کیک بخوره.
۸) از پرسیدن سوال خودداری کنید
در اینجا وسوسه این است که سوالی بپرسید، مانند “دالی چه کار میکند” یا “دالی نوشیده است”. این امر بلافاصله کودک را مورد تاکید قرار میدهد و سپس آنها باید بازی خود را متوقف کرده و پاسخ دهند. با اظهار نظر، به کودک خود فشار نمیآورید تا ارتباط برقرار کند و در این صورت بازی آرامتر پیش میرود. کودک همچنین میتواند با شرایط خود بازی کند و بازی را کنترل کند.
۹) تمرکز مشترک داشته باشید
مثالهای بالا اهمیت داشتن یک تمرکز مشترک را نشان میدهند و این خیلی مهم است. زیرا نه تنها وقتی در مورد موضوعات صحبت میکنید به کودک یک مرجع میدهید بلکه کودک در حال یادگیری گوش دادن و استفاده از مهارتهای توجه است. این مهارتها هنگام حضور کودک در مدرسه از اهمیت حیاتی برخوردار هستند و سالهای اولیه سالهای اساسی رشد این مهارتها هستند. بهترین راههای رشد این مهارتها وقت گذرانی با کودک، گفتگو و بازی با کودک و تمرکز مشترک است.
۱۰) سعی کنید هر زمان که با کودک خود ارتباط برقرار میکنید، به یک چیز مشترکی تمرکز کنید
لحظه را به اشتراک بگذارید و با هم به مسائل نگاه کنید. اطمینان حاصل کنید که در سطح کودک هستید و ارتباط چشمی خوبی دارید. توجه داشته باشید که کودک چه چیزهایی را مورد توجه قرار داده و روی چه چیزی تمرکز دارد و سپس درباره آن نظر دهید. این به ایجاد یک تمرکز مشترک کمک میکند، به کودک نشان میدهد که شما علاقهمند هستید و به او اجازه میدهد هنگام اظهار نظر، زبان را با چیزهایی که در آن نگاه میکنند پیوند دهند.
۱۱) به آوازها یا تلاشهای گفتاری کودک توجه کنید و سعی کنید آنها را ترجمه کنید
اگر قادر به تأیید و درک تلاشهای فرزندتان در گفتار هستید، این کار آنها را ترغیب میکند که بیشتر تلاش کنند و در عین حال مدل خوبی از سخنرانی ارائه میدهید. اگر نمیتوانید کودک خود را درک کنید، حرف او را تکرار کنید، اما در عین حال به مواردی که فکر میکنید ممکن است سعی در گفتن آن داشته باشد، اشاره کنید. بیشتر فعالیتهای روزمره میتوانند شامل تمرکز مشترک باشند:
- خرید: به فرزند خود بگویید که به دنبال چه کالایی هستید، از این طریق میتوانید توجه خود را به وسایل موجود در قفسهها معطوف کرده و برخی از آنها را نام ببرید. اگر کودک آنها را تشخیص ندهد، میتوانید آنها را نامگذاری کنید.
- خواندن کتاب: این یک روش عالی برای تمرکز مشترک است. به کتاب نگاه کنید، در مورد تصاویر صحبت کنید و داستان را بخوانید.
- پخت و پز: با هم یک کیک درست کنید، در مورد مواد و کارهایی که انجام میدهید (هم زدن، مخلوط کردن، ریختن و غیره) صحبت کنید. یک دستورالعمل را مرحله به مرحله دنبال کنید (مهارتهای تعیین توالی).
اسباب بازیها: با دختران و عروسکهای او مهمانی چای برگزار کنید. آنچه را که همه انجام میدهند توصیف کنید (اما سوالی نپرسید و بگذارید دخترتان پیش قدم شود). صدای بعضی از عروسکها را در بیاورید و زبان را به این روش اضافه کنید.
