متن سخنرانی : عارفه کمالی-حماسه زنان لَردِه دشتستان
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
سپاس و ثنای بی حد برآستان صفات بی همتای احدیت که در کمال رافت و در نهایت عطوفت، رخصت سخن گفتن بر بندگان خود عطا فرموده است.
عرض ادب و آفرین محضر شما مدعوین.
سلام و احترام ویژه بر اساتید و داوران گرامی و گرانقدر.
درودها بر زیبا کلامان، شیرین سخنان و سیمین رویان که دلیل شدید بر اتفاق دوازدهمین جشنواره‌ی سخنرانان و هنرمندان.
بنده عارفه کمالی از استان سرافراز بوشهر، نماینده‌ی زنان این خطه در مقابل دیدگان حضورتان هستم.
مردم استان بوشهر از دیرباز، سابقه‌ی درخشانی از دفاع وطن در کارنامه‌ی خود دارند.
مردمان خطه‌ی نخل و دریا، همسایگان همیشگی آفتاب، سرزمین غیور مردان و شیرزنان دشتی و تنگستان، صاحبان این کارنامه‌ی درخشان.
از قیام رئیسعلی دلواری گرفته تا سردار تنگسیری، حاج شیخ ابوتراب عاشوری و شهدای پرچم دار دفاع مقدس.
در کنار ایستادگی مردان استان بوشهر در مقابل استعمار و استکبار، زنان این سرزمین نیز در عرصه‌ی ایستادگی، حماسههای بزرگی خلق کردند که از مهم‌ترین حماسه‌ها می‌توان به حماسه‌ی زنان لَردِه اشاره کرد.
زنان لَردِهی منظقه‌ی گیسکان شهرستان دشتستان، روستایی کوهستانی در منطقه‌ای صعب‌العبور در آبان ماه 1297 حماسه آفریدند.
وقتی غضنفرالسلطنه‌ی برازجانی حاکم دشتستان با سایر مجاهدین برای تجدید قوا به منطقه‌ی لَردِه پناه بردند، اهالی روستای لَردِه که آن زمان 6 زن و 5 مرد بودند برای حفظ میهن خود مقابل انگیسی‌ها ایستادند.
متجاوزان نمی‌دانستند که فقط با 11 نفر طرف هستند و پژواک کل کشیدن زنان باعث شد که فکر کنند لشکری مقابلشان است.
شیرزنان لَردِهی دشتستان با نزدیک شدن نظامیان شروع به کل کشیدن کردند و هم زمان با تفنگ‌های ساده با همت و درایت همدوش مردان خود در صحنه نبرد حضور داشتند و این حماسه پایانی سراسر شکست را برای سربازان انگلیسی که با 300 کشته و ده‌ها مجروح پا به فرار گذاشتند رقم زد.
زنان روستایی با فرهنگ محدود زمان خود با حیله‌های نظامی در طول نبرد با دشمن به منظور تحلیل و ناتوانی و عدم دسترسی به اهداف شوم آن‌ها با صحنه‌های کاذب، توانایی دشمن را به تحلیل می‌بردند که علاوه بر حماسه‌ی لرده به اقدامات‌شان در روستای انبارک و باغ نرگس‌زار که به اجرا گذاشتند می‌توان اشاره کرد.
هنوز هم ردپای زنان سخاوتمند دشتستانی همچو، گل اندام خانم و گلناز خانم از روستای باغک و شورکی تا فاطمه آقا و خسرو انبارکی که سقای لب تشنگان سنگر مجاهدین بودند، شهین، همسر زایر محمد و مادر شهید رئیسعلی دلواری، زلیخا، مادر زایر خضرخان، گل ناز خانم و پری خانم در نبرد چهار روزه‌ی دلوار و فاطمه بخشو و فاطمه آقا بگم در سنگرهای دفاع از میهن پیداست.
زنان در تمام حماسههای ماندگار به صورت مستقیم و غیرمستقیم حضور داشتند، اما حماسه‌ی زنان لَردِه دشتستان الگویی هویت ساز برای زنان ایران شد.
حماسه بی زن و زن بی حماسه بی معناست چنین صلابت نستوه، ناب و بی همتاست
اینک من در جامه‌ی زنان دشتستان در قامت یک ایران بانوی جنوبی هر لحظه و هردم فریاد برمی‌آورم که جانانه جان می‌دهم برای مام میهنم.
برگرفته از:
- گزارش درس بزرگ زنان لرده به خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار آبان ماه 1401
- بخشی از اشعار نغمه مستشار نظامی
- دست نوشته‌های مرتضی کرمی، نویسنده و مورخ تنگستانی در خبرگزاری کتاب ایران، منابع:
از جنگ لرده تا حماسه سیمین، سید قاسم یاحسینی - انتشارات ستاره، 1387.
از نبرد دلوار تا حماسه لرده، فاطمه مومنی - انتشارات آئینه جنوب، 1388.
دلیران خاموش، محسن شریفیان - انتشارات آئینه جنوب، 1388.
بانوان جنوب همراه رئیسعلی دلواری، عبدالکریم نیسنی، 1380.
متن سخنرانی : عارفه کمالی
موضوع :حماسه زنان لَردِه دشتستان
بخش رقابتی : سخنوری
رییس دوازدهمین جشنواره بین المللی سعدی : دکتر فریبا علومی یزدی
مطالب مرتبط
متن مجری : ستایش بابایی-دختران قدرتمند
متن مجری : مبینا شکرلب-نیمه گمشده ایران، نیروی محرکه پنهان
