تنوع و ناهمسانی در محیط کار، پدیده‌ای طبیعی است. در بیشتر محیط‌های کاری، افرادی با پیشینه، شخصیت، توانمندی‌های ذهنی و فیزیکی، سن و گرایش‌های جنسی متنوعی مشغول به کار هستند که این امر، بر ضرورت استفاده از هوش هیجانی می‌افزاید.در این میان، بخشی از این جامعه غنی، شگفت‌انگیز و مرکب را افراد نابینا یا کم‌بینا تشکیل می‌دهند و ارتباط با افراد نابینا با رویکردی مبتنی بر هوش هیجانی به همین دلیل، اهمیت زیادی دارد.
هنگام مواجهه با افراد نابینا، چه احساسی پیدا می‌کنید؟ احساستان در مواجهه با سگ‌هایی که وظیفه راهنمایی نابینایان را بر عهده دارند، چگونه است؟ این رویارویی، چه تأثیری روی رفتار شما نسبت به آن‌ها دارد؟ در برقراری ارتباط با افراد نابینا چقدر توانمند هستید؟
نوع رفتار و نحوه ارتباط با افراد نابینا، به‌خودی‌خود اهمیت زیادی دارد و این مسئله برای آن‌ها نیز مهم است. نحوه مدیریت احساسات و واکنش‌هایتان در مواجهه با افراد نابینا، نشان‌دهنده سطح بالا، متوسط یا پایین هوش هیجانی در شماست. این مقاله از زبان مایکل کلی نابینا که 25 سال است دیگر چیزی نمی‌بیند و برای انجام اموراتش از سگ راهنما کمک می‌گیرد، نوشته شده است. او در این مقاله به دوازده نکته مهم در تعامل و ارتباط با افراد نابینا بر اساس اصول هوش هیجانی اشاره می‌کند. پس تا انتهای این مطلب خواندنی، با ما همراه باشید.
1. نابینایان آنچه را می‌گویید، می‌شنوند!
نابینایان آنچه را می‌گویید، معمولاً به‌آسانی می‌شنوند. پس آن‌ها را در عین نابینایی، ناشنوا فرض نکنید! آن‌ها ناشنوا نیستند و مهارت خوبی در شنیدن دارند. پس لطفاً بین خودمان، در موردمان حرف نزنید!
2. از خطر جلوگیری کنید!
از مبادرت به اقدامات خطرآفرین از سوی نابینایان جلوگیری کنید. وقتی خطری نابینایان را تهدید می‌کند، از بابت ورود به حریم شخصی آن‌ها ترس و اکراه نداشته باشید. ممکن است ببینید مشغول انجام کاری هستم که به‌طور بالقوه می‌تواند برایم خطرناک باشد. لطفاً صراحتاً به من در مورد عدم انجام آن کار تذکر دهید. از ترس اینکه شما را به دخالت متهم کنم، ناظر اَعمال خطرناک من نباشید!
3. خودتان را معرفی کنید!
در ارتباط با افراد نابینا، همواره خودتان را معرفی کنید. فقط به سلام گفتن بسنده نکنید! چنین کاری از منظر هوش هیجانی، مفید و سازنده نیست. بگویید چه کسی هستید. مثلاً بگویید سلام، من ریچل هستم از فلان موسسه یا سازمان!
4. حضورتان و آنچه را انجام می‌دهید، به ما اعلام کنید!
اگر دری را برایمان باز می‌کنید، این را اعلام کنید و به فرد نابینا بگویید کنار او هستید. در غیر این صورت، هر لحظه انتظار مواجهه با دری را می‌کشیم که همیشه وجود داشته اما حالا غیب شده است! چرا؟ چون شما بی‌آنکه به ما بگویید، بدون توجه به رعایت اصول هوش هیجانی، آن در را باز کرده‌اید. یا مثلاً به ما بگویید که برای عبورمان از یک مسیر باریک، خودتان را به دیوار چسبانده‌اید تا ما بتوانیم از آن رد شویم. در غیر این صورت ممکن است به شما برخورد نموده یا نادانسته، نتوانیم بابت لطفتان تشکر کنیم. لطفاً سعی نکنید در ارتباط با افراد نابینا نامرئی باشید؛ ما نمی‌توانیم شما را ببینیم!
5. موقعیت مکانی اقلام غذایی را به ما بگویید!
