ترس از سخنرانی، یکی از متداول‌ترین ترس‌های مشترک نزد افراد است. آیا سخنرانی عمومی برای شما هم یک کابوس است؟ آیا هر وقت از شما بخواهند عقایدتان را در مقابل جمع بیان کنید و در برابر آنها به سخنرانی بپردازید، بدنتان شروع به لرزیدن می‌کند؟ جای نگرانی نیست چون این فقط شما نیستید که چنین احساس و واکنشی نسبت به سخنرانی عمومی دارید. بسیاری از افراد بر این باورند که قرار گرفتن مقابل یک جمع و انتقال پیام به آنها کاری دشوار است.
واقعیت این است که سخنرانی عمومی در نگاه اول واقعاً هم می‌تواند ترسناک به نظر برسد. اما زندگی حرفه‌ای یا تحصیلی‌تان احتمالاً وادارتان می‌کند که اقلاً چند بار آن را تجربه کنید و البته که مهارت در این کار، مزایای خاص خودش را دارد. خوشبختانه هر کسی می‌تواند با غلبه بر ترس از سخنرانی، به سخنوری ماهر و توانمند تبدیل شود. سخنوری متمایز که مورد تحسین همگان قرار می‌گیرد. فقط کافی است با برخی نکات و ترفندها آشنا شده و در این مسیر، آموزش صحیحی ببینید. ما در این مطلب چند نکته‌ی مهم را برای افزایش توانمندی در ایراد یک سخنرانی عمومی بیان می‌کنیم.
1. مدیریت ارتباط و رفتار غیرکلامی بسیار مهم است!
پیش از هر چیز باید بدانیم که ارتباط غیرکلامی در سخنرانی عمومی، اهمیت ویژه‌ای دارد. مخاطبین می‌توانند با ارزیابی ژست‌ها و حالات بدنتان بفهمند آیا روی گفته‌هایتان اِشراف و تسلط کافی دارید یا نه؟ به همین علت است که وجه تمایز میان یک سخنران خوب و یک سخنران بد، همین نحوه برقراری ارتباط غیرکلامی است. آیا می‌خواهید روی سکو و پشت تریبون همانند ستاره‌ای درخشان باشید؟ یا نامرئی بودن را ترجیح می‌دهید؟ طبعاً انتخاب شما، مورد اول است. چون اساساً هدف نهایی قرار گرفتن شما در مقابل جمع، اثرگذاری روی آن‌هاست و یک سخنران نامرئی و بی‌اثر، هرگز نمی‌تواند چنین هدفی را محقق کند.
اگر می‌خواهید در سخنرانی عمومی مهارت پیدا کنید، قبل از هر کاری، ابتدا باید حالت تزلزل را در رفتار غیرکلامی‌تان ریشه‌کن نمایید. حالاتی مثل دست به سینه ایستادن، قرار دادن دست‌ها روی میز، کوبیدن به اشیاء یا بازی کردن با آنها، همه و همه از وضعیت متزلزل و نامطمئن شما روی سکوی سخنرانی خبر می‌دهند. این کارها، اقداماتی مُضر هستند که کیفیت سخنرانی‌تان را کاهش می‌دهند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که طبیعی و ریلکس باشید و برای این منظور هم باید حسابی تمرین کنید. طبیعی بودن، قدرت، اطمینان و اعتمادبه‌نفس را در رفتارتان متجلی خواهد کرد و ضمناً باعث می‌شود حین سخنرانی عمومی، احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
2. تسلط روی فن بیان را تمرین کنید!
یک سخنران خوب، واضح و قابل فهم حرف می‌زند زیرا اگر مخاطبین، قادر به درک گفته‌هایش نباشند، اساساً دیگر چرا باید برای آنها سخنرانی کند؟! به همین دلیل است که یکی از نقاط تأکید و تمرکز در دوره‌های آموزشی، شیوایی و فصاحت گفتار است. اگر می‌خواهید به یک سخنران عالی تبدیل شوید، باید آن‌قدر واضح حرف بزنید که مخاطبین بتوانند به‌سادگی، گفته‌هایتان را درک کنند و برای نیل به این هدف، باید عادات بدی مثل آهسته حرف زدن، توی گلو حرف زدن، سریع حرف زدن یا فریاد زدن پشت میکروفن را کنار بگذارید!
برای اینکه بتوانید واضح و قابل‌فهم صحبت کنید باید:
- حرف‌هایتان ریتم منظمی داشته باشد.
- شمرده حرف بزنید.
- واژه‌ها را واضح بیان کنید.
- حجم، بلندی و جریان صدایتان را کنترل نمایید.
3. با تغییر ذهنیت بر ترس از سخنرانی غلبه نمایید!
ترس از سخنرانی عمومی، یک مانع بزرگ برای سخنرانی در بسیاری از افراد است. افرادی که قربانی ترس از سخنرانی هستند، اضطراب و آشفتگی بر آنها غالب شده، بدنشان می‌لرزد و قلبشان تندتر از حد معمول می‌تپد. افراد در چنین وضعیتی، کنترلی هم روی صدایشان ندارند. آنها در این لحظات، به‌نوعی فلج می‌شوند و قدرت ایجاد تغییر وضعیت را از دست می‌دهند. آموزش و روش‌های مفیدی در زمینه‌ی مدیریت استرس وجود دارد که به افراد می‌آموزد چطور بر ترس از سخنرانی غلبه نموده و به این باور برسند که آنها هم می‌توانند یک سخنرانی عمومی عالی داشته باشند.
اولین اقدامِ روان‌شناسانه برای غلبه بر ترس از سخنرانی باید قبل از آغاز آن صورت گیرد. قبل از هر چیز، نباید در مورد آنچه قرار است با آن روبرو شوید، اغراق نمایید. صورت مخاطبانتان را با صورت دیوها و هیولاها اشتباه نگیرید! به خود بقبولانید که آنها دشمنتان نیستند و بدتان را نمی‌خواهند. تا زمانی که دیدگاهتان را نسبت به مستمعین تغییر ندهید، نمی‌توانید بر ترس از سخنرانی غلبه کنید. نزد خودتان این‌گونه تعبیر کنید که آنها به این دلیل که شما از آنها برتر هستید، در جلسه سخنرانی‌تان حاضر شده‌اند. شما نزد خود چیزی برای گفتن دارید که آنها از آن بی‌خبرند. شما چیزی می‌دانید که آنها نمی‌دانند و آمده‌اند تا از آگاهی و دانش شما بهره‌مند شوند و این خود دلیل محکمی بر برتری شما نسبت به آن‌هاست. پس در چنین وضعیتی، رئیس، شما هستید! تلقین این حس برتری، شما را از نظر ذهنی و روانی در موقعیتی مطلوب قرار می‌دهد که به کمک آن می‌توانید بر ترس از سخنرانی عمومی چیره شوید.
نکته مهم دیگر این است که وقتی روی سکو می‌روید، برای حرف زدن، عجله نداشته باشید. جایی که آتش نگرفته! کسی هم که در حال غرق شده نیست! پس عجله‌تان برای چیست؟ در عوض، چند ثانیه‌ای صبر کنید و یک نفس عمیق بکشید. این اقدام، علاوه بر ایجاد آرامش، از طریق پمپاژ جریان اکسیژن به مغزتان، کارایی آن را بهبود می‌دهد. آنگاه خواهید دید که راحت‌تر از حد تصورتان توانسته‌اید ترس از سخنرانی را فتیله‌پیچ کنید!
نتیجه‌گیری
تبدیل شدن به یک سخنران خوب، در وهله اول به نفع خودتان و زندگی‌تان است. این مهارت شما را به فردی مطمئن و با اعتمادبه‌نفس تبدیل می‌کند و امکان بهره‌برداری از فرصت‌های بیشتری را برایتان مقدور می‌نماید. پس حالا زمان آن است که ضمن غلبه بر ترس از سخنرانی، راهکارهای تبدیل شدن به یک سخنران خوب را در عمل به کار بسته و حتی اگر لازم است در این راه از مشاوران و متخصصین امر کمک بگیرید.
دوره‌های آموزشی زیادی برای تقویت مهارت سخنوری و سخنرانی وجود دارند که افراد می‌توانند با حضور در هر یک از آنها، روش‌هایی مثل برقراری ارتباط مؤثر، بیان اثربخش گفته‌ها و تهییج مخاطبین را به‌خوبی فرا بگیرند.
مقالات خواندنی:
