متن سخنرانی : هانیه حسنکی-فقر فرهنگی
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم‌ها، آقایان سلام و درود بر شما.
اینجانب هانیه حسنکی، دانشجوی رشته مشاوره خوشحال هستم که امروز دقایقی را در خدمت شما هستم.
شوربختانه ما ایرانیان در مقطع کنونی، خیلی فقیریم!
فقر فقط گرسنگی نیست، فقری بسیار خطرناکتر از فقر اقتصادی وجود دارد به نام فقر فرهنگی. فقر فرهنگی بسیار عمیق‌تر و ریشه‌دارتر از فقر اقتصادی است .
مهم‌ترین شاخصه فقر فرهنگی جهل و نادانی است بنابراین هر جامعه‌ای که اندیشه نکند، فقیر است.
فقر فرهنگی یعنی وقتی کسی از تو می‌پرسد در حال حاضر داری چه کتابی می‌خوانی؟ حتی اسم یک کتاب هم در ذهنت نیاید.
فقر فرهنگی یعنی در خیابان آشغال بریزی و از تمیزی خیابان‌های اروپا تعریف کنی.
فقر فرهنگی یعنی ماشین 4 میلیاردی سوار بشی ولی قوانین رانندگی را رعایت نکنی .
فقر فرهنگی یعنی ورزش نکنی و به جایش برای تناسب اندام از غذا نخوردن و جراحی زیبایی کمک بگیری.
فقر فرهنگی یعنی کتابخانه‌ی خانه‌ات کوچکتر از یخچالت باشد .
فقر فرهنگی یعنی به جای کمک به آدمی که نیازمند کمک است موبایلت را در بیاری و از او فیلم و عکس بگیری.
به راستی روزانه چند نمونه از این نوع فقر را در زندگی‌هایمان می‌بینیم؟
چه باید کرد؟
- باید بی فرهنگی خود را بپذیریم.
می‌گویند اولین گام درمان یک معتاد این است که او قبول کند معتاد است. اولین گام اصلاح فرهنگ موجود نیز آن است که قبول کنیم این فرهنگ مشکل دارد و بسیاری از مولفه‌های آن باید در زیر ذره‌بین نقد قرار گیرد و آسیب‌شناسی شود. باید قبول کنیم که فرهنگ کار جمعی، تعهد و مسئولیت‌پذیری ما پایین است. صدها سال است که از خویشاوندسالاری و پارتی بازی رنج می‌بریم. روحیه مدارا و تحمل دیگران در ما اندک است. خود را صاحبنظر در ورزش، اقتصاد، سیاست خارجی، سد‌سازی، خودرو‌سازی، هنر و غیره می‌دانیم. آیا وقت آن نرسیده که این ضعف‌ها و «زشتی‌های فرهنگی» را به نسل جوان نشان دهیم و از آن‌ها بخواهیم که مانند ما نباشند؟
- کافی نیست به مردم بگوییم اخلاق‌مدار باشند، باید با الگوهای رفتاری به آن‌ها آموزش داد تا رفتار اخلاقی را انجام دهند. برای رسیدن به فرهنگی اخلاقی باید برنامه‌ها و راهکارهای عملی در نظر گرفته شود تا نسل فردا از دوران کودکی آموزش ببیند. از آموزش رعایت حقوق شهروندان، کمک به دیگران و مسئولیت‌پذیری در امور مختلف گرفته تا پرهیز از دروغگویی، رعایت قوانین و داشتن وجدان کاری را باید از خانواده‌ها، مدارس، محله‌ها و جشنواره‌هایی چون جشنواره سعدی شروع کرد.
- به دنبال توسعه فردی خودمان باشیم.
بسیاری از مشکلات فرهنگی جامعه از پدیده‌هایی مانند مُدگرایی گرفته تا حسادت، چاپلوسی و دروغ به دلیل ضعیف بودن شخصیت فردی است. در جامعه ما احترام گذاشتن به شخصیت خود چندان رعایت نمی‌شود زیرا بسیاری از ما هنوز صاحب شخصیت نشده‌ایم. شخصیت ایرانی به جای آنکه با فردیت مستقل خودش هستی پیدا کند، تحت‌تاثیر نظر دیگران است و از خود استقلال چندانی ندارد. از منظر جامعه شناسی می توان گفت من فاعلی ایرانیان ضعیف و در عوض من مفعولی بسیار قوی است. باید بین این دو بعد وجودی انسان تعادل ایجاد شود زیرا فدا کردن یکی به نفع دیگری پیامدهای مخربی در پی خواهد داشت.
- و در نهایت آزاد و آزاده باشیم. بدون «آزادی» هیچ جامعه‌ای به توسعه فرهنگی نخواهد رسید. احترام به آزادی عقیده و بیان، صبر و شکیبایی در برابر منتقدان و پذیرفتن تفاوت‌ها، شرط ورود به دنیای فرهنگ است. فرزندان این مرز و بوم باید با کمان اندیشه و پیکان فرهنگ، مرزهای عدالت و آزادی را پاس دارند و مرزداران اندیشه و فرهنگ را سپاس گزارند.
یادمان باشد کار فرهنگی زمان‌بر است و سال‌ها و شاید یک یا دو نسل باید عوض شوند تا فرهنگ اصلاح شود؛ فرهنگ مانند یک وعده غذایی نیست که چند ساعته بتوان آن را درست کرد؛ فرهنگ مانند ذائقه است که سال‌ها طول می‌کشد تا تغییر پیدا کند. فرهنگ عرصه اندیشه، تبادل نظر، بردباری، کار عمیق و بلندمدت است .
در دقایق پایانی این سخنرانی، بیایید با خودمان فکر کنیم که ما کدام فرهنگ را باید تغییر بدهیم؟
پوینده و مانا باشید
منابع:
۱. یادداشتی با عنوان “مصائب فقر فرهنگی” از کمیل نظام بهرامی در روزنامه اعتماد
۲. نوشته‌ها و سروده‌های سید علیرضا شفیعی‌مطهر
lمتن سخنرانی : هانیه حسنکی
بخش رقابتی: سخنوری
موضوع: فقر فرهنگی
مشاور: نازنین ناظم
رییس دوازدهمین جشنواره بین المللی سعدی : دکتر فریبا علومی یزدی
مطالب مرتبط
بررسی نقش تفاوت فرهنگی در هوش هیجانی و ناهمگونی عواطف
متن مجری عارف علیپور :خلیج فارس پاسبان هویت و فرهنگ ملت ایران
