با وجود مهارت در حوزههای مختلف کسبوکار شاید تا امروز به اهمیت موضوعی مثل بهبود صدای حنجره در مناسبات تجاری فکر نکرده باشید. بهعنوان یک فرد تثبیتشده در فضای بیزینس، احتمالاً در اموری مثل خوب دست دادن، داشتن ظاهر حرفهای و رعایت آداب محیط کار به تسلط مناسبی رسیدهاید. ولی صدایتان چطور؟ آیا صدایتان هم در مراوده با دیگران آنقدر که لازم است، خوب به گوش آنها میرسد؟
صدا هم مثل ظاهر فیزیکی بخشی از وجود شماست و به اندازه سایر عوامل حسی میتواند مهم و مؤثر باشد. از آن گذشته، اغلب افراد قبل از شنیدن به آنچه میگویید، توجهشان را روی چگونگی بیان شما متمرکز میکنند. آگاهی از این واقعیت، میتواند دیدگاه و درکتان را از مناسبات تجاری تغییر دهد.
شاید صدای خود را دوست نداشته باشید یا بهطور ذاتی، بهعنوان یک فرد خوشصحبت پا به این دنیا نگذاشته باشید! ولی خوشبختانه، حرفهایتر به نظر رسیدنِ شما بهواسطه صدا یک مهارت است که میتوان آن را کسب کرد و بهبود بخشید.
اگر خواهان آگاهی از چگونگی بهبود صدای حنجره در تعاملات تجاری خود هستید، حتماً تا انتهای این مقاله را بخوانید. ما در این گفتار ضمن تشریح اهمیت صدای تجاری به شما نشان میدهیم که چطور در 10 مرحله ساده، صدای جذابتر و حرفهایتری داشته باشید.
چرا بهبود صدای حنجره در مناسبات تجاری شما مهم است؟
صدایی که در یک محیط حرفهای از حنجره شما به گوش میرسد، باید بسیار متفاوت از صدای معمولی شما در خانه یا حین گفتگو با دوستان نزدیک باشد. این صدا باید ضمن وضوح و شدت مناسب، آنقدر جذاب باشد که بهراحتی توجه مخاطبان را جلب کند.
فرقی ندارد که با چه رویدادی در فضای بیزینس، سروکار داشته باشید. تعامل با مشتریان، برقراری تماسهای فروش یا شاید هم میزبانی از یک وبینار! صدای تجارتی باکیفیت و حرفهای در هر حالتی نقش عمدهای در موفقیت کسبوکار شما ایفا میکند. ممکن است کمی دراماتیک و احساسی به نظر برسد؛ ولی تحقیقات نشان میدهد که لحن یا تُن صدا میتواند تصورات و برداشتهای ذهنی مختلفی را درباره کسبوکارتان شکل دهد. شکلگیری این تصورات از طریق تأثیر صدای شما بر ادراک مخاطبان صورت میپذیرد. ادراک مخاطبان یا مشتریان هدف، نقشی حیاتی در صحنه بیزینس بازی میکند؛ چرا؟ چون موفقیت کسبوکار شما در وهله اول به این بستگی دارد که مشتریان چه درکی از آن دارند؟ اگر ادراک آنها از بیزینس شما مثبت باشد، فرصتهای زیادی برای رشد و توسعه در اختیارتان قرار میگیرد؛ برعکس اگر دیدگاه آنها منفی باشد، آنگاه احتمالاً برای دستیابی به اهداف تجاری خود هیچ شانسی نخواهید داشت.
ضمناً با ظهور و رواج محیطهای کار مجازی، حالا تعاملات تجاری بیشتر از هر زمان دیگری از طریق تماسهای تلفنی انجام میشوند. در چنین شرایطی، ادراک حسیِ غالب شما و کسبوکارتان، صدایتان است؛ امری که اهمیت بهبود صدای حنجره در تعامل با مشتریان را دوچندان میکند.
10 مرحله برای بهبود صدای حنجره شما در تعامل با مشتریان
مراحلی وجود دارند که با دنبال کردن آنها میتوانید صدای تجاری بهتری داشته باشید. صدایی که در عین وضوح، جذابیت بالایی داشته باشد و بتواند سطح بالایی از حرفهای گریتان را منعکس کند. شاید در ابتدا سخت یا حتی غیرممکن به نظر برسد؛ ولی این مراحل ساده را دنبال کنید تا با بهبود صدای حنجره، شاهد تحول چشمگیری در کیفیت تعاملات تجاری خود باشید.