در ارتباط با افراد نابینا هنگام صرف غذا، موقعیت مکانی اقلام غذایی در بشقاب را برایشان شرح دهید. اگر در حال سِرو غذا برایمان هستید، لطفاً موقعیت مکانی اقلام غذایی را نسبت به موقعیت عقربه‌های ساعت برایمان توضیح دهید. مثلاً بگویید استیک روی ساعت 3، کلم بروکلی روی ساعت 11؛ و به همین منوال ادامه دهید.
6. به ما اعلام کنید می‌خواهید دستمان را بگیرید!
اگر دستانتان را برای گرفتن دستانمان جلو می‌آورید، این را اعلام کنید. مثلاً صراحتاً بگویید می‌توانم دستت را بگیرم؟ طبیعی است که ما نمی‌توانیم بدون اعلام شما از قصدتان مطلع شویم یا ببینیم می‌خواهید چه کاری انجام دهید.
7. به ما هم سلام کنید!
وقتی با فردی نابینا مواجه می‌شوید که یک سگ، وظیفه راهنمایی‌اش را به عهده گرفته، همان‌طور که به سگ سلام می‌کنید، به او هم سلام کنید. شگفت‌زده می‌شوید اگر بگویم چقدر زیاد بوده‌اند افرادی که با سگم صحبت کرده ولی خودِ مرا کاملاً نادیده گرفته‌اند!
8. اسلایدهایتان را شرح دهید!
اگر در حال برگزاری یک جلسه آگاهی‌رسانی یا ایراد یک سخنرانی هستید و برای این منظور از اسلایدهای تصویری استفاده می‌کنید، آن‌ها را برای ما نابینایان شرح دهید تا بدانیم دقیقاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است. ما نیاز داریم اسلایدهای بصری را به زبان شفاهی برایمان توضیح دهید.
9. حرکات بدنتان را توصیف کنید!
اگر برای تشریح زبانی و شفاهی مطلبی که می‌گویید، به حرکات دست و بدن متوسل می‌شوید، آن‌ها را برای ما نیز تعبیر و تفسیر کنید. مثلاً اگر با حرکات دست، از بزرگی و اندازه چیزی حرف می‌زنید، شفاهاً بگویید که دقیقاً چقدر بزرگ است؟ بدین ترتیب معیاری شفاهی و ملموس برای سنجش آنچه می‌گویید، به ما داده‌اید.
10. بدون اطلاع ترکمان نکنید!
حین ارتباط با افراد نابینا و صحبت کردن با آن‌ها اگر به هر دلیلی تصمیم گرفتید بروید، رفتنتان را صراحتاً اعلام نمایید. به یک‌باره غیبتان نزند! ما مایلیم در جریان رفت‌وآمدتان قرار بگیریم و در این زمینه از نظر هوش هیجانی، رفتار درست و سنجیده‌ای از خود نشان دهید. از قرار گرفتن در موقعیت ناخوشایند صحبت با کسی که ترکمان کرده اما هنوز فکر می‌کنیم حضور دارد، نجاتمان دهید!
11. بدانید ما هم تعصبات و پیش‌داوری‌هایی داریم!
این‌گونه فرض نکنید که نابینایان، صرفاً به این دلیل که نمی‌توانند ببینند، فاقد تعصبات و پیش‌داوری‌های ذهنی هستند. برعکس، ما نیز مانند مردم عادی، جهت‌گیری‌های ذهنی متداول یک انسان را داریم!
12. همه ما شیوه خواندن خط بریل را نمی‌دانیم!
همه نابینایان را به چشم یک بریلیستِ خبره نبینید! ما غالباً فاقد مهارت خواندن خط بریل هستیم. اساساً بریل یک زبان کاملاً جدید است که باید آن را به‌خوبی فراگرفت و یادگیری آن مستلزم صرف وقت و تلاش زیاد است. بنابراین در ارتباط با افراد نابینا بدانید که همه آن‌ها، نمی‌توانند خط بریل را بخوانند.
مقالات خواندنی:
اهمیت هوش هیجانی در ارائه خدمات مشتریان (بخش دوم)
اهمیت هوش هیجانی در ارائه خدمات مشتریان
عزت‌نفس و اعتماد‌به‌نفس و ارتباط آن با حسودی
مدیریت رفتار سکوت با بهره گیری از هوش هیجانی
سکوت خصمانه کارکنان را چگونه مدیریت کنیم؟
چگونه با تغییر کنار بیاییم؟ توصیه‌هایی مؤثر برای مدیریت تغییر (بخش دوم)
چگونه با تغییر کنار بیاییم؟ توصیه‌هایی موثر برای مدیریت تغییر!
