یکی از موارد حائز اهمیت برای پیشرفت و موفقیت یک دانشجو، فن بیان است. چه بسا دانشجویی از لحاظ اطلاعات در سطح بالایی باشد ولی به خاطر رعایت نکردن تکنیک‌های سخن، به آن موفقیتی که لایقش هست، نرسد. پس فن بیان برای دانشجویان، یکی از کلیدی‌ترین مواردی است که باید توسط دانشجویی که می‌خواهد حرفه‌ای عمل کند، امری ضروری است. که در این مقاله از سخنوری به آن می‌پردازیم.

فن بیان برای دانشجویان چگونه به دست می‌آید؟

متاسفانه در دوران مدرسه، مهارت‌های حرفه‌ای به دانش آموزان آموزش داده نمی‌شود و در زمان دانشجویی، تقریباً زمانیست که هویت شخص کم کم تکمیل می‌شود و بهترین زمان برای فراگیری مهارت‌هاست. مهارت فن بیان برای دانشجویان یک مهارت اکتسابی است و فرد باید زحمت بکشد تا بتواند به این فن دست پیدا کند.

 هیچ زمان نمی‌توان گفت مثلاً فلانی، ذاتاً سخنران خوبی است. مثل این می‌ماند که بگوییم فلان شخص ذاتاً راننده خوبیست و از زمانی که به دنیا آمده رانندگی را بلد بوده. در واقع اگر می‌بینید شخصی خوب صحبت می‌کند و دارای قدرت کلام است، تنها به خاطر این است که یک سری مهارت‌ها و تکنیک‌ها را فرا گرفته و روی آنها کار کرده است. کسی که از فن بیان بالایی برخوردار است در واقع در این موارد حرفه‌ای شده:

• تکنیک سر صحبت را باز کردن
• تکنیک غلبه بر ترس به خاطر صحبت کردن در جمع
• تکنیک متقاعد کردن
• تکنیک زبان بدن
• تکنیک خنداندن دیگران
• تکنیک به دست گرفتن ذهن افراد
• تکنیک بالا بردن اعتماد به نفس هنگام صحبت کردن
• تکنیک تقویت ارائه دروس دانشگاه
• تکنیک جذاب کردن صدا
• تکنیک جذاب‌تر و کاریزماتیک‌تر بودن

چرا افرادی که فن بیان قوی دارند از بقیه موفق‌تر هستند؟

اصلی‌ترین وسیله ارتباط انسان‌ها با یکدیگر حرف زدن است.

 در واقع اگر نتوانیم درست حرف بزنیم، بخش زیادی از لذت‌های زندگی را از دست داده‌ایم. بنابراین فراگیری تکنیک‌های فن بیان، محدود به زمان دانشجویی و درون محیط دانشگاه نمی‌شود. بلکه در تمام دوران زندگی به درد می‌خورد. لذا اگر می‌خواهید آینده شغلی موفقی داشته باشید و در دوران دانشگاه هم در ارائه مباحث و سخنرانی‌ها موفق عمل کنید آموزش مهارت‌های فن بیان را جدی بگیرید. نحوه صحبت کردن دانشجویان به همین مهارت‌های فن بیان بستگی دارد.

ترس یکی از مهمترین موانع فن بیان برای دانشجویان

گاه فن بیان را فن غلبه بر ترس‌ها باید تفسیر کرد ترس از قضاوت شدن، ترس از مسخره شدن و … در واقع ما از چیزی می‌ترسیم که آن را نمی‌شناسیم و این دستور مغز است که از چیزهایی که قوانینش را نمی‌دانید بترسید.

در واقع یک موهبت الهی است. لذا غلبه بر ترس با فراگیری دانش و مهارت‌ها می‌تواند نتیجه بخش باشد. یکی دیگر از عوامل ترس خاطره‌های بد است.

در کودکی شعری خواندیم یا صحبتی کردیم و مسخره شدیم، و این حالت بی‌اعتمادی از کودکی با ما مانده تا الان. در واقع ما باید با این حالت مبارزه کنیم و شخصیت قبلی را با شخصیتی که الان می‌خواهیم از خودمان بسازیم جدا کنیم.

