سخنرانی عمومی، چالشی است که دیر یا زود لازم است با آن روبرو شوید! مهم نیست در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنید. در هر عرصه‌ای که حضور داشته باشید، احتمالاً گاهی لازم می‌شود که خود را برای سخنرانی عمومی در مقابل همکاران یا سرپرستان آماده کنید. برای اینکه این کار را با موفقیت انجام دهید، باید برای سخنرانی‌تان برنامه‌ریزی درستی داشته و تا می‌توانید آن را به یک ارائه‌ی پویا، آگاهی‌بخش و گیرا تبدیل کنید. ضمن اینکه سخنرانی‌تان باید بتواند توجه مخاطبان را جلب و حفظ نماید. در این مطلب از سخنوری قصد داریم به تشریح مهارت‌های ارتباطی ضروری برای ایراد یک سخنرانی عمومی مؤثر پرداخته و توضیح دهیم چطور می‌توانیم مخاطبان را فوراً با گفته‌هایمان درگیر کنیم؟
مقدمه سخنرانی چیست؟
مقدمه سخنرانی، نقطه‌ی آغاز آن است. یک آغاز قدرتمند که باید بتواند مخاطبان را به‌سرعت درگیر بحث کرده و توجهشان را تا انتهای سخنرانی به آنچه می‌گویید، جلب کند. یک مقدمه خوب در سخنرانی، اساساً سه هدف اصلی را مدنظر قرار می‌دهد:
- جلب‌توجه مخاطبان
- معرفی موضوع، هدف و پیام سخنرانی
- ارائه‌ی نما، طرح یا شاکله‌ی اصلی سخنرانی
مهارت‌های ارتباطی مهم برای یک سخنرانی عمومی
مهارت‌های ارتباطی، به قابلیت‌هایی گفته می‌شود که افراد حین ارسال یا دریافت هر شکلی از اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کنند. این مهارت‌های ارتباطی می‌توانند در قالب مهارت‌های گفتاری، نوشتاری یا غیرکلامی (حالت چهره، بدن و …) باشند. اما آنچه بر درگیری مخاطبان تأثیر مستقیم دارد، پیام‌هایی هستند که حین ایراد سخنرانی‌تان به آن‌ها مخابره می‌کنید.
معمولاً اغلب ما حین ایراد سخنرانی عمومی در وهله‌ی اول بر اَشکال زبانی یا نوشتاریِ ارتباط تمرکز می‌کنیم حال‌آنکه در فرایند ایجاد ارتباط مؤثر، سرنخ‌ها و نشانه‌های غیرکلامی نیز اهمیت بسیار زیادی دارند. قبل، حین و حتی پس از ایراد سخنرانی، باید به وضعیت بدن، نحوه‌ی قرارگیری دست‌ها و تماس چشمی توجه ویژه‌ای داشته باشیم. این کار به افزایش صلاحیت و قابلیت اعتمادتان به‌عنوان یک منبع آگاه در زمینه‌ای که درباره‌اش صحبت می‌کنید، کمک زیادی می‌کند. علاوه بر این، توجه به این نکات، نشان‌دهنده‌ی احترام و ارزشی است که برای مخاطبان و وقت آن‌ها قائل می‌شوید. در اینجا به چهار مهارت ارتباطی مهم اشاره می‌کنیم که بهتر است حین ایراد سخنرانی عمومی آن‌ها را در ذهن داشته و به کار بگیرید.
1) اعتماد و صمیمیت: افراد معمولاً در مواجهه با گفته‌ها یا ایده‌هایی که با قابلیت اعتماد همراه باشند (بتوانند به آن اعتماد کنند)، واکنش مثبتی از خود نشان می‌دهند. انتخاب حالت فیزیکی درست، برقراری تماس چشمی، نگاه کردن به مخاطبان حین حرف زدن و … از جمله روش‌های القای حس اعتماد هستند. ضمناً ایجاد جَوِ مثبت حین سخنرانی، می‌تواند بروز واکنش مناسب در مخاطبان را تضمین کند که احساس صمیمیت یکی از مهم‌ترین لازمه‌های آن است. شما می‌توانید از طریق نزدیکی و تعامل با مخاطبان، لبخند زدن به روی آن‌ها، گوش دادن فعال از طریق پرسش سؤالات هوشمندانه و … این جو صمیمی را بر فضا حاکم کنید. ابراز علاقه به مخاطبان، متعاقباً در آن‌ها نسبت به آنچه می‌گویید، علاقه ایجاد می‌کند و برآیند این کنش و واکنش، ایجاد فضایی مملو از توجه و احترام دوطرفه خواهد بود.
2) وضوح و بلندی صدا: هنگام ایراد سخنرانی، صدایتان باید به‌اندازه کافی بلند و رسا باشد. باید مطمئن شوید که صدایتان کل محوطه‌ی سخنرانی را به‌خوبی پوشش می‌دهد. این امر در کیفیت سخنرانی اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر این از سرعت حرف زدنتان نیز نباید غافل شوید. سرعت مناسب بر وضوح گفته‌هایتان می‌افزاید و کمک می‌کند که مخاطبان، بر پیام‌های اصلی سخنرانی تمرکز بیشتری داشته باشند.
3) گوش دادن فعال: یک سخنران باهوش و سخنور کار بلد به‌خوبی درک می‌کند که گاهی ممکن است هنگام سخنرانی، شنیدن به‌اندازه‌ی حرف زدن اهمیت پیدا کند. بذل‌توجه کامل به گفته‌های مخاطب، مهارت گوش دادن فعال را درونتان تقویت می‌کند. هنگام گوش دادن به صحبت‌های طرف مقابل، با وی تماس چشمی مؤثر و محکم برقرار نمایید. زبان بدنتان باید علاقه و عطشتان نسبت به شنیدن را نشان دهد. از بروز عوامل مُخِل مثل مکالمه‌های جانبی یا به صدا درآمدن زنگ تلفن همراه جداً جلوگیری کنید و آنجا که لازم است، برای درک بهتر شنیده‌هایتان، از گوینده سؤال بپرسید.
4) درک و تفسیر نشانه‌های غیرکلامی: از آنجا که مخاطبان در یک جلسه سخنرانی عمومی، معمولاً برای مدت‌زمان زیادی ساکت می‌مانند، درک نشانه‌های غیرکلامی رفتار آن‌ها و بروز واکنش هوشمندانه و مثبت نسبت به این نشانه‌ها، ضرورت زیادی دارد. این امر در شرایطی که موضوع سخنرانی پیچیده یا مدت‌زمان آن طولانی است، اهمیت دوچندان می‌یابد. توجه به زبان بدن مخاطب کمکتان می‌کند بدانید که چه زمانی باید توضیح بیشتری دهید یا در سخنرانی، تنفس و وقفه ایجاد کنید.
چگونه سخنرانی عمومی را آغاز کنیم؟
شروع گیرا و دل‌نشین در سخنرانی، جایگاه شما را به‌عنوان یک سخنور جذاب و ماهر در ذهن شنوندگان تثبیت می‌کند. این شروع در واقع به‌مثابه شالوده‌ی ساختمان سخنرانی شماست. به خاطر داشته باشید که بیشتر مخاطبان، معمولاً سادگی در حرف زدن را ترجیح می‌دهند. یک قاعده‌ی جالب در خصوص شروع سخنرانی عمومی، قاعده‌ای با نام 10-20-30 است. یعنی با استفاده از 10 یا کمتر از 10 اسلاید، سعی کنید مقدمه را در کمتر از 20 دقیقه به اتمام برسانید. از فونت‌های بزرگ و رسم‌الخط‌های واضح استفاده کنید. آن‌قدر واضح که در هر نقطه‌ای از فضا، به‌راحتی قابل‌خواندن باشند. اندازه فونت‌ها باید حداقل 30 باشد. رعایت این قواعد کمک می‌کند که ارائه‌ای واضح، مختصر، مفید و نهایتاً به‌یادماندنی داشته باشید.
به‌طورکلی برای آغاز مناسب یک سخنرانی عمومی، سه قاعده اصلی وجود دارد که باید آن‌ها را رعایت کنید.
-
معرفی و خوش‌آمد گویی!
سخنرانی‌تان را با خوش‌آمد گویی به حُضّار و معرفی سریعی از خود و سوابقتان آغاز کنید. این کار، قابلیت اعتماد را به‌عنوان یک سخنران در شما ایجاد می‌کند و به مخاطبان کمک می‌کند که بتوانند در سطح فردی با شما ارتباط برقرار نمایند. ضمناً حتماً باید از مخاطبان بابت انرژی و زمانی که صرف حضور در جلسه سخنرانی و شنیدن گفته‌هایتان می‌کنند، تشکر کنید.
-
موضوعات، مقاصد و اهداف سخنرانی را به وضوح بیان کنید!
مخاطبان معمولاً از اهداف کلی سخنرانی‌تان اطلاع دارند. بااین‌حال بیان مجموعه‌ی منسجمی از اهداف سخنرانی برای آن‌ها کمکشان می‌کنند که اعتبار و روایی اطلاعاتتان را ارزیابی کنند. ضمناً این کار امکان ذهنی‌سازی و درک بهتر اطلاعاتی را که به آن‌ها ارائه می‌دهید، برایشان مقدور می‌سازد.
- استفاده از ایده‌های خلاقانه
شما به‌عنوان یک سخنور می‌توانید با اتکا بر اطلاعات اولیه، از تکنیک‌های مختلفی برای درگیر کردن مخاطبان استفاده نمایید. بنابراین از این فرصت نموده و تا آنجا که می‌توانید، ارائه‌ای واقعی، جذاب و هیجان‌انگیز از این اطلاعات داشته باشید. استفاده از یک نقل‌قول معروف یا استناد به آمارهای معتبر می‌تواند به عینی سازی اطلاعاتی که ارائه می‌دهید، کمک کرده و بر اهمیت آن‌ها بیفزاید. بیان نقل‌قول از نویسندگان یا مقامات دیگر می‌تواند اعتبار گفته‌هایتان را افزایش دهد. به‌طورکلی استفاده از تکنیک‌ها و ایده‌های خلاقانه در آغاز سخنرانی که منجر به بروز واکنش عاطفی در مخاطبان شود، جلب و حفظ توجه آن‌ها به گفته‌هایتان را تضمین خواهد کرد.
مقالات خواندنی:
