سخنرانی در مقابل کلاس می‌تواند موجب پریشانی افکار یا عرق کردن کف دستتان شود و به‌قول‌معروف کاری کند که حسابی قالب، تهی کنید! این همان کاری است که بسیاری از دانش آموزان از آن وحشت دارند اما درعین‌حال گاهی هم چاره‌ای ندارند جز اینکه از این چالش، سربلند و موفق خارج شوند. هرچند سخنرانی در مقابل کلاس و در برابر چشمان همکلاسی‌ها در ابتدا ممکن است، کار سختی به نظر برسد اما یقیناً امری محال و غیرممکن نیست! تمرین، مؤلفه‌ای است که در این مسیر به شما در ایجاد اعتمادبه‌نفس و حفظ آرامش و خونسردی کمک می‌کند. ما در این مطلب، فرایند سخنرانی در مقابل کلاس را به سه مرحله‌ی مدیریت احساسات، آمادگی و اجرا تقسیم می‌کنیم و نکات مهم و مرتبط با هر مرحله را توضیح می‌دهیم.
مرحله مدیریت احساسات
1. بفهمید چرا نگران هستید؟
آیا دلیل نگرانی‌تان، کسب نمره ضعیف در کنفرانس کلاسی است؟ آیا نگران هستید در مقابل همکلاسی‌هایتان آبروریزی کنید؟ زمانی که چنین افکاری به ذهنتان خطور کرد، سعی کنید دلایلی پیدا کنید تا نادرستی آن‌ها به خودتان ثابت شود.
- مثلاً هر زمان فکر کردید قرار است حین سخنرانی در مقابل کلاس، آبروریزی کنید، به چیز مثبت‌تری فکر کنید. به این فکر کنید به لطف تمرینات کافی، قرار است آن‌قدر هوشمندانه عمل کنید که کل دوستانتان را تحت تأثیر سخنرانی‌تان قرار دهید.
- فراموش نکنید ترس از سخنرانی در مقابل کلاس یا هر گروه دیگر، یک ترس بسیار متداول است و شما از این جنبه، تنها نیستید. خوشبختانه منابع و روش‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها بر ترس از سخنرانی عمومی غلبه کنید.
2. با فردی که مهارت سخنوری خوبی دارد، مشورت کنید!
با یک دوست متواضع یا افراد دیگری که مهارتشان در سخنرانی عمومی را همواره تحسین کرده‌اید، مشورت کنید. کسانی که بتوانند برایتان به‌مثابه یک الگو باشند. از آن‌ها بپرسید سخنرانی‌هایشان را چطور مدیریت می‌کنند و در موقعیت‌هایی شبیه به موقعیت شما، چه کارهایی انجام داده‌اند؟ چطور خود را برای سخنرانی در مقابل کلاس آماده می‌کنند و چطور تمرکز و افکارشان را حین صحبت در مسیر اصلی بحث حفظ می‌کنند؟
- اگر این فرد، شخصیتی معتمد باشد یا کسی باشد که با وی احساس راحتی می‌کنید، از او بخواهید مخاطب تمرینی سخنرانی‌تان باشد.
- اگر در دانشگاهتان، رویدادهایی مثل باشگاه‌های مناظره یا گفت‌وشنود برگزار می‌شود، می‌توانید در این جلسات حاضر شوید و با اعضای این تشکل‌ها در خصوص سخنرانی عمومی صحبت کنید و از آن‌ها مشورت بگیرید.
3. پیوسته تمرین کنید!
شما می‌توانید در طول روز، برای کسب آمادگی هر چه بیشتر در سخنرانی عمومی، تمرین کنید. اصلاً سعی کنید دائماً خودتان را از طریق مواجهه با هر چیزی که آرامش خاطرتان را به هم می‌زند، به چالش بکشید. بالا بردن دست در کلاس درس، صحبت با افراد غریبه یا سفارش غذا به‌صورت تلفنی به‌جای سفارش آنلاین می‌توانند نمونه‌هایی از این چالش باشند که اعتمادبه‌نفس را تقویت می‌کنند. درگیری با این چالش‌ها، شما را توانمندتر می‌کند و شما می‌توانید از این توانمندی، برای تقویت هرچه بیشتر مهارتتان و افزایش اعتمادبه‌نفس برای سخنرانی در مقابل کلاس استفاده کنید.
4. موفقیت را تجسم کنید!
نگرانی ناشی از سخنرانی در مقابل کلاس، باعث می‌شود ذهنتان، بی‌آنکه بدانید، روی وضعیت‌های ناخوشایند متمرکز شود. به‌محض اینکه متوجه چنین وضعیتی شدید، تمام تلاشتان را برای تمرکز بر موفقیت و تجسم آن به کار گرفته و به بهترین نتیجه و پایان ممکن فکر کنید.
- البته این ایده ممکن است در نگاه اول کمی خنده‌دار یا غیرمنطقی به نظر برسد، اما تدریجاً متوجه می‌شوید هر قدر این تصور ذهنی مثبت بیشتر باشد، افکار مخرّب را آسان‌تر از خودتان دور می‌کنید.
مرحله آمادگی
1. در وهله اول طرح مدون و چارچوب مشخصی برای سخنرانی عمومی داشته باشید.