۱۲) تظاهر به بازی کنید
تظاهر به بازی، یکی دیگر از روشهای عالی برای رشد تخیل کودک و فرصت حرف زدن بیشتر با اوست. اجازه دادن به کودک برای انجام بازی همچنین به او حس کنترل میدهد و میتواند اعتماد به نفس را در او ایجاد کند. در اینجا مثالی از نحوه تظاهر به آتش نشانی بودن پدر و پسرش و همه روشهای مختلفی که میتواند برای کودک تربیتی باشد آورده شده است: (به پایین توجه کنید)
مثال 1 – ماموران آتشنشانی – شما پدر هستید و 15 دقیقه وقت دارید تا با پسر 4 ساله خود این بازی را انجام دهید. تصمیم میگیرید که آتشنشان شوید و تصور کنید که برای خاموش کردن آتش در یک ساختمان بزرگ با شما تماس گرفتهاند. ابتدا اجازه دهید در مورد زبانی که استفاده خواهیم کرد، فکر کنیم:
- اسامی: آتش، آتشنشان، کلاه، چکمه، شیلنگ، آب، ماشین آتشنشانی، دود، نردبان
- افعال: رانندگی، بالا رفتن، دویدن، پریدن، بو کردن
- صفت: گرم، مرطوب
- حرف اضافه: در جلو، در، روی
- مهارتهای اجتماعی: چرخش و تمرکز مشترک
- اعتماد به نفس: بگذارید پسرتان رئیس آتشنشان شود، بگذارید او به شما دستور دهد.
- محبت: وقتی آتش را خاموش میکنید و همه مردم را نجات میدهید، برای جشن گرفتن او را در آغوش بگیرید.
چقدر آسان بود! این فقط یک بازی کوتاه و ساده است که در آن پسری در حال بازی، یادگیری، گوش دادن و استفاده از زبان، ایجاد مهارتهای اجتماعی، ایجاد اعتماد به نفس و پیوند با پدرش است. پدر برای انجام این کار فقط به 15 دقیقه از روز خود احتیاج داشت. کار سختی نیست، وقتی کمی وقت دارید میتوانید بهترین استفاده را از آن ببرید.
مثال 2. برای رفتن به توپ بازی لباس بپوشید.
با دخترتان لباس بپوشید و تصور کنید که به یک توپ بازی میروید. زبان مورد استفاده:
- اسامی: لباس، کفش، توپ، آرایش، مو و غیره
- افعال: لباس، رقص، بستن و غیره
- صفت: زیبا، ظریف و غیره
- حرف اضافه: روی، در، زیر و غیره
- مهارتهای اجتماعی: تمرکز مشترک، صحبت در مورد توپ
اینها نمونههای سادهای هستند و با کمی تخیل میتوانند از انواع مختلفی گسترش یابند، اما نشان میدهند که ایجاد موقعیتهای بازی آسان است و همچنین میتواند موجب ارتقا مثبت مهارتهای گفتاری و زبانی، مهارتهای اجتماعی و اعتماد به نفس بشود.
۱۳) زبان بدن و استفاده از حرکات را مشاهده کنید
سعی کنید هنگام صحبت از زبان بدن و ژست استفاده کنید. این به کودک کمک میکند حرف شما را بفهمد، همچنین ممکن است به او آموزش دهد که همان کار را انجام دهد تا بتواند خود را به طور موثرتری درک کند. زبان بدن سهم بزرگی در کمک به دیگران دارد تا از آنچه ما میگوییم معنایی کسب کنند، این مهارت خوبی برای یادگیری کودکان است، به خصوص اگر گفتار آنها در سالهای اولیه زندگی روشن نباشد.
۱۴) به سوالات آنها پاسخ دهید
کودکان کنجکاو هستند و مهم این است که همیشه وقت بگذارید و به سوالات آنها پاسخ دهید. پاسخ به سوالات یک فرایند ارتباطی دو طرفه ایجاد میکند، زیرا هر دو نوبت دارید و هر دو باید منتظر بمانید و از مهارتهای شنیداری خوبی استفاده کنید. گاهی اوقات کودکان در پاسخ به هر آنچه شما میگویید مرحله پرسیدن “چرا” را میگذرانند. اگر این به یک عادت تبدیل شد (و نه یک سوال اصلی)، با پاسخ خود پاسخ دهید و سپس از آنها یک سوال بپرسید. این یک فرصت چرخشی ایجاد میکند و در عین حال کودک را وادار میکند تا به یک سوال پاسخ دهد. اگر میخواهید فرزندانتان زبان بیاموزند و مهارتهای گفتاری و اجتماعی را پرورش دهند – تلویزیون را خاموش کنید و با آنها صحبت و بازی کنید!
مقالات خواندنی: