بیشترین میزان موفقیت در ارائه‌ی سخنرانی وقتی حاصل می‌شود که نهایت آمادگی را داشته باشیم؛ پس بهتر است از قبل متن صحبت‌های خود را نوشته و آن را تمرین کنیم. برای نوشتن متن سخنرانی باید به مخاطبان، مدت زمان سخنرانی و هدف یا موضوع آن دقت کرد. فرقی نمی‌کند که سخنرانی مورد نظر برای افتتاحیه باشد یا جشنواره، همایش، کنفرانس و یا سایر رویدادهایی که ممکن است به عنوان سخنران از شما دعوت کنند.
اگر بتوانید متن سخنرانی جذاب و تاثیرگذاری بنویسید می‌توانید به مردم انگیزه بدهید، ایده‌ی کسب و کار بفروشید، آنان را به انجام کاری ترغیب کنید و بسیاری موارد دیگر. به همین دلیل مهارت سخنوری در دنیای مدرن اهمیت ویژه‌ای دارد. در ادامه به اصول نوشتن متن سخنرانی جذاب و تاثیرگذار می‌پردازیم.
برنامه ریزی اولیه – چرایی و چیستی سخنرانی و مخاطبان هدف آن
وقت گذاشتن برای برنامه ریزی سخنرانی باعث می‌شود بتوانید پیام اصلی را به مخاطبان برسانید. برای این کار بهتر است به این موارد توجه کنیم:
چرایی
- هدف از سخنرانی چیست؟
- دستیابی به هدف چه نتیجه‌ای برای من خواهد داشت؟
- دلیل سخنرانی من چیست؟
مخاطبان
- مخاطبان چه کسانی هستند؟
- من نشان دهنده‌ی چه گروه یا کسب و کاری هستم؟
- چقدر مخاطبان خود را می‌شناسم؟ (فرهنگ، زبان و میزان تخصص)
چیستی
- پیام اصلی و نکات مهم سخنرانی چیست؟
- چه عمل مشخصی از سمت مخاطبان مد نظر است؟
- چه میزان اطلاعات باید در سخنرانی ارائه شود؟
- چه مباحثی برای مخاطبان مهم است؟
ساختار رایج سخنرانی
سخنرانی باید ساختار استاندارد و مشخصی داشته باشد تا تاثیرگذاری لازم را داشته باشد. در نوشتن متن سخنرانی باید آغاز جذاب، میانه‌ی مشخص و قابل فهم و پایان منظم داشت.
ساختار پر کاربرد سخنرانی
- مقدمه
- نکته اصلی
- توضیحات 1
- توضیحات 2
- توضیحات 3
- نکته دوم (اختیاری: پشتیبانی از نکته اصلی)
- توضیحات 1
- توضیحات 2
- توضیحات 3
- نکته سوم (اختیاری: پشتیبانی از نکته اصلی و نکته دوم)
- توضیحات 1
- توضیحات 2
- توضیحات 3
- جمع بندی و خاتمه
بازه توجه مخاطبان
طبق تحقیقات انجام شده میزان توجه مخاطبان در ابتدای سخنرانی در بالاترین حد خود است؛ در ادامه‌ی سخنرانی و میانه‌ی آن به شدت کاهش پیدا کرده و دوباره در انتها بیشتر می‌شود.
به هنگام نوشتن متن سخنرانی ایده‌های زیادی ارائه نکنید. طبق یافته‌ها افراد اطلاعات کمی از سخنرانی‌ها را به خاطر می‌سپارند. بنابراین فقط یک یا دو ایده را به آن‌ها ارائه کنید.
آغاز سخنرانی
چند ثانیه‌ی ابتدایی آغاز سخنرانی خود را قوی شروع کنید چون در این زمان است که مخاطبان تصمیم می‌گیرند در ادامه به صحبت‌های شما اهمیت بدهند یا خیر. سخنرانی را با جمله‌ای جذاب شروع کنید تا توجه مخاطبان را جلب کنید. ارائه‌ی آمار و ارقام برای پشتیبانی از سخنانتان بسیار مفید است.
برای مثال: «مطمئنم بعد از این سخنرانی 50 درصد شما اقدام به خرید عینک واقعیت مجازی خواهید کرد.»
سخنرانی خود را چطور آغاز نکنیم
از حرفهای زیر در ابتدای سخنرانی پرهیز کنید:
- «ببخشید، کمی برای سخنرانی استرس دارم.» نیازی نیست مخاطبان بدانند که مضطرب هستید.
- «بعد از عرایض بنده انشاالله برای صرف ناهار یا پذیرایی تشریف می‌برید.» با این حرف مخاطبان منتظرند حرفهای شما تمام شود تا بتوانند ناهار بخورند.
- «وقت کمی در اختیار دارم و سعی می‌کنم سریعتر عرایضم را خدمتتان مطرح کنم.» به جای این کار می‌توانید به حضار بگویید که سخنرانی شما چقدر طول خواهد کشید تا بدانند کی می‌توانند محل را ترک کنند. پس از نوشتن متن سخنرانی با تمرین آن می‌توانید متوجه شوید که هر بخش بطور تقریبی چقدر زمان خواهد برد. به این ترتیب می‌توانید مخاطبان را از طول سخنرانی خود مطلع کنید.
میانه‌ی سخنرانی
بیشتر اطلاعاتی که می‌خواهید ارائه کنید در میانه‌ی سخنرانی هستند. در این قسمت، مخاطبان با موضوع اصلی آشنا شده‌اند و حالا باید مثال‌ها، تصاویر، آمار و سایر اطلاعات خود را مطرح کنید. میانه‌ی سخنرانی از بخش‌های دشوار نوشتن متن سخنرانی است. برای آسانی می‌توانید سه نکته اصلی که به آن‌ها خواهید پرداخت را یادداشت کنید. سپس برای هر نکته سه توضیح بنویسید. توضیحات باید ساده، معنادار و ماندگار باشند.
به یاد داشته باشید میانه‌ی سخنرانی بخشی است که تمرکز و توجه مخاطبان کمتر و کمتر می‌شود؛ به همین دلیل سعی کنید پیام خود را به وضوح به آنان برسانید. با استفاده از تصاویر، طنز یا پرسیدن سؤال تعامل فعال مخاطبان و خود را حفظ کنید.
به جای اینکه نکات زیادی را بطور سطحی بیان کنید؛ تلاش کنید نکات کمی را به خوبی ارائه کنید.
سخنرانی را چگونه تمام کنیم
انتهای سخنرانی هم باید مانند ابتدای آن تاثیرگذار باشد و نکات اصلی و مهم را دوباره بیان کند. پایان سخنرانی فرصتی است تا:
- اثرگذاری نهایی روی مخاطبان را انجام دهید؛
- نکات مهم را جمع بندی کنید؛
- ایده‌ها و موضوعات بیشتر را به مخاطبان بگویید تا بعد از رویداد هم به موضوعات بیان شده فکر کنند؛
- از مخاطبان تشکر کنید که وقت خود را در اختیارتان قرار داده‌اند.
نکات نهایی برای نوشتن متن سخنرانی جذاب و تاثیرگذار
- ساختار کلی سخنرانی و نکات کلیدی که می‌خواهید بیان کنید را مشخص کنید.
- نکات اصلی ارائه را یادداشت کنید. تا می‌توانید روی بهتر کردن ساختار سخنرانی وقت بگذارید. هرچقدر که می‌توانید بنویسید.
- هر آنچه نوشته‌اید را بارها و بارها ویرایش کنید تا به پیش نویس مناسبی دست پیدا کنید.
- پس از نوشتن متن سخنرانی باید آن را تمرین کنید. هرچقدر بیشتر تمرین کنید تسلطتان نیز بیشتر می‌شود و می‌توانید اشکالات کار را رفع کنید. تمرین سخنرانی این امکان را به شما می‌دهد تا بفهمید سخنرانی شما تقریباً چقدر طول خواهد کشید.
- سخنرانی خود را به روز کنید، دوباره کمی تمرین کنید و تا جایی که به مرحله‌ی عالی نرسیده است آن را ویرایش کنید.
سخن پایانی
ارائه‌ی سخنرانی به خصوص برای مخاطبان حرفهای کار آسانی نیست و نیاز به تمرین زیاد دارد. برای اینکه بتوانید بهترین عملکرد خود را داشته باشید باید ابتدا در مرحله‌ی نوشتن متن سخنرانی نهایت دقت را داشته باشید؛ و با تمرین سخنرانی نزد دوستان و همکاران و در خلوت خود، میزان اشکالات را به حداقل برسانید. تمرین بیشتر باعث می‌شود تسلط بیشتری روی سخنرانی داشته باشید و اتفاقات جزئی باعث تخریب اعتماد به نفس شما نشوند.