طبیعتاً اگر درست شب قبل از سخنرانی به اینکه باید فردا چه کارهایی انجام دهید، فکر کنید، حسابی به هم می‌ریزید! بنابراین به‌محض اطلاع از تاریخ سخنرانی یا کنفرانس، خودتان را برای ارائه‌ی بهترین عملکرد ممکن آماده کنید. به ساختار، زمان‌بندی و نکاتی که باید در سخنرانی‌تان بگنجانید، خوب فکر کنید. باید بدانید مخاطبینتان چه کسانی هستند و اساساً هدفتان از ایراد سخنرانی در مقابل کلاس چیست؟ قرار است چه پیامی را منتقل کنید؟
- لزومی ندارد در فاصله‌ی چند هفته تا تاریخ کنفرانس، گفته‌هایتان را حفظ کنید! در عوض، هر روز زمان مشخصی را به تمرین برای سخنرانی در مقابل کلاس اختصاص دهید.
- با توجه به نوع و سبک سخنرانی عمومی، ممکن است اصلاً نیازی نباشد چیزی را حفظ کنید. شاید هم بتوانید برای حفظ تمرکز و انسجام ذهنی‌تان، از کارت‌های یادداشت استفاده کنید.
- سعی کنید یک موضوع کلی و سرفصل‌های مشخص برای گفته‌هایتان داشته باشید و هر روز 20 الی 30 دقیقه در مورد موضوعات و سرفصل‌هایی که قرار است در موردشان حرف بزنید، تحقیق کنید. ضمناً نت‌برداری از نکات اصلی و ضروری بحث فراموش نشود.
2. نکات و بخش‌های اصلی سخنرانی را آن‌قدر تکرار و مرور کنید تا ملکه ذهنتان شوند.
پس از انجام تحقیقات لازم و نت‌برداری از یافته‌هایتان، آن‌ها را دائماً تکرار کنید. هر وقت روی گفته‌هایتان تسلط کافی پیدا کردید و آن‌ها را از برشدید، از معلم یا دوستانتان بخواهید مخاطب تمرینی‌تان باشند تا بتوانید عملکردتان را از حیث بیان محفوظات، ارزیابی کنید.
مرحله اجرا
1. در این روز بزرگ، آرامشتان را حفظ کنید.
اجازه ندهید پیش از سخنرانی در مقابل کلاس، افکار منفی بر شما غلبه کنند. هر وقت احساس نگرانی یا اضطراب کردید، به‌جای آنکه به نتایج منفی کار فکر کنید، به مرور نکات و محتوای سخنرانی‌تان بپردازید.
- بپذیرید ممکن است گاهی هم مرتکب اشتباه شوید. با این حقیقت که هر انسانی حین سخنرانی عمومی ممکن است اشتباهات کوچک و قابل جبرانی داشته باشد، کنار بیایید. این واقع‌گرایی، نگرانی‌تان را کاهش داده و مانع از این می‌شود که مرتکب اشتباهات بزرگ شوید. بدانید بیشتر اشتباهات احتمالی حین سخنرانی عمومی، آن‌قدر جزئی هستند که اصلاً کسی متوجه آن‌ها نمی‌شود!
- اگر حین سخنرانی در مقابل کلاس، مرتکب اشتباهی کوچک مثل تلفظ نادرست یک کلمه شدید، متوقف نشوید یا عقب‌نشینی نکنید. چنین کاری می‌تواند جریان سخنرانی‌تان را مختل کرده و آرامشتان را از بین ببرد. اگر بلافاصله متوجه اشتباهتان شدید که چه بهتر؛ تصحیحش کنید. درغیر این صورت به حرف‌هایتان ادامه داده و اصلاً به روی مبارکتان هم نیاورید!
2. تمرین نفس عمیق انجام دهید!
چشم‌هایتان را ببندید. نفسی عمیق بکشید، به‌آرامی تا سه بشمارید و حالا نفستان را کاملاً بیرون دهید. این کار را تا زمانی که احساس آرامش بیشتری پیدا کرده و تمرکزتان را بازیابید، انجام دهید. این یک راهکار بسیار سودمند، خصوصاً دقایقی قبل از آغاز سخنرانی در مقابل کلاس است.
3. بهترین عملکردتان را ارائه دهید و کمی هم شوخ‌طبع باشید!
برای اینکه بهترین عملکردتان را ارائه دهید، به‌سختی کار کرده‌اید و حالا زمان آن رسیده خود را نشان دهید. ضمناً شوخ‌طبعی را از یاد نبرید. همکلاسی‌هایتان با دیدن حس شوخ‌طبعی‌تان، قطعاً احساس بهتری پیدا کرده و تحسینتان می‌کنند. هر قدر پرشورتر باشید، احتمال کشف خطاهای کوچکتان نیز کمتر می‌شود.
4. عملکردتان را مرور کنید اما روی خطاهایتان، بیش‌ازحد گیر نکنید!
به خودتان بابت شهامت سخنرانی در مقابل کلاس تبریک بگویید. سپس از خود بپرسید برای اینکه دفعه بعد، عملکرد بهتری داشته باشم، چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟
- می‌توانید فهرستی تهیه کنید و آن را به دو بخش، یعنی نکات مثبت و نکات منفی تقسیم کنید. با این شیوه می‌توانید بی‌آنکه احساس شکست یا ناکامی کنید، روی حوزه‌هایی که در آن‌ها باید بهتر شوید، تمرکز داشته باشید.
مقالات خواندنی:
