چرا کار کردن روی نحوه سخن گفتن و فن بیان دانش آموزان باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد؟
کار کردن روی نحوه سخن گفتن دانش آموزان، فواید بی‌شماری برای آنها به ارمغان می‌آورد و نقش کلیدی در ارتقای سطح کیفی زندگیشان ایفا می‌کند.فن بیان قوی، کلید موفقیت در زمینه‌های مختلفی از جمله تحصیل، کار، روابط اجتماعی و زندگی شخصی است. دانش آموزانی که می‌توانند به طور واضح، رسا و متقاعد کننده صحبت کنند، در کلاس درس فعال‌تر مشارکت می‌کنند، در ارائه‌ها و نوشتن مقالات عملکرد بهتری دارند، در مصاحبه‌های شغلی موفق‌تر عمل می‌کنند و در نهایت به شغل‌های ایده‌آل خود دست می‌یابند.علاوه بر این، فن بیان قوی به دانش آموزان کمک می‌کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهند، با دیگران به طور موثر ارتباط برقرار کنند، از حقوق خود دفاع کنند، در حل مسائل و مشکلات مهارت پیدا کنند و در نهایت به انسان‌هایی خلاق، با تفکر انتقادی و توانمند تبدیل شوند.بنابراین، ضروری است که معلمان، والدین و مربیان، توجه ویژه‌ای به آموزش فن بیان به دانش آموزان داشته باشند و از روش‌های مختلف برای تقویت این مهارت در آنها استفاده کنند. که در این مطلب از سخنوری به این موضوع می پردازیم.
- فن بیان در دانش آموزان چگونه است؟ فن بیان یعنی فرد قادر باشد موضوعی را با بیان شیوا و رسا، با استفاده از تکنیک‌های سخن به کار ببرد و به گوش مخاطب برساند. دانش آموزان هم از این امر مستثنی نیستند. باید تکنیک‌های کلامی به آنها آموزش داده شود تا بتوانند در جامعه زندگی، تحصیل و پیشرفت کنند.
- چرا تقویت بیان دانش آموزان اهمیت دارد؟ صحبت کردن, خود به تنهایی یک مهارت است, که این مهارت را ما از همان آغاز تولد به مرور درک می‌کنیم و به آن دست پیدا می‌کنیم. فن بیان یعنی ما بتوانیم مفاهیم را به بهترین حالت، رسا، شیوا و بدون ابهام به دیگران انتقال دهیم. فن بیان برای دانش آموزان لازم است، چون باعث پیشرفت تحصیلی آنها می‌شود. موفقیت‌ها و محبوبیت‌ها در اجتماع و توانایی دفاع از خود، در گرو این است که دانش آموز به خوبی روش‌های چگونه صحبت کردن را آموخته باشد.
وظیفه معلمان در تقویت فن بیان دانش آموزان
معلمان در طول سالیانی که تدریس می‌کنند با انواع دانش آموزان برخورد دارند. معلم وقتی دانش آموزی را دید که حالت گوشه گیر دارد و از صحبت کردن پرهیز می‌کند نباید او را به حال خود رها کند. در واقع کار اصلی معلم اینجا آغاز می‌شود. کار کردن با دانش آموزانی که فعال هستند، زیاد هنر نیست. هنر این است که دانش آموزانی که مشکل دارند و نیاز به توجه و کار کردن دارند را به سطح دیگر دانش‌آموزان برسانیم.
گاهی دیده شده معلم به صورت داوطلب از دانش آموزان سوال می‌پرسد و معلم و تعداد معدودی از دانش آموزان فعال، کلاس را به دست می‌گیرند. در عوض معلمانی هم مشاهده می‌شوند که واقعاً احساس مسئولیت می‌کنند و تمام توان و انرژی خود را روی دانش آموزانی می‌گذارند که به توجه و رسیدگی نیاز دارند و آنها را تا سطح کلاس بالا می‌آورند.
گاهی مشکل دانش آموز زیاد حاد نیست و قابل حل است، ولی همین مشکل ساده اگر رسیدگی نشود در آینده تبدیل می‌شود به مشکلات واقعاً حاد و جبران ناپذیر. برای مثال ممکن است دانش آموزی خجالتی باشد و از بیان نظرات و همراهی کلاس خودداری کند، معلم باید مشکل را ریشه‌یابی کند و اگر دید به فرض، دانش آموز به خاطر خجالت همراهی نمی‌کند، از راه‌های مختلف مثل تشویق و انتقال اعتماد به نفس و با گفتن کلماتی از قبیل اینکه تو عالی هستی، من به تو افتخار می‌کنم، چه صدای زیبایی داری، تو چقدر باهوش هستی و ….. آن حالت اعتماد را به دانش آموز بدهد.
هرگز نباید دانش آموز به خاطر صحبت نکردن، شماتت و مواخذه شود، چون این کار باعث شدت آسیب می‌شود.
معلم حتی قادر است فن بیان دانش آموزان را تا حد زیادی بالا ببرد، به گونه‌ای که هیچ دانش آموزی در کلاسش نباشد که مشکل فن بیان داشته باشد.
روش‌های موثر در تقویت فن بیان برای دانش آموزان
- فن بیان باید مانند تدریس هر درس دیگر به صورت عملی به دانش‌آموزان آموزش داده شود.
- دانش آموز باید به صورت مداوم در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرد و مجبور باشد از بیان درست و صحیح استفاده کند.
- این روش به او کمک می‌کند در آینده در موقعیت‌های واقعی به راحتی از پس این کار برآید.
در اینجا ما به چند راهکار برای تقویت نحوه صحبت کردن دانش آموزان اشاره می‌کنیم.
3- تکرار و تمرین
تکرار و تمرین در هر کاری مفید است. در واقع با تکرار و تمرین، هر کسی در هر کاری بهترین می‌شود. فن بیان هم از این قضیه مستثنی نیست. کودک باید بارها و بارها در موقعیت گفتگو قرار بگیرد.
4- روش‌های کاربردی
- پرسش سوال: قرار نیست فقط سوالات آخر فصل یا پرسش کلاسی از کودک پرسیده شود. بلکه گاهی نظرش را بپرسید یا در مورد درسی که داده شد، گفتگو صورت گیرد. یا در مورد موضوع خاصی که دانش آموز به آن علاقه دارد گفتگو و پرسش انجام شود.
- کار گروهی: با دسته بندی کردن دانش آموزان، از آنها بخواهید به صورت گروهی، در مورد موضوعی خاص، به نوبت صحبت کنند.
معلم با همان نگاه اول متوجه می‌شود که هر کدام از دانش آموزان در فن بیان، در چه سطحی قرار دارند و می‌تواند با دانش آموزان که نیاز به توجه بیشتری دارند، جملات تشویقی از قبیل توعالی هستی، تو بهترینی، چه کلام زیبایی و…. او را به سطح دیگر دانش آموزان برساند.
5- حفظ ارتباط چشمی یکی از تکنیک‌های سخن برای دانش آموزان
به دانش آموزان آموزش دهید حین توضیح مطلب یا کنفرانس فقط به معلم خیره نشوند و به تمام دانش آموزان نگاه کنند و این ارتباط چشمی با تمام افراد کلاس تا آخر کنفرانس برقرار باشد.
6- صدای بلند و رسا یکی از تکنیک‌های سخن برای دانش آموزان
صدای بلند و رسا در هنگام ایجاد ارتباط دانش آموز با کلاس را تمرین کنید. دانش آموز باید بیاموزد که بهترین روش برای ارتباط برقرار کردن، بیان شیوا و رسا است. این را مدام به دانش‌آموزان گوشزد کنید و از آنها بخواهید این روش را برای خودشان جلوی آینه یا پیش پدر و مادر تمرین کنند.
7- فعالیت‌های گروهی
دانش آموزان باید یاد بگیرند که با هم در تعامل باشند. تمام دانش آموزان باید حضور فعال داشته باشند. حالت رقابتی و القای این موضوع که هیچ کس از دیگری بالاتر نیست و همه مثل هم هستند باعث می‌شود همه در گفتگوهای گروهی حضور فعال داشته باشند.
8- دانش آموز صرفاً یک شنونده نباشد
گاهی سعی کنید کلاس را دست خود دانش‌آموزان بدهید و خودتان فقط نقش نظاره‌گر و داور را داشته باشید. مثلاً پس از اینکه درس داده شد، بچه‌ها باید آماده باشند که یک بار هم خودشان آن درس را سر کلاس تدریس کنند. بعد درس را خلاصه کنند و به صورت شفاهی توضیح دهند و تمرین‌ها را خودشان انجام دهند. یا گاهی از بچه‌ها خواسته شود داستانی که در خانه خوانده‌اند سر کلاس تعریف کنند و در مورد آن بحث و گفتگو کنند. در گفتگوهای کلاسی همه دانش‌آموزان باید فعال باشند.
9- اجرای نمایش
اجرای نمایش، هم به تقویت زبان بدن کمک می‌کند هم فن بیان، هم باعث بالا رفتن اعتماد دانش آموز می‌شود. اجرای نمایش علاوه بر احساس شادی و تفریح به خلاقیت کودک نیز کمک زیادی می‌کند.
کلام آخر
فن بیان برای دانش آموزان موضوع مهمی است که تصمیم گرفتیم مقاله‌ای را به آن اختصاص دهیم. برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی مقوله‌ای است که انسان‌ها همیشه در زندگی با آن مواجه هستند. آموزش صحیح فن بیان از همان کودکی باعث رشد تحصیلی، محبوبیت در جامعه و دستیابی آسان‌تر به موفقیت‌ها و قدرت دفاع از خود می‌شود.
جمع بندی
اهمیت فن بیان برای دانش آموزان:
- موفقیت تحصیلی: دانش آموزانی که فن بیان قوی دارند، در کلاس درس فعال‌تر مشارکت می‌کنند، در ارائه‌ها و نوشتن مقالات عملکرد بهتری دارند و در نهایت به شغل‌های ایده‌آل خود دست می‌یابند.
- اعتماد به نفس: فن بیان قوی به دانش آموزان کمک می‌کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و در حل مسائل و مشکلات مهارت پیدا کنند.
- ارتباطات موثر: دانش آموزان با فن بیان قوی می‌توانند به طور موثر با دیگران ارتباط برقرار کنند و از حقوق خود دفاع کنند.
نقش معلمان در تقویت فن بیان دانش آموزان:
- شناسایی دانش آموزان با مشکل فن بیان: معلمان باید به دانش آموزانی که از صحبت کردن در جمع خودداری می‌کنند توجه ویژه‌ای داشته باشند.
- ایجاد فرصت‌های صحبت کردن: معلمان باید با روش‌های مختلف، فرصت‌های صحبت کردن را برای تمام دانش آموزان در کلاس درس فراهم کنند.
- ارائه بازخورد مثبت: معلمان باید از تشویق و تحسین برای تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان در هنگام صحبت کردن استفاده کنند.
روش‌های موثر در تقویت فن بیان دانش آموزان:
- تکرار و تمرین: دانش آموزان باید به طور مداوم در موقعیت‌های مختلف صحبت کردن قرار بگیرند.
- فعالیت‌های گروهی: کار گروهی می‌تواند به دانش آموزان کمک کند تا یاد بگیرند که چگونه با یکدیگر تعامل داشته باشند و به طور موثر صحبت کنند.
- اجرای نمایش: اجرای نمایش می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس، فن بیان و زبان بدن دانش آموزان کمک کند.
