شعرخوانی در سخنرانی تکنیکی مؤثر است که سخنوران ماهر به‌درستی از آن بهره می‌گیرند. وقتی موضوع شعرخوانی مطرح می‌شود، مگر می‌توان به خوانش غزلیات حافظ فکر نکرد؟ سروده‌های لسان‌الغیب، نه‌فقط نزد سخنوران بلکه در بین عموم مردم محبوبیتی وصف‌ناشدنی دارند. به همین دلیل انتخاب اشعار حضرت حافظ ایده‌ای عالی برای استفاده از شعر در سخنرانی محسوب می‌شود.
اغلب افراد صاحب‌نام در عرصه سخن و سخنوری ایران، ارتباط عمیقی با اشعار حافظ برقرار می‌کنند. یکی از این افراد، خانم دکتر فریبا علومی یزدی هستند که نام ایشان با آموزش سخنوری پیوندی ناگسستنی دارد. چهره ماندگار عرصه سخنوری ایران و مدیر مؤسسه مدرسه سخن، بخش زیادی از توجه و تلاش خود را به حافظ خوانی و اشاعه و ارتقای خوانش غزلیات حافظ نزد علاقه‌مندان به سخنوری معطوف کرده است.
مزایای خوانش گزیده غزلیات حافظ در سخنرانی
خوانش غزلیات حافظ و اساساً هر شعر تأثیرگذار دیگر، بر گیرایی کلام و برقراری ارتباط با مخاطبان تأثیر زیادی دارد. این تأثیر، برآیندی از 4 مزیت زیر است:
1. از بین بردن یکنواختی کلام
ذهن آدمی آن هم در دنیای امروز، بسیار متلاطم و سرگردان است و در هر لحظه به این شاخه و آن شاخه می‌پرد. به همین دلیل نمی‌توان مخاطبان را مجبور کرد که برای مدتی طولانی روی یک موضوع خاص متمرکز بمانند. مگر اینکه با ترفندی مناسب مانند خوانش غزلیات حافظ زنجیره‌ی یکنواختی در کلام را پاره کنیم.
استفاده از شعر در سخنرانی با شکستن یکنواختی و افزودن یک بُعد جدید به کلام، عنصری جذاب را به گفتار شما اضافه می‌کند. عنصری که ضمن جلب‌توجه مخاطبان، تمرکز آن‌ها را روی گفته‌هایتان حفظ می‌کند.
2. تداعی بهتر معانی
اشعار زیبا مثل گزیده غزلیات حافظ بر تداعی بهتر معانی در ذهن مخاطب تأثیر زیادی دارند. مخصوصاً اگر شعر انتخابی، شعر آشنایی باشد که مخاطب آن را به‌صورت جسته‌وگریخته قبلاً شنیده است. همه ما با برخی از اشعار شاعران بزرگ پارسی آشنا هستیم و حتی ممکن است خودمان هم گاهی از آن‌ها استفاده کنیم. این آشنایی می‌تواند از طریق تحصیل، مطالعه آزاد یا مراوده با افراد دیگر حاصل شود. داشتن کلکسیونی از زیباترین دکلمه‌های حافظ، گنجینه‌ای ارزشمند برای دسترسی به اشعار زیبا و پرمعناست.
با استفاده از اشعار آشنا می‌توانید خاطرات و تصاویر زنده‌ای را بر بوم ذهن مخاطب نقاشی کنید. وقتی چنین عناصری در ذهن مخاطب شکل بگیرند، ارتباط آن‌ها با کلام تقویت می‌شود و سخن، بهتر در ذهن و قلب آن‌ها نفوذ می‌کند. خوانش غزلیات حافظ ایده‌ای عالی برای تحقق هر چه بهتر و آسان‌تر این هدف است. کلام حافظ آن‌قدر جادویی و نافذ است که حتی بُرِش کوچکی از آن می‌تواند برای شکار و حفظ توجه مخاطب کافی باشد.
3. تحت تأثیر قرار دادن مخاطب
اشعار را می‌توان به یک زرادخانه قدرتمند تشبیه کرد. زرادخانه‌ای که سخنرانان ماهر با استفاده از آن کرختی یا مقاومت مخاطبان را در مقابل گفته‌هایشان می‌شکنند. خوانش غزلیات حافظ یا آثار سایر شاعران بزرگ پارسی سه عنصر وضوح، تأکید و عمق را به کلام گوینده می‌افزاید. عناصری که به سخن، هویت متقاعدکننده‌ای می‌بخشند و زمینه‌ای برای تأیید و همراهی مخاطب ایجاد می‌کنند.
4. کمک به ایجاز کلام
خوانش غزلیات حافظ و شعرای بزرگ دیگر به شما کمک می‌کند تا مختصر و مفید صحبت کنید. یعنی افکار و مطالب خود را به شکلی واضح، دقیق و فشرده و بدون اینکه برای مخاطبان سنگین باشد ارائه دهید. البته برای این منظور باید اشعاری را انتخاب کنید که فهم آن‌ها سخت نباشد. خوشبختانه آسمان شعر پارسی، ستارگانی چون حافظ و سعدی دارد که پیچیده‌ترین و عالی‌ترین مفاهیم هستی را به زبانی ساده و کوتاه توصیف و تشریح می‌کنند.