مرحله 1: صدای خود را ضبط و ارزیابی کنید!
اولین گام بهمنظور بهبود صدای حنجره گوش دادن به صدای خودتان است. این کار را باید از طریق ضبط کردن صدایتان انجام دهید. شاید از انجام این کار، احساس ناخوشایندی پیدا کنید ولی مطمئن باشید که تنها نیستید! اغلب افراد از شنیدن صدای خود احساس خوبی ندارند. حتی چهبسا از صدای خود متنفر باشید؛ ولی باید بپذیرید که تنها راه ارزیابی درست و واقعی صدایتان همین است. کسی چه میداند؟ اصلاً شاید سورپرایز شوید و به این نتیجه برسید که صدایتان آنقدرها که فکر میکردید، بد نیست!
برای انجام این مرحله، متنی از یک کتاب، مقاله یا سخنرانی را بخوانید و همزمان با قرائت متن، صدایتان را ضبط کنید. بعد از اتمام خوانش، نوبت به شنیدن و ارزیابی میرسد. حین گوش دادن به صدایتان، مطمئن شوید که همه نکات مهم را یادداشت کردهاید. برخی از مهمترین این نکات عبارتاند از:
- حجم صدا: با صدای بلند صحبت میکنید یا آرام؟
- کیفیت صدا: آیا با صدای گرفته حرف میزنید؟ شاید هم از بینی (اصطلاحاً تودماغی) یا همراه با نفس زدن صحبت میکنید.
- وضوح بیان: آیا بریدهبریده یا زیر لب حرف میزنید؟
- سرعت: سریع صحبت میکنید یا کُند؟
- دانگ (زیر و بم): دانگ صدایتان بالاست یا پایین؟
- مونوتن بودن: آیا با صدای یکنواخت و بدون فرازوفرود آوایی حرف میزنید؟
موارد فوق، مهمترین اجزای تشکیلدهندهی صدای شما هستند و به همین دلیل، عناصری کلیدی در ارزیابی صدا محسوب میشوند. دوباره به صدای ضبطشدهی خودتان گوش دهید و هر آنچه را درباره آن میپسندید یا نمیپسندید، روی کاغذ بنویسید.
2. به صحبتهای سخنرانان بزرگ گوش دهید!
حالا که احتمالاً سختترین یا بدترین مرحله را برای بهبود صدای حنجره گذراندهاید، میتوانید به مرحله دوم بروید. دستور کار مرحله دوم، گوش دادن به صحبتهای سخنرانان قهار و بزرگ است. بخش مهمی از بهبود صدا، به نکات و جنبههایی مربوط میشود که سخنرانان خوب و گفتههایشان بهواسطهی آنها متمایز و برجسته میشوند.
به تماشای گفتگوهای تد بنشینید یا از طریق دانلود پادکستها و کتابهای صوتی، با دقت به آنها گوش کنید. ببینید یک فرد حرفهای، چطور صدای خود را کنترل میکند و برای تأکید بر کلمات یا عبارات خاص، چطور صدایش را تغییر میدهد؟ اگر این کار را بهطور منظم انجام دهید، میتوانید از عملکرد افراد حرفهای در بخشهایی که موردپسند شماست، الگوبرداری کنید.
3. تنفس خود را بهبود دهید!
هر سخنرانی یا گفتگویی با یک تنفس آغاز میشود. بنابراین بهبود تکنیکهای تنفسی یک نقطه شروع عالی برای بهبود صدای حنجره شماست. برای این منظور، ابتدا باید مطمئن شوید که بهطور آرام و پیوسته از دیافراگمتان نفس میکشید. این نوع تنفس ضمن محافظت بهتر از صدای شما در برابر فشار، به خلق یک تجسم ملموستر و اثربخشتر از لحن صدای شما کمک زیادی میکند.
برای تمرین، یک پاراگراف را که شامل ترکیبی از جملات بلند و کوتاه باشد، انتخاب کنید و آن را با صدای بلند بخوانید. با خواندن هر جمله، یک نفس عمیق بکشید و سپس آرام و تدریجی، عملیات بازدم را انجام دهید. حواستان باشد که لزوماً نباید تمام ظرفیت ریههایتان را با هوا پُر کنید! بلکه هوا را به اندازهای وارد ریهها کنید که تنفس آسان و راحت را برایتان امکانپذیر سازد. اگر بیشازحد عمیق نفس بکشید، احتمالاً حین عملیات بازدم به نفسنفس میافتید. این تمرین یک تکنیک فوقالعاده برای بهبود قدرت و ریتم تنفس و متعاقباً بهبود صدای حنجره است که باید آن را بسیار جدی بگیرید.
4. سرعت صحبت کردنتان را کم کنید!
عصبی شدن در طول یک سخنرانی مهم یا حین گفتگو با مشتری برای فروش یک محصول، امر عجیبی نیست. ولی نکته اینجاست که وقتی عصبی میشوید، ناخودآگاه تندتر صحبت میکنید. این امر باعث میشود حین صحبت کردن اعتمادبهنفس یا شور و علاقه کمتری نشان دهید. مسئلهای که میتواند اعتماد مشتری را کاهش داده یا درک گفتههایتان را برای او سختتر کند. پس یکی دیگر از مراحل مهم در بهبود صدای حنجره، آرامتر سخن گفتن است.
وقتی با ریتم آرامتری صحبت میکنید، میتوانید نفس عمیق بکشید. به این ترتیب فرصت بیشتری برای فکر کردن درباره گفتههایتان پیدا میکنید و درنتیجه، بیان بهتر و واضحتری خواهید داشت. فقط حواستان باشد که سرعت صحبت کردنتان را بیشازحد پایین نیاورید. کُندی بیشازحد در گفتار میتواند صحبتهایتان را کسالتآور و ملالانگیز کند. با تمرین مکرر میتوانید یک ریتم بهینه را کشف کنید که برقراری یک دیالوگ واضح و سازنده را تضمین میکند.
5. به زیر و بم صدای خود توجه کنید!
بسته به آنچه در فرایند ارزیابی خود مورد بررسی قرار میدهید، ممکن است در خصوص زیر و بم صدایتان، کارهای زیادی برای انجام دادن داشته باشید. اگر صدای شما بیشازحد زیر (تند)، خشک (خشدار) یا یکنواخت است، وقت آن رسیده که روی زیر و بم صدا کار کنید. یک صدای ایدهآل باید باز، واضح و متنوع بوده و طنین مناسبی داشته باشد.
تنوع زیر و بم صدا یک موضوع بسیار مهم در بحث بهبود صدای حنجرهی شماست. چراکه بهواسطه آن میتوانید با نشان دادن علاقه یا احساسات، روی بخشهای مختلف صحبتهایتان تأکید کنید. این کار به مخاطب در درک هر چه بهتر گفتههایتان کمک زیادی میکند. یادتان باشد که گاهی حتی کوچکترین تغییر در زیر و بم صدا میتواند معنی یا مفهوم یک واژه یا جمله را تغییر دهد.
6. روی زمانبندی تمرکز کنید!
در یک ارائهی حرفهای، زمانبندی نقش مهم و قابلتوجهی ایفا میکند. تایمینگ نهفقط برای مخاطبان شما بلکه برای خود شما بهعنوان گوینده یا سخنران نیز مفید است. افزودن مکث یا زمان انتظار بین جملات به مخاطبان فرصت میدهد تا آنچه را میگویید، بهتر پردازش و درک کنند. درعینحال به شما نیز فرصت بیشتری میدهد تا رشته افکارتان را به دست بگیرید و در مواقع لازم با نفس کشیدن، ضمن تجدید آرامش و قوای فکری به نفسنفس نیفتید.
یک وقفه کوتاه همچنین میتواند نشانه مؤثری از تأکید شما بر بخشهای خاصی از گفتههایتان باشد. تأکیدی که توجه مخاطب را به آن بخشهای خاص بیشتر و بهتر جلب میکند. حین تمرین سخنرانی، «مکث بازی» کنید. یعنی از طریق آزمون و خطا مؤثرترین و طبیعیترین حالت برای بیان گفتههایتان را بیابید.
7. زبان بدن خود را تغییر دهید!
برای بهبود صدای حنجره باید یک نکته مهم را به خاطر بسپارید: اینکه صدای شما فقط آن آوایی نیست که از حنجره و گلویتان خارج میشود. آنچه درنهایت به گوش مخاطب میرسد، برآیندی از آوا و احساسات کل بدن شماست. این نکته بهخوبی اهمیت زبان بدن را در مراودات شخصی و تجاری و بهبود صدای حنجره نشان میدهد. تغییر زبان بدن میتواند بر لحن و تن صدای شما تأثیر زیادی داشته باشد. یک زبان بدن مناسب نهتنها شما را فردی مسلط جلوه میدهد، بلکه اعتمادبهنفس بیشتری را برایتان به ارمغان میآورد.
بهعنوان مثال، یک حالت بدنی نامناسب مثل قوز کردن، ماهیچههای ناحیهی گلو را تحتفشار قرار میدهد. این امر بهنوبه خود، تنفس دیافراگمی را برای شما به کاری سخت تبدیل میکند. درنتیجه، پایداری صوتی کاهش مییابد که این نیز متعاقباً شما را تحت تنش و فشار مضاعفی قرار میدهد. برای رفع مشکلات صوتی مرتبط با وضعیت بدنی، همواره صاف بنشینید و با تکیه بر کمر و محور مرکزی بدن، شانههایتان را رها کنید. علاوه بر این، لبخند زدن حین مکالمه مخصوصاً مکالمات تلفنی، صدای شما را جذابتر و شنیدنیتر میکند. پس حتماً این ایده را در عمل به کار ببندید.
برای این کار رکوردر گوشی را روشن نموده و جمله سادهای را مثل «سلام؛ اسم من …. است؛ حالتان چطور است؟» بیان کنید. حالا یک بار دیگر همین جمله را با لبخند تکرار کنید. مطمئناً با مقایسه این دو نمونه، از تأثیر و نمود لبخند در صدایتان شگفتزده خواهید شد!
8. آب فراوان بنوشید!
هیدراتاسیون یا همان آبرسانی نهتنها برای سلامت ذهن و بدن بلکه در حفظ کیفیت صدای شما نیز یک نکته کلیدی است. نوشیدن آب فراوان به روان کردن و محافظت از تارهای صوتی شما کمک زیادی میکند. هر چه تارهای صوتی شما وضعیت بهتری داشته باشند، صدایتان بهتر، واضحتر و اثربخشتر به گوش مخاطبان میرسد. در کنار نوشیدن آب زیاد، باید از چیزهایی مثل الکل، سیگار و … که باعث کمآبی بدن شما میشوند، پرهیز کنید. کمآبی با کاهش سلامت و کیفیت تارهای صوتی میتواند صدای شما را خشن و بعضاً گوشخراش کند!
بهموازات هیدراتاسیون بدن، اجتناب از غذاهایی که باعث بروز مشکلاتی مثل سوءهاضمه، سوزش سر معده یا رفلاکس اسید معده میشود هم اهمیت زیادی دارد. چنین مشکلاتی میتواند باعث ایجاد مسائلی مثل افزایش باد گلو (آروغ زدن) شود. اتفاقی که وقوع آن به یک نقطه تاریک و بعضاً شرمآور در مکالمات شما تبدیل خواهد شد!
9. تمرین گرم کردن صدا انجام دهید!
گرم کردن صدا یک تکنیک بسیار کارآمد برای بهبود صدای حنجره است که خوانندگان و بازیگران مشهور زیاد آن را تمرین میکنند. تمرین مداوم این تکنیک یک دلیل واضح دارد. تکنیک گرم کردن صدا در عین محافظت از سلامت و کیفیت صدا، اجازه میدهد تا بهترین ورژن آوایی خود را ارائه دهید. استمرار در تمرین این تکنیک برای هر کسی که به نحوی از صدای خود در زمینههای مهمی مثل اجرا، بازیگری و بیزینس استفاده میکند، از نان شب هم واجبتر است. بنابراین قبل از آغاز مکالمه با مشتریان حضوری یا شروع تماسهای فروش حتماً با استفاده از تکنیکهای مناسب، صدایتان را گرم کنید.
یک روش سریع و ساده که در ریلکسیشن و آمادهسازی صدا تأثیر زیادی میگذارد، تکنیک خمیازه- بازدم است. برای انجام این تکنیک، طوری که انگار در حال خمیازه کشیدن هستید، یک نفس آرام و ملایم بکشید (دم). سپس طوری که انگار در حال آه کشیدن هستید، نفستان را بیرون بدهید (بازدم). حین انجام تمرین، عملیات بازدم را همراه با اصواتی مثل «آه»، «او»، «ای» و … تکرار کنید.
در کنار تمرینهای آوایی، میتوانید انجام تمرینات فیزیکی مثل تکنیک «فک آویزان» را نیز در برنامه خود بگنجانید. برای این منظور، درحالیکه فک و دهانتان را شُل و ریلکس کردهاید، حرکات صورت خود را تشدید کنید. همزمان با ادای اصواتی مثل «آ»، «او» و… دهانتان را کاملاً باز کنید و اجازه دهید فکتان پایین بیاید و اصطلاحاً آویزان باشد. تصور چنین حالتی شاید خندهدار یا حتی احمقانه به نظر برسد؛ ولی این تکنیک ضمن کمک به کاهش تنش فک، دامنه و کیفیت صدای شما را بهبود میبخشد.
10. به دنبال کمک و بازخورد باشید!
بعد از مراحلی مثل خودارزیابی و تمرین، آخرین مرحله مشورت با دیگران و دریافت بازخورد از آنهاست. اگر پس از طی این مراحل احساس کردید هنوز به صدای دلخواهتان نزدیک نشدهاید، از یک دوست بخواهید تا بازخوردهای صادقانهای به شما ارائه دهد.
اگر هنوز فکر میکنید که صدایتان مشکلات زیادی دارد، یک راه عالی برای بهبود صدای حنجره، کمک گرفتن از یک مربی حرفهای است. چنین فردی باید از تخصص و تجربه زیادی در حوزههای صدا و فن بیان برخوردار باشد. یک مربی واجد شرایط میتواند از طریق آموزش نکات و جلسات تمرینی، کیفیت صدایتان را به شکل چشمگیری ارتقا دهد.
شرکت در یک باشگاه یا انجمن نمایشی نیز میتواند تأثیر مثبتی بر بهبود صدای حنجره شما داشته باشد. چنین انجمنهایی، فرصت خوبی را برای صحبت کردن مقابل مخاطبان در اختیارتان قرار میدهند. فرصتهایی که علاوه بر افزایش اعتمادبهنفس، به بهبود صدا و تقویت مهارت فن بیان نیز کمک میکنند.
سخن آخر
یادگیری نحوه بهبود صدای حنجره، یک مهارت ارزشمند برای توسعه مخصوصاً در حوزه بیزینس است. این مهارت به شما کمک میکند تا بهواسطه برقراری ارتباط مؤثر، وجههی حرفهایتری را از خود به نمایش بگذارید و از طریق تعاملات شخصی بهتر، درک و برداشت مثبتی را از کسبوکارتان شکل دهید. هر چقدر درک و برداشت مشتریان بهتر باشد، فروش بیشتری خواهید داشت و چرخ کسبوکار روانتر خواهد چرخید! آنچه خواندید یک راهنمای ساده و کاربردی با موضوع آموزش بهبود صدا بود.
بین بهبود فن بیان و بهبود صدای حنجره ارتباط نزدیکی وجود دارد. داشتن یک صدای گرم و رسا، زمینه بهتری را برای خوب صحبت کردن فراهم میکند. درنتیجه برای برقراری ارتباط با مشتریان و اثرگذاری روی آنها میدان بیشتری برای مانور در اختیارتان قرار میگیرد. اهمیت صدا آنقدر زیاد است که گاهی حتی اگر حرف خاصی هم برای ارائه نداشته باشید، با چند کلمهی ظاهراً پیش پا افتاده میتوانید مخاطب را عمیقاً تحت تاثیر قرار دهید.
برای داشتن فن بیان قوی و صدای بهتر به کمک نیاز دارید؟ اساتید باتجربه مدرسه سخن در دورههای آموزشی هر آنچه را در این زمینه لازم است، به شما میآموزند.