تکنیک‌های بیان برای دانشجویان:

کنفرانس‌ها، جلسات مهم، ارائه پایان نامه، مقالات، رساله و…. به بهترین نحو ممکن مستلزم دانستن و رعایت نکات سخنوری است. که ما در این مقاله به مواردی اشاره خواهیم کرد که رعایت و به کارگیری آن می‌تواند بسیاری از مشکلات در مسیر فن بیان برای دانشجویان را حل کند.

1. رویارویی با ناشناخته‌ها

همانطور که قبلاً گفته شد، مغز از ناشناخته‌ها می‌ترسد و این کاملاً طبیعیست.

ترس از رویارویی با جمعی از مخاطبان که نگاهشان به لب و دهان ماست، برای مغز، درست مثل زمانیست که شیر یا ببری دنبال ما گذاشته و ما از ترس جان فرار می‌کنیم و تغییرات فیزیولوژیک مشابهی در بدن ما، از قبیل تغییر اندازه مردمک چشم، رنگ پریدگی، تعریق شدید و خشکی دهان برای ما به وجود می‌آید.

کاری که ما در این موقعیت باید انجام دهیم، این است که به مغز ثابت کنیم که خطری وجود ندارد و قرار نیست ما خورده شویم، یا بمیریم. برای مغز ناشناخته‌ها با هم فرقی ندارند و مغز بین حمله شیر و پلنگ با اینکه بخواهیم جلوی یک جمع صحبت کنیم، هیچ فرقی نمی‌گذارد. تکنیکی که ما باید اینجا به کار ببندیم این است که چند دقیقه اول سخنرانی را مدیریت کنیم و به طرزی دوام بیاوریم تا به مغز ثابت شود قرار نیست خورده شویم یا ضرری به ما برسد یا زمین دهان باز کند و ما را فرو ببرد.

2. تسلط

تسلط فرد را شجاع و جسور می‌کند. مسلماً هر چقدر بر موضوع اشراف داشته باشیم، این تسلط ما باعث جسارت و شجاعت ما خواهد شد. بهترین راهکار پیشنهادی این است که موقع ارائه‌های دانشگاهی، بیشتر از آن چیزی که باید ارائه بدهیم اطلاعات داشته باشیم. تسلط و اشراف کامل به مطلب مورد بحث، خود به خود اعتماد به نفس را به همراه دارد.

3. بالا بردن اعتماد به نفس

ما برای یک سخنرانی ایده‌آل باید بیشتر روی خودمان کار کنیم. یک مراقبه ریاضت گونه می‌تواند ما را برای نیل به هدف بسیار یاری کند. می‌توان گفت اعتماد به نفس همان توانایی کنترل زندگی است. شخصی که سطح بالایی از اعتماد به نفس را داراست در همه مراحل زندگی موفق است و می‌تواند از پس مشکلات زندگی به خوبی برآید.

پس دانستن روش‌های تقویت و افزایش اعتماد به نفس برای نحوه صحبت کردن دانشجویان می‌تواند امری بسیار مهم و ضروری باشد.

برای بالا بردن اعتماد به نفس چه کنیم؟

مدیریت استرس: برای همه ما پیش آمده که زمانی که خواستیم در حضور جمعی صحبت کنیم، دچار استرس و نگرانی شویم و نتوانیم منظور خود را آنطور که باید و شاید انتقال دهیم در نهایت هدف اصلی ما محقق نمی‌شود.

حتی شاید حاضران هم متوجه استرس ما می‌شوند و همین امر باعث شدت استرس می‌شود.

کف دست و پیشانی عرق می‌کند، قلب به شدت می‌زند ، سر یخ می‌کند و دمای بدن بالا می‌رود و صدا می‌لرزد، در نتیجه نخواهیم توانست یک ارائه خوب و دلخواه داشته باشیم.

برای غلبه بر استرس، بهترین راهکار تمرین است.

 بهتر است گاهاً در جمع دوستان و خانواده بارها سخنرانی کنیم. چه بسیار سخنورانی که فی‌البداهه سخنرانی کردند و بسیار موفق بودند و دلیل مهم آن سخنرانی‌های مکرری است که داشتند.

 ما حتی می‌توانیم بدون حضور کسی و به تنهایی تمرین سخنوری را انجام دهیم.

تمرین سخنوری یکی از تکنیک‌های فن بیان برای دانشجویان است که حتی بدون حضور کسی و به تنهایی، به ما کمک می‌کند که دایره لغات ما افزایش پیدا کند و زمانی که در محیط واقعی، سخنرانی می‌کنیم کمتر به مشکل بربخوریم.

4. هیچگاه خودمان را با دیگران مقایسه نکنیم.

مقایسه کردن تا جایی که سازنده باشد ایراد ندارد.  برای رفع ایرادها تا جایی که نقاط قوت افراد موفق را الگو قرار داده و در نهایت خود حقیقیمان باشیم و از کپی برداری پرهیز کنیم.

 مقایسه کردن با اینکه امری طبیعی است و ناخودآگاه اتفاق می‌افتد ولی گاه ممکن است اثرات سوء در ضمیر ناخودآگاه ما بگذارد و ما نباید به این مقایسه بیش از حد دامن بزنیم و این خود باعث پایین آمدن اعتماد به نفس در ما می‌شود.

پس با مقایسه خود با دیگران از مهارتهای سخنوری غافل نشویم.

5. از افراد منفی نگر دوری کنید.

افرادی که ما با آنها وقت می‌گذرانیم روی نگرش و حتی اعتماد به نفس ما تاثیر می‌گذارند. اگر دیدیم وقتی با کسی هستیم،  بعد از جدا شدن، درون خودمان احساس بدی نسبت به خودمان داشتیم، بهتر است به قطع رابطه و خداحافظی با شخص مورد نظر فکر کنیم.

 اینکه دوستان و آشنایان چه حسی در ما ایجاد می‌کنند در تضعیف و یا تقویت اعتماد به نفس تاثیر بسزایی دارد.

 دور و اطراف خود را پر کنید از افرادی که به شما حس مثبت انتقال می‌دهند. قضاوتتان نمی‌کنند و شما را همانطور که هستید می‌پذیرند و دوست دارند.

جمع بندی مقاله فن بیان برای دانشجویان

دانشجویان برای موفقیت در تحصیل و حرفه خود به مهارت‌های زیادی از جمله فن بیان قوی نیاز دارند. فن بیان مهارتی اکتسابی است که با تمرین و ممارست می‌توان آن را ارتقا داد. در این مقاله به چند نکته کلیدی در مورد فن بیان برای دانشجویان اشاره شده است:

اهمیت فن بیان: فن بیان برای دانشجویان از آن جهت مهم است که به آنها کمک می‌کند تا در ارائه‌ها، سخنرانی‌ها و بحث‌های کلاسی خود به طور موثر ایده‌هایشان را بیان کنند و مخاطبان را متقاعد کنند.

موانع فن بیان: ترس از صحبت در جمع یکی از رایج‌ترین موانع بر سر راه دانشجویان است. عوامل دیگری مانند تجربیات منفی گذشته و اعتماد به نفس پایین نیز می‌توانند مانع فن بیان قوی شوند.

تکنیک‌های فن بیان: راهکارهای زیادی برای غلبه بر موانع فن بیان و تقویت این مهارت وجود دارد. برخی از این راهکارها شامل تمرین سخنرانی در جمع، مدیریت استرس، افزایش اعتماد به نفس و یادگیری تکنیک‌های سخنوری می‌باشد.

نکات کلیدی:

• فن بیان مهارتی اکتسابی است که با تمرین و ممارست می‌توان آن را ارتقا داد.
• ترس از صحبت در جمع یکی از رایج‌ترین موانع بر سر راه دانشجویان است.
• راهکارهای زیادی برای غلبه بر موانع فن بیان و تقویت این مهارت وجود دارد.
• با تمرین و استفاده از تکنیک‌های مناسب می‌توانید فن بیان خود را تقویت کنید و در زمینه‌های تحصیلی و شغلی به موفقیت دست پیدا کنید.