اهمیت کسب مهارت در خوانش غزلیات حافظ
اینکه تصمیم گرفته‌اید گزیده غزلیات حافظ را به یک عنصر همیشگی در سخنرانی‌تان تبدیل کنید، بسیار خوب است. به‌کارگیری کلام جادویی لسان‌الغیب، بدون تردید گیرایی و شیرینی گفته‌هایتان را دوچندان می‌کند. بااین‌حال نباید فراموش کرد که ورود به وادی شعرخوانی در سخنرانی، آداب و قواعد خاص خودش را دارد. بدون آشنایی با این قواعد، نمی‌توانید خوب شعر بخوانید. در این صورت، نه‌تنها اهدافتان محقق نمی‌شوند بلکه مخاطبان را خیلی زود از همراهی با گفته‌هایتان مأیوس می‌کنید. اگر قرار باشد بین «شعر نخواندن» و «بد شعر خواندن» یکی را انتخاب کنید، پیشنهاد ما مورد اول است!
این توضیحات نشان می‌دهد که قبل از خوانش غزلیات حافظ، ابتدا باید در حافظ خوانی درست مهارت پیدا کافی کنید. کسب این مهارت از طریق تمرین و آموزش صورت می‌گیرد.
در تمرین خوانش غزلیات حافظ، این 3 اصل را به خاطر بسپارید!
بخش عمده‌ای از مهارت حافظ خوانی درست از طریق تمرین کردن به دست می‌آید. برای داشتن یک تمرین مؤثر و مفید فایده، 3 اصل زیر را سرلوحه کار قرار دهید:
- خوب حفظ کردن شعر: غزلیات حافظ را خوب و درست حفظ کنید. شاید هیچ اتفاقی به اندازه خوانش نادرست یک شعر، مخاطبان را از گوش دادن به گفته‌هایتان دلسرد نکند. این اتفاق حتی می‌تواند اعتبار یک سخنران را نزد آن‌ها مخدوش کند.
- پیدا کردن ریتم درست: هر شعری، ریتم و آهنگ خاص خودش را دارد. خوشبختانه پیدا کردن ریتم غزلیات حضرت حافظ کار چندان سختی نیست. بااین‌حال اشعار موردنظرتان را آن‌قدر تمرین کنید تا از خوانش روان و ریتمیک آن‌ها مطمئن شوید.
- شخصیت‌پردازشی: واژه به واژه‌ی سروده‌های حافظ، حاصل یک جوشش احساسی درونی عظیم هستند. به همین دلیل یک سخنران خوب باید حین خوانش غزلیات حافظ، قادر به بازآفرینی عنصرِ حسی شعر باشد. این کار از طریق شخصیت‌پردازی انجام می‌شود. هر کدام از غزلیات حافظ را فیلم‌نامه‌ای ببینید که شما بازیگر نقش اول آن هستید. آنگاه با استفاده از عناصر حسی و غیرکلامی، نقشتان را به بهترین شکل ممکن بازی کنید.
حافظ خوانی فریبا علومی زدی؛ یک منبع آموزشی جامع برای علاقه‌مندان شعرخوانی
کسب مهارت مناسب در حافظ خوانی درست تا حد زیادی مستلزم آموزش است. فرایندی که در آن علاقه‌مندان، صحیح‌ترین خوانش غزلیات حافظ را از اساتید و چهره‌های نامدار سخنوری می‌آموزند.
فریبا علومی یزدی که یکی از چهره‌های ماندگار عرصه سخنوری ایران است، همواره به غزلیات حافظ علاقه خاصی داشته است. به همین دلیل، بخش قابل‌توجهی از آثار منتشرشده‌ی ایشان به خوانش غزلیات حافظ اختصاص یافته. این آثار که گلچینی از زیباترین دکلمه‌های حافظ هستند، یک منبع آموزشی عالی و درعین‌حال رایگان برای علاقه‌مندان محسوب می‌شوند. قدرت سخنوری و صدای گرم فریبا علومی یزدی، مرور غزلیات حافظ را به تجربه‌ای لذت‌بخش و آموزنده تبدیل کرده است. هر یک از آثار خانم علومی یزدی در این زمینه را باید یک کلاس درس تمام‌عیار برای خوانش گزیده اشعار حافظ دانست که به‌نوبه خود، دریچه‌های پنهانی از ظرایف کار را به روی علاقه‌مندان باز می‌کنند.
آیا به استفاده از شعر در سخنرانی علاقه زیادی دارید؟ در این صورت باید از مسیری اقدام کنید که شما را به سطح مناسبی از مهارت شعرخوانی برساند. مسیری که رسیدن به مقصد آن جز از طریق تمرین و یادگیری میسر نخواهد بود. مهم نیست امروز در چه سطحی قرار دارید؛ به کمک آثار و آموزه‌های فریبا علومی یزدی می‌توانید به‌واسطه خوانش غزلیات حافظ، مهارت سخنوری‌تان را به سطح متمایزی ارتقا دهید